|
در دنیای
امروز با شمار رو به افزون معلولین و نیز گسترش انواع رشته های ورزشی و نیاز
حیاتی معلولین به تحرک و فعالیت بیشتر جسمانی لزوم ابداع و بکارگیری روشها و
شیوه های جدید و آسانتر که خاص معلولين باشد بیش از پیش احساس می شود. سالهاست
که این باور و ذهنیت نادرست معلولین نخاعی که محدویت های حرکتی مانع فعاليت های
جسمانی و تمرينات بدنی آنان می شود، یا ورزش تاثیری بر جسم و روح ندارد، به
كناري نهاده شده است.
بی تردید فعالیت های بدنی مستمر و مناسب معلولین بر میزان برخورداری آنان از
سلامتی و کاهش عوارض ثانویه معلولیت تاثیری محسوس دارد.
معلولین ضایعه نخاعی هم
می توانند همانند سایرین از فواید فعالیت های جسمانی نظیر ورزش ها و بازی های
مناسب یا تمرینات بدنی بهره مند شوند.
صاحب نظران بر اين باورند ورزش یا فعالیت جسمانی معلولین نخاعی حتی در حد ملایم
و متوسط (حدود 20 تا 30 دقیقه) و نه شدید اما مستمر (حداقل روز در میان) در
کاهش عوارض سوء و ثانویه معلولیت آنان تاثیری بسزا دارد.
فعالیت هر شخص با یک منظور و در محیطی متفاوت از محیط روزانه به هدف مسابقه،
کسب برتری، لذت بردن و پیشرفت مهارت یا ترکیبی از این ورزش است.
علامت مشخصه
ورزش تفاوت و هدف از آن به همراه میزان مهارت فردي يا گروهي است. ورزش که در
زندگي و ارتباطات اجتماعي معلولین و غیر معلولین نقشی كليدي دارد در برگیرنده
تمامی فعاليت هاي فيزيكي مانند بازي، تفريح، ورزش سازمان يافته، غير رسمي يا
ورزش رقابتي و ورزش محلي يا بازي هايي است که به برازندگي اندام، سلامت جسمانی،
آرامش فكري و رواني كمك مي كند.
امروزه ورزش در اتحاد و آشنایی يا پيوند و دوستي همنوعان با هم نقشي كليدي
داشته و یکی از اهداف ورزش هم همین است؛ به عبارتي ورزشکاران هر چند در میادین
رقیبند اما می توانند بیرون از میدان دوست و رفیق باشند.
معلولين سازنده بخشي از جامعه بشری هستند، هر شخصی در زندگي ممکن است به نوعی
معلوليت دچار شود. از معلوليت تعاريف زيادي ارائه شده است: سازمان بهداشت جهاني
(WHO) محدوديت يا عدم توانايي در انجام معمول فعاليت های روزمره را معلوليت می
نامد.
طبق آمار این سازمان حدود 10% افراد جامعه به انواع گوناگون معلولیت
دچارند. معلولین ضایعه نخاعی هم بر اثر آسیب وارده به نخاعشان به فلج اعضا و
اندام های حرکتی دچار می شوند.
آمار شایان توجه معلولین از آن جمله معلولین ضایعه نخاعی در ایران هم ضرورت
توجه ویژه به ورزش این عزیزان را دو چندان نموده چنانکه تنها با مساعدت و حمایت
مسئولین مربوطه و وضع قوانینی خاص می توان انتظار داشت در آینده نزدیک همه
معلولین همچون دیگر همنوعان خویش بتوانند در سالن ها و مجموعه های ورزشی حضور
روز افزون و چشمیگر داشته باشند.
خلاصه ای از تاریخچه ورزش معلولان
نیاز به ورزش و استمرار آن در معلولین بسیار بیشتر از غیر معلولین احساس می
شود.
