اثرات ضايعه طناب نخاعی
عوارض جسمی و روحی ناشی از آسيب نخاعی می توانند پيامدهای زيانباری را به
همراه
داشته باشند. ازبین رفتن فعالیت طناب نخاعی می تواند بر روی فعاليتهای غير
ارادی ( مثل تنفس )و همچنين بر روی کارهای فکری –جسمی بدن ( مانند رانندگی )
تاثير گذار باشد. و بطور کلی ممکن است بسیاری از توانائیهای حسی و حرکتی
اندامهای بدن مختل شوند.
طبق اعلام انجمن ملی ضايعه نخاعی (NSCIA)، تصادفات مربوط به وسايط نقليه ( به
ميزان 42 درصد ) . خشونت ( 24 درصد ) و سقوط از ارتفاع (22درصد ) حرکات ورزشی
( 8 درصد ) از مهم ترین عوامل آسيب های نخاعی محسوب می شوند.گاهی اوقات نيز
ضايعات نخاعی در اثر برخی بيماريها نظير فلج اطفال بوجود می آيند. معمولا"
آسيب های طناب نخاعی با استفاده از اصطلاحات زير توصيف می شوند:
پاراپارسيس ( Paraparesis ) : يک نوع فلج جزئی است که اندامهای تحتانی ( دو
پا ) را مبتلا می کند.
پاراپلژی ( Paraplegia ) : فلج کامل هر دو اندام تحتانی ( دو پا ) بوده و
معمولا" قسمتهای پائين تنه را نيز دربر می گيرد. ولی اندامهای فوقانی مبتلا
نيستند.
کوادری پارسيس ( Quadriparesis ) : فلج ناقص چهار اندام ( دستها و پاها) می
باشد.
کوادری پلژی ( Quadriplegia ) يا تتراپلژی ( tetