این متن برای افراد ضايعه نخاعي كه
علاقمندند پوست سالم داشته و از ايجاد زخم فشاري جلو گيري كنند
حاوی نکات مهمی است.
اين بيماري با عناوين مختلفي مانند زخم بستر ، زخم ايسميك ، زخم
پوستي شناخته شده است اين مشكل جدي و ممكن است روزها ، هفته ها ،
ماهها و حتي
زمان بيشتري براي بهبودي آن صرف شود .
زخم بستر در شرایط زیر بوجود می آید :
شایع ترین علتی که سبب زخم فشاری می شود وجود فشار طولانی بر روی
یک ناحیه از پوست است .
بعضی از افراد ی که بیشتر در معرض زخم بستر قرار دارند عبارتند از:
افراد نخاعی بسیار مستعد ابتلا به زخم فشاری قرار دارند.آمار نشان
می دهد که هشتاد درصد افراد آسیب نخاعی در طول دوره زندگی خود
حداقل یک بار و
سی درصد افراد بیش از یک بار
زخم بستر را تجربه کرده اند .
فاكتورهايي كه ريسك ايجاد زخم بستر را بيشتر مي كنند به شرح زیر
است :
v محدوديت حركت يا كاهش حركت که باعث مي شود فشار روي يك ناحيه از
بدن زياد شود .
v رطوبت ناشي از شستن بعد از هر بار اجابت مزاج باعث ضعيف شدن پوست
و در نتيجه آسيب زودتر پوست ميشود .
v يك برش يا يك خراش در منطقه بي حس پوست می تواند به یک مشکل
بزرگتر نظیر زخم دچار شود .
v اسپاسم يا جابجا شدن كه سبب اصطكاك روي پوست شده و باعث آسيب
پوست مي شود .
معمولي ترين علامت شروع زخم بستر ، ظهور يك ناحيه قرمز يا لكه هاي
قرمز پوست است . معمولا قرمزي پوست بايد در عرض 30 دقيقه بعد از
فشار از بين
برود در غير اينصورت ، شروع
ايجاد زخم بستر است . اشخاصي كه پوست تيره دارند رنگ پوستشان تغيير
مي كند . اين ناحيه ممكن است روشن ، خشك ،
پوست پوست يا خاكستري بشود .
علائم ديگر كه نشان دهنده شروع زخم بستر است ، گرمتر شدن يك ناحيه
ازپوست يا تغيير در بافت پوست نسبت به
بافت طبیعی است .
1. آسيب در بر گيرنده دو لايه رويي پوست ، اپي درم و درم است. پوست
پاره نشده و با لمس شدن قرمزي پوست به سفيدي تغيير نمي كند .
2. آسيب بيش از دو لايه پوست را در بر مي گيرد و به بافت چربي پوست
مي رسد . پوست كمي پاره ميشود زخم به صورت خراش ، تاول يا حفره
كوچك است .
3. آسيب تمام لايه هاي خارجي پوست ، بافت چربي ، بافت زير چربي كه
ماهيچه قرار دارد را در بر مي گيرد . زخم به صورت يك حفره عميق است
و آسيب
پوستي
ممكن است به بافت مجاور برسد .
4. آسيب كل بافت نرم و استخوان و مفصل را تخريب مي كند .از زير
بافت مجاور و مجاري نيز ممكن است به اين زخم ها برسند .
راههاي
پيشگيري از ايجاد زخمهاي بستر :
- پوستتان را دو
بار در روز چك كنيد . يك بار صبح و يك بار شب .
- به دقت آسيب پوستي يا قرمزي پوست را به خصوص در نواحي استخواني
بررسي كنيد.
- اگر سطح آسيب شما پائين است با استفاده از آينه مي توانيد
پوستتان را ببينيد اگر سطح آسيب بالاست از اعضاء خانواده و يا از
پرستاري كه مراقبت شما
را به عهده دارد كمك بخواهيد.