بی تردید ورزش عاملی است که معلولان را به سطح جامعه می کشاند و آنان را در
انجام فعالیت ها مستقل می سازد. امروزه معلولین در فعالیت های اجتماعی و
مسابقات زیادی شرکت می نمایند و توانمندی های خود را به جامعه ثابت نموده اند.
افراد معلول در جهان ورزش، براي خود تاريخچه اي دارند؛ كانادا در راس ساير ملت
ها قرار دارد چنانکه در سال 1973 اوگن رایمر (Eugene Reimer) يك ورزشكار
پاراپلژي ركورد دار جهان بعنوان ورزشكار مرد سال 1973 كانادا انتخاب شد و جوايز
خود را به يك ورزشكار معلول بخشيد.
سه سال بعد اولين مسابقه معلولين در ادمونتون، آلبرتا (Edmonton , Alberta)
برگزار شد كه شامل بازي هاي ساليانه ويلچري، ورزش نابينايان و قطع عضوها بود.
بعد از جنگ جهاني اول مخصوصا در ميان افراد نابينا و قطع عضوها ورزش به عنوان
تركيبي از درمان بكار برده شد. حدود صد سال از ابداع ورزش های معلولین می گذرد،
در قرن های 18 و 19 تاثیر مثبت ورزش بر سلامت معلولین شناخته شده بود.
در طول جنگ جهاني دوم بخاطر شمار زيادي از تلفات و ضايعات، اين عقيده كه ورزش
مي تواند نوعي كمك به درمان و توانبخشي باشد، رواج یافت ولي اين امكان تا سال
1944 وجود نداشت تا اينكه دكتر لويد كاتمن متخصص آسيب هاي نخاعي، بيمارستاني را
در منطقه استوك مندويل (انگلستان) تاسيس و ورزش را بعنوان بخشي از درمان افراد
ضايعه نخاعي بکار گرفت. بايد پذيرفت که هر نوع معلوليتی، مشکلات خاص مربوط به
خود را دارد. ضايعات نخاعی نيز به همين منوال است، اما به نظر می رسد که
معلولین ضایعه نخاعی با مشکلات بيشتری مواجهند. شايد به همين دليل بود که دکتر
کاتمن شروع فعاليت بدنی و ورزش را با ضايعه نخاعی ها آغاز کرد. او در تحقيقی
نشان داد که با فعاليت بدنی و ورزش ميتوان طول عمر افراد معلول را افزايش داد.
او کارش را با رشته های تير و كمان، تنيس روي ميز و بيليارد آغاز نمود و بعد از
مدتی کوتاه تيم هاي ورزشي چوگان و بسكتبال با ويلچر را هم به آنها اضافه نمود.
در آمريكاي شمالي، مركزي و جنوبي شاخه هاي گوناگوني از بازي هاي اصلي براي رشد
و پيشرفت ورزش افراد معلول طراحي شد؛ در سال 1967 اولين بازي هاي ويلچري پان
امريكن برگزار شد.
در سال 1975 بر اساس بازي هاي استوك مندويل در كمبريج بازي هاي اونتاریو به هدف
حمايت از ورزشكاران معلول و تشویق آنان به حضور در رقابت های ملي و بين المللي
و برگزار شد. تا سال 1985 بازي هاي اونتاریو دو سال يكبار برگزار مي شد اما به
خاطر علاقه و حمايت هاي زياد ، وزارت گردشگري در سال 1985 اعلام كرد بازي ها
هر ساله برگزار شود .
رابطه ورزش با کاهش آثار سوء عوارض ثانویه معلولیت
معلولان جسمی به عنوان بخشی از جامعه نیازمند برنامه های ورزشی و حرکتی هستند.
در حال حاضر با توجه به اهمیت روز افزون فعالیت های حرکتی و ورزشی برای
معلولان، کوشش های وسیعی برای شناسایی و کاهش آسیب های ناشی از فعالیت های
ورزشی آنان صورت گرفته و می گیرد.
هدف اصلی برنامه های حرکتی برای معلولان این
است که سلامتی آنها تا حد امکان بازگردانده یا حفظ شود و با استمرار حرکات خاص
توانمندی آنان بمرور افزایش و عوارض ناشی از معلولیت شدید هم در آنها کاهش
یابد. حضور در اجتماعات ورزشی و منزوی نشدن معلولین هم یکی دیگر از اهداف ورزش
است.
ورزش چون فعالیت درمانی- تفریحی هم پر کننده اوقات فراغت معلولین است و هم در
بهبود کلی شرایط جسمانی، روانی و اجتماعی آنها موثر است و در دراز مدت آثار و
عوارض ثانویه حاصل از معلولیت را کاهش می دهد.
در سه دهه گذشته، تلاش ها در عرصه ورزش معلولين و فعاليت مناسب فيزيكي به طور
قابل ملاحظه اي رشد داشته، بررسی های پژوهشی حاکی از آنست که ورزش و فعاليت
فيزيكي سبب افزایش سلامتي جسماني و رواني مي شود. ورزش و فعاليت فيزيكي موجب
بهبودي و شادابي روحيه در بيماران روحي– رواني كه دچار افسردگي و اضطراب هستند،
مي شود بعلاوه، اعتماد به نفس بالا و شعور و آگاهي اجتماعي و خود باوري را به
همراه دارد و مي تواند به توانمند شدن افراد معلول بیانجامد .
بر اساس آخرين يافته‌هاي علمي، زندگي بي‌تحرك يكي از 10 علت عمده مرگ و مير در
جهان است؛ بي‌تحركتي علت عمده بسياري از بيماري‌هاي روحي و جسمي است به طوري كه
از سوي سازمان بهداشت جهاني هشدار داده شده است كه سالانه در جهان بيش از دو
ميليون مرگ تنها به دليل نداشتن فعاليت بدني رخ می دهد.
افزايش فوت هاي ناگهاني ناشي از بي تحركي، دو برابر شدن خطر بيماري‌هاي قلبي و
عروقي، افزايش ديابت، اضافه وزن خصوصاً ویلچری بودن فرد، خطر سرطان روده، بالا
رفتن فشار خون، اختلالات چربي، پوكي استخوان، افسردگي و افزايش اضطراب و
استرس، فقدان اعتماد به نفس، كاهش دقت به هنگام انجام وظايف محوله و ده ها مورد
ديگر را ميتوان از مهمترين علت‌هاي بي‌تحركتي دانست كه در صورت عدم توجه لازم
زنگ‌هاي خطر براي مسئولین و دست اندرکاران و مردم هر كشوري به صدا در خواهد
آمد.
تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد الگو و عادت هاي سالم بدني هر فرد در دوران
كودكي و نوجواني پس از بلوغ و رشد همچنان در طول زندگي فرد باقي خواهد ماند که
نتیجه آن سلامتی بیشتر و پایدار فرد، افزايش طول عمر و كاهش بيماري‌هاي پي در
پي وي خواهد بود؛ برعكس داشتن عادات غير سالم دوران كودكي و نوجواني همچون
بي‌تحركي نيز تا بزرگسالي معمولا ادامه مي‌يابد و فرد را مستعد ابتلا به
بيماري‌هاي گوناگون می سازد.
توجه به نكات فوق بيانگر آن است كه امروزه فعاليتهاي بدني و ورزش نقش مهمي در
افزايش سلامت روحي و جسمي معلولین و غیر معلولین دارد. ورزش منظم نقش موثري
دركاهش احساس افسردگي، تنش، خشم و ناتواني ذهني دارد و بطور متعادل نگاه به
زندگي را بهبود مي بخشد وباعث كاهش اضطراب مي شود، آموزش‌ها و رقابت‌های
ورزشی وضعیت زندگی افرادی را که دچار معلولیت‌‌های ذهنی هستند بهبود می‌بخشد و
در نتیجه بر زندگی همه کسانی که با آنها در تماس هستند تأثیر مثبت می‌گذارد.