بعضي از قسمت هاي از بدن افراد ضايعه نخاعی كه احتمال بيشتري در
بوجود آمدن زخم فشاری دارد عبارتند از : روي استخوان خاجي ،
استخوان دنبالچه ،
پاشنه پا، نواحي
نشيمنگاه و نواحي استخواني پا .
v هنگام نشستن يا دراز كشيدن از تجهيزات و لوازم مناسب كه مورد
تائيد پزشك معالج هم باشد استفاده نمائيد .
v بالشتك مورد استفاده بايد با ويلچر و بدن شما هماهنگ و تنظيم شده
باشد .
v براي كمك به محافظت نواحي اي از بدن كه فشار خيلي زيادي را تحمل
مي كند از بالشها يا چرم گوسفند استفاده كنيد .
v اغلب تحرك داشته باشيد نشستن يا دراز كشيدن به مدت طولاني باعث
قطع جريان خون مي شود . پوست يا بافت زيرين پوست مي ميرد و منجر به
ايجاد زخم
بستر مي شود .
v وقتي روي ويلچر مي نشينيد هر 20-15 دقيقه جا به جا شويد .
v وقتي در رختخواب هستيد توصيه ميشود كه حداقل هر 2 ساعت تغيير
وضعيت بدهيد
v پوست را خشك و تميز نگه داريد . پوست مرطوب نرم و ملتهب مي شود و
مقاومت پوست را در برابر آسيب پائين مي آورد . رطوبت پوست را ضعيف
مي كند و
باعث آسيب پذيرتر شدن پوست مي شود .
v شستن و خشك كردن فوري پوست بعد از هر بار تخليه مثانه
v رژيم غذايي متعادل و مناسب داشته باشيد . غذاي حاوي پروتئين بالا
، ويتامين ها و مواد معدني به سالم ماندن پوست كمك مي كند و باعث
بهبود سريعتر
زخم مي شود .
v براي سالم ماندن پوست مقدار مايعات توصيه شده را ميل نمائيد .
v حداقل 8 تا 10 ليوان در روز آب ميل كنيد .
v نوشيدني هاي كافئين دار از قبيل چاي و قهوه كمتر ميل كنيد .
v مواظب باشيد هنگام حركت يا فعاليت پوستتان دچار خراشيدگي ،
اصطكاك يا بريدگي نشود .
v لباسها و كفش هاي خيلي تنگ و خيلي گشاد نپوشيد .
v از پوشيدن لباسهايي كه درزهاي ضخيم ، و داراي دكمه و زيپي كه به
بدن فشار مي آورند خودداري كنيد.
v موقع جا به جا شدن يا تمرين فعاليت هاي ورزشي توجه خاص داشته
باشيد .
v سيگار نكشيد زيرا سيگار اكسيژن پوست را كاهش مي دهد و باعث تاخير
در بهبود زخم مي شود.
v الكل يا دارو مصرف نكنيد زيرا اين مواد به پوست آسيب مي رسانند و
باعث مشكلات ديگر در سلامتي پوست مي شوند .
95 درصد زخمهاي بستر قابل پيشگيري اند . عامل اصلي و كليدي جلوگيري
از ايجاد زخم بستر سالم نگه داشتن پوست است و براي افراد ضايعه
نخاعی
پيشگيري
از زخم بستر فرايندي مادام العمر و مداوم است. اين نكته مهمی است
كه هميشه می بایستی در سالم نگهداشتن و مراقبت از پوست کوشید .
منبع : مقاله "براي جلوگيري زخم فشار ،
از پوست خود مراقبت نمائيد برگرفته از سایت مایو کلینیک -
www.myoclinic.com" - گروه ترجمه سایت مرکز ضایعات نخاعی جانبازان -
مترجم : خانم سارا عزیزی - انتشار در سایت مرکز ضایعات نخاعی جانبازان
-اردیبهشت 1386
|