در واقع فعاليت بدني منظم و ورزش براي جامعه اعم از زن و مرد چه معلول و چه غیر
معلول فوايد جسمي و روحي بسياري داشته و نقش مهمي در افزايش بهداشت عمومي و
سلامت جامعه خواهد داشت.
از طرفي تمرين‌هاي منظم بدني به كودكان و نوجوانان
بخصوص معلولین كمك مي‌كند تا استخوان‌ها، عضلات و مفاصل سالمي داشته باشند و
اندازه وزن با قد و بدنشان تنظيم شده و چربي بدنشان كم گردد؛ اين امر در ايجاد
هماهنگي و تنظيم تصميمات ذهني و حركتي نقشی موثر دارد و همين افزايش قدرت
فراگيري و انجام درست كار به پيشگيري بسياري از بيماري‌ها و همچنين کاهش
اضطراب و افسردگي كمك قابل توجهي مي‌كند.
افراد مبتلا به آسيب هاي نخاعی که در
فعاليت های بدنی ملايم و منظم ( مستمر) شرکت می کنند، بهبودی در وضعيت سلامتی و
بهداشت عمومی بدن خود را تجربه خواهند کرد. افرادی که مدت زمان، استمرار و شدت
فعاليت هاي خود را افزايش می دهند، از مزايای بيشتری هم بهره مند خواهند شد.
حتي افرادی که فعاليت بدنی خيلی کم داشته اند و يا هيچ گونه سابقه فعاليت جسمی
ندارند نيز می توانند با شروع فعاليت های فيزيکی از مزايای آن برخوردار گردند.
به معلولین توصیه اکید شده به هر شکل ممکن به فعاليت بدنی بپردازند، حتی اگر
لازم باشد در منزل و بستر حرکات نرمشی را انجام دهند؛ تلاش آنها باید این باشد
که به محيط های ورزشی روی بياورند تا ضمن بهره مندی از فوايد جسمانی ورزشی، از
فوايد روانی و اجتماعی آن نيز سود برده و تا حد امکان مشکلات مربوط به معلوليت
را کاهش دهند.
خوشبختانه در ایران هم پژوهش ها و تحقيقاتی متعدد در خصوص تاثیر ورزش و فعاليت
بر معلولین، به خصوص ضايعات نخاعی صورت گرفته است.
امروزه معلول ضايعه نخاعی با
توجه به شرايط جسمانی خود حتی اگر بخواهد تا حد قهرمانی هم ورزش نمايد، می
تواند. معلول ضايعه نخاعی با بهره گيری از تجربه مربيان مجرب و متخصص، می تواند
ورزش را دنبال کند و با کوشش و ممارست به سطح قهرمانی برسد.
خوشبختانه
ورزشکاران ضايعه نخاعی ایران در سطح جهانی و پارا المپيک صاحب عنوان هستند و
مدال های رنگين زيادی را برای کشور به ارمغان آورده اند.
تاثیر استمرار ورزش و افزایش تدریجی زمان آن
دکتر کاتمن با تحقيقاتی نشان داد که فعاليت بدنی و ورزش طول عمر افراد معلول را
افزايش می دهد او در تحقيق خود به اين نتيجه رسيد که چنانکه معلولین فعاليت
بدنی و ورزش را جزئی از زندگی روزمره خود قرار دهند، عمر متوسط آنها از سه سال
به ده سال افزايش می يابد.
افراد ضايعه نخاعی به دليل مشکل جسمی که دارند از
تحرکشان کم شده است، بنابراين اعضای داخلی بدن آنها تحت فشار است، سيستم دفعی
آنها با مشکل مواجه است و از همه مهمتر به دليل نداشتن حس در نقاط فلج شده، زخم
بستر يکی از عوارض عديده ای است که اين افراد با آن مواجه هستند. بنابراين نياز
است که به هر شکل ممکن شرايطی را فراهم نمود تا افراد معلول ضايعه نخاعی به
ورزش و فعاليت بدنی روی بياورند و از اثرات مثبت آن بهره برده ضمن اينکه از
مشکلات مربوط به معلوليت
خود نيز بکاهند.
پزشکان متخصص بر این باورند حتی اگر بیمار یا معلولی يک سال هم هیچ تحرک و
فعاليت بدنی نداشته باشد، باز هم می تواند با انجام فعاليت های بدنی ملايم، سطح
سلامت کلی بدنش را ارتقاء دهد. ورزش هايی از قبيل: دو ميدانی، شنا، وزنه
برداری، تنيس روی ميز، بسکتبال با ويلچر، والیبال نشسته، تيراندازی، تير و
کمان، شمشير بازی و بولينگ از جمله ورزش هايی است که در بين افراد معلول ضايعه
نخاعی رواج دارد و مسابقات رسمی و بين المللی آنها نيز انجام می شود.
افزایش مدت زمان انجام فعاليت هاي بدني (طول زمان) و تعداد روزهاي آن (تکرار و
استمرار آن ها) و يا مقدار انرژی (قدرت) صرف شده جهت انجام آنها می تواند فوايد
بهداشتی آنها را افزايش دهند.
برای مثال از جمله ي فعاليت های ملايم مي توان به
هل دادن ويلچر بصورت يک روز در ميان و به مدت 30 دقيقه در روز اشاره کرد. ولی
اگر شما به بازی بسکتبال با ويلچر بپردازيد، 20 دقيقه زمان کافی است تا تاثير
مشابهی (مانند 30 دقيقه با هل دادن ويلچر) بگيريد. زيرا بسکتبال فعاليت شديدتری
را نسبت به هل دادن تنها نياز دارد. همچنين اگر به جای يک روز در ميان، فعاليت
های بدنی خود را هر روز انجام دهيد، نفع بيشتری برای شما خواهد داشت.
از جمله فوايد فعاليت هاي جسمی و ورزشی مستمر بعد از آسيب های نخاعی مي توان به
موارد زير اشاره كرد:
• کاهش: خطر مرگ های زودرس، بيماري های قلبی و فشارخون، عوارض تنفسی، ديابت و
برخی از انواع سرطان ها.
• بهبود قدرت عضلانی، افزايش ميزان تحمل و توان حرکتی، اعتماد به نفس و خواب
بهتر.
• کمک به کاهش احساس اضطراب، دلتنگی ، افسردگی و استرس.
• کمک به کنترل وزن و دردهای عصبی مزمن.
بهتر است معلولین فعاليت های بدنی خود را با شور و شوق انجام دهند. مهم است که
معلول با انگيزه بالا در فعاليت های جسمی شرکت نمايد و از آن حرکات و فعاليت ها
لذت برد.
چنانکه معلولین به فعاليت هائی پردازند که از آنها لذت نبرند، در
طولانی مدت انگيزه ای برای ادامه فعاليت های خود نخواهند داشت. آنها ممکن است
بخواهند به همراه دوستان خود یا افرادی جدید در سالن های ورزشی حضور یابند که
نتیجه آن افزایش اشتیاق و انگیزه ورزش مستمر است. لازم است معلولین برای اینکه
از ورزش و فعالیت های جسمانی نتیجه مثبت بگیرند به نکاتی توجه داشته باشند که
در زیر فهرست وار اشاره شده است:
• قبل از شروع به هر گونه فعاليت جسمی يا تغيير برنامه های قبلی، با پزشک خود
مشورت نمائيد.
• فعاليت های جسمی را بطور تدريجی و با فعاليت های سبک و زمان کوتاه (از 5 تا
15 دقيقه) و به صورت يک روز در ميان آغاز کنيد. همانطور که به مرور انجام
فعاليت های شما آسانتر می شود، می توانيد زمان و شدت آنها را افزايش دهيد. هدف
شما بايد اين باشد که حداقل يک فعاليت متوسط را طبق يک برنامه منظم و مستمر
داشته باشيد.
• معلولین ضايعه نخاعی باید بدانند در ورزش قهرمانی کلاس بندی پزشکی- ورزشی از
اهميت زيادی برخوردار است، ضروری است که هنگام ورزش و فعالیت بدنی احتیاط های
لازم را رعایت نموده و قبل از پرداختن به هر عملی، ابتدا وضعيت کلاس بندی خود
را مشخص کنند تا بطور دقيق سطح ضايعه آنها مشخص شود و نتيجه بهتری از تلاش خود
بگیرند.
• به ورزشکاران معلول خصوصا ضايعه نخاعی ها توصيه می شود تا قبل از تحمل زحمات
و ممارست در ورزش برای رسيدن به قهرمانی، حتماٌ با مربيان کارآزموده مشورت
نموده تا متناسب با وضعيت جسمی خود ورزش مورد علاقه را انتخاب و به آن
بپردازند.
• مراقب علائم خطر از جمله سردرد، درد قفسه سينه، درد مفاصل يا گرفتگی عضلات
باشيد. درد و ناراحتی می تواند علامت اين باشد که شما فشار زيادی بر بدن آورده
ايد. همچنين علائم مذكور ممكن است نشانه هائی از عوارض جدی از جمله اتونوميک
ديس رفلکسی يا ضايعات ديگر باشند. در اين گونه موارد شما بايستی سريعا فعاليت
های خود را متوقف کرده و آنچه که باعث ايجاد مشکل يا عارضه شده را دریابید.
تاثیر ورزش در پایداری سلامتی جسمانی و روانی
اكثر مردم بر اين موضوع واقفند كه ورزش، بخش مهمي از نحوه زندگي است. ورزش منظم
حافظ سلامت جسماني و عقلاني بوده و می تواند خطر پيدايش بيماري هاي مزمن را
كاهش دهد، اميد به بقا را افزايش دهد و كيفيت زندگي را در طول سال‌هاي آينده
بهبود بخشد. اگر ورزش را جزيي از برنامه روزمره خود نماييد، احتمالاً درخواهيد
يافت كه انرژي بيشتري براي انجام فعاليتهاي روزانه دارید. ورزش در معلولین هم
امر واجب موکد است؛ بسته به میزان نوع معلولیت و شدت آن، معلول با یک برنامه
خاص فعالیت مستمر روزانه هم از معلولیت بیشتر پیشگیری می کند و هم در برقراری
روابط اجتماعی موفق تر خواهد شد.
نیاز به ورزش وتأثیر سلامتی آن در افراد معلول
بسیار بیشتر از افراد سالم احساس می‌شود. ورزش معلول را به سطح جامعه می‌کشاند
و آنان را مستقل می‌سازد، امروزه افراد معلول در سطح وسیعی در فعالیت های
اجتماعی و مسابقات شرکت دارند و هویت خود را به جامعه شناسانده‌اند.
افرادي که يک برنامه مرتب ورزشي را دنبال مي کنند معتقدند که انرژي خيلي زيادي
دارند. در سطح عضلاني، ورزش کارايي ماهيچه را با استفاده بيشتر از اکسيژن مي
افزايد. ورزش همچنين به بدن شما کمک مي کند تا اکسيژن بيشتري به ديگر اندام هاي
مهم بدن مانند شش ها، مغز، قلب و عضلات برساند.
به طورخلاصه ورزش در انتقال
اکسيژن در سرتاسر بدن و به درون سلولها تاثير به سزايي دارد. زماني که بدن شما
به گرفتن کالري کمتر عادت کرد، استفاده بيشتر از انرژي به جاي ذخيره سازي آن
موثر تر خواهد شد. تأثیر ورزش بر استخوان افراد به ویژه زنان جوان بسیار بیشتر
از اثر مصرف کلسیم در استحکام استخوان های آنان است. ورزش بر استحکام استخوان
ها تأثیر اساسی می گذارد و سبب تقویت استخوان ها می شود.
فضانوردان که در جاذبه
صفر فضا کار مي کنند حجم استخواني خود را از دست مي دهند. ورزش وزنه برداري در
روي زمين استخوان ها را محکم تر مي کنند. يک دليل اينکه ورزش به ساخت استخوان
در بدن کمک مي کند اين است که هنگام ورزش کردن بدن شما تمايل کمتري به از دست
دادن کلسيم از کليه ها دارد تا هنگاميکه ساکن و بي تحرک هستيد.
ورزش نه تنها براي بدن بلكه براي ذهن و مغز ما نيز مفيد است، ورزش و فعاليت
بدني منظم و مداوم ميتواند روح و ذهن را تقويت كند. با ورزش فرد خوش اخلا‌ق تر
مي شود و اعتماد به نفس بالا‌تري براي مواجهه و حل مشكلات بدست خواهد آورد كه
اين تاثير انكار ناشدني در بهبود زندگي‌فرد خواهد داشت.
در هنگام ورزش یا
فعاليت فيزيكي بدن ماده شيميايي به نام اندورفين آزاد مي كند. اندورفين ها ضد
دردهاي طبيعي بدن هستند كه درد و استرس را كاهش مي دهند این مواد اضطراب و
افسردگي را از بين ميبرند و احساس خوب و سرحال بودن به فرد القا مي كنند، حتي
يك فعاليت بدني ساده.
ورزش مستمر که به طور کلی نقشی بارز در کاهش آثار معلولیت دارد بر معلولین ضایعه
نخاعی هم آثار مثبت متعدد دارد که در زیر به آنها فهرست وار اشاره می شود:
• مانع پیدایش زخم های بستر.
• کارکرد بهتر دستگاه گوارش.
• مانع افزایش پوکی استخوان.
• افزایش قدرت عضلانی.
• مانع پیدایش سنگ های مثانه یا کلیه.
• تسریع روند توان بخشی و اوقات فراغت مفرح و مفید.
• بهبود عملکرد دستگاه های تنفسی و گردش خون مانند تنفس بهتر و تثبیت فشار خون.
• پیشگیری از تغییر شکل مفاصل.
• کاهش اسپاسم یا گرفتگی و سختی عضلات و افزایش کلی تعادل بدن.
• آثار روحی روانی مانند کاهش اضطراب، تقویت روحیه و سازگاری بیشتر با محدودیت
های حاصل از معلولیت.
اهداف ورزش منظم و سازمان یافته معلولین:
با تخمین سازمان بهداشت جهاني در جهان ششصد و پنجاه ميليون نفر با معلوليت هاي
گوناگون زندگي مي كنند؛ اين معلوليت ها به دلائل مختلفي از جمله تصادفات، سقوط
از ارتفاع، آسيب ديدگي ها، خشونت، بيماري هاي مزمن و عوامل ديگري مانند سالمندي
پدید آمده اند.
80% این معلولین در كشورهاي در حال توسعه زندگي مي كنند، بيشتر
آنها فقيرند و محدوديت دارند و براي دستيابي به خدمات اوليه مانند تسهيلات
توانبخشي با مشكلاتي روبرو هستند. رشد شيوع بيماري نسبت به جاهاي ديگر به خصوص
در كشورهاي در حال توسعه هزينه عمومي بالايي را بر دوش دولت و دستگاه هاي
مراقبت بهداشتي، تحميل كرده است، ورزش مي تواند هزينه ها را پايين آورد و براي
بهبودي و آرامش رواني معلولین موثر باشد که به مواردی از آن اشاره می شود:
• جلوگیری از معلولیت بیشتر در نزد معلولین.
• جلوگیری از افسردگی در افراد معلول و داشتن زندگی با نشاط و جلوگیری از پیری
زودرس.
• بالا بردن امید به زندگی در افراد معلول.
• کمک به ارتباط دوستانه با هم سن و سالان در اماکن ورزشی.
• افزایش روابط اجتماعی و اعتماد به نفس در افراد معلول.
• آگاهی دادن به مردم از فعالیت های ورزشی معلولین.
• داشتن محل مستقل برای معلولین جهت ورزش کردن.
• دادن پست مدیریت مجموعه های ورزشی به خود معلولین.
امروزه ورزش بعنوان تاثيرگذارترين عامل اجتماعي جهت ايجاد غرور ملي و افزايش
سلامت و شادابي جامعه از سوي تمامي كشورها پذيرفته شده و دولتمردان دنيا سعي
دارند جداي از توجه به ابعاد شادي بخش، اقتصادي، فرهنگي و سياسي آن از حضور
مردم علی الخصوص معلولین در ورزش جهت افزايش سلامت روحي رواني جامعه بهره
ببرند. البته توجه به اين مساله در شهرهاي بزرگ و يا كشورهاي در حال توسعه با
مشكلات بیشتری مواجه است:
شلوغي، فقر، ترافيك، آلودگي هوا، كمبود امكانات ورزشي و تفريحي و فضاي لازم،
مکان های مناسب سازی شده مشكلاتي است كه بسياري از شهرهاي بزرگ درگیر آنند.
از
طرفي تغيير الگوي غذايي، عدم انجام كارهاي بدني لازم، وقت گذراني هاي هاي غير
قابل تحرک همچون ديدن تلويزيون، كار با كامپيوتر و راحت‌طلبي هاي غيرضروري منجر
به معضل فوق شده است كه مردم هر چند در فعاليتهاي روزانه خود غرقند و به قول
خودشان وقت براي سر خاراندن ندارند اما همگي به نحوي از يك نوع بي‌حركتي پنهان
و عوارض ناشي از آن رنج ميبرند كه اقدامات موثر بهداشت عمومي به صورت فوري
براي ترويج انجام ورزش و فعاليت بدني و بهبود بهداشت عمومي جامعه، در سراسر
جهان و كشور مورد نياز است.
بديهي است اين امر ناشي از نبود فرهنگ لازم و اطلاع رساني مهم، احساس خجالت و
بیهودگی، كمبود فضاي لازم براي بانوان بخصوص بانوان معلول، نبود حمايت و
راهنمايي بزرگتر‌ها براي كودكان، بي‌اطلاعي از اهميت ورزش روزانه در كنار دهها
مورد ديگر ميتواند از عوامل مهم عدم توجه کافی مردم و از آن جمله معلولین
كشورمان به ورزش باشد، كه بی هيچ ترديد در صورت ادامه اين روند و بي‌تفاوتي
مسوولان نسبت به اهميت نقش ورزش در بين مردم و بویژه معلولین، در آينده‌اي
نزديك شاهد مشكلات بسياري در جامعه خواهيم بود كه درمان آن امكان پذير نخواهد
بود مگر آنكه از هم اكنون پيشگيري و راهکار سازنده اندیشیده شود.
کتاب " معلوليت ضايعه نخاعي"
پورسلطانی. ح، سخنگویی.ی، اردستانی ع - معاونت فرهنگي و
ورزشي سازمان امور جانبازان
مقاله " فوايد فعاليت های بدنی برای افراد نخاعی
" ترجمه :کاشی.ع انتشار : مركز ضايعات
نخاعي جانبازان
http://tanysport.blogfa.com/post
http://www.mums.ac.ir/student/fa/tarikhchemaloolin
http://jameae.persianblog.ir/
http://www.isaarsci.ir/eduartsci%20folder/eduartsci
http://www. Spinal cord. Uab
www.netsport-magazine.com
****
منبع : مقاله " تاثیر فعالیت های
بدنی و ورزش بر سلامتی معلولین
" -مولف:دکتر فريده حلمي- -انتشار در سومین
کنفرانس اینترنتی با عنوان ورزش و آسیب نخاعی
-تیرماه 1391-برگزارکنندگان :مرکز ضایعات
نخاعی جانبازان،انجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران ،فدراسیون ورزش های
جانبازان و معلولین
|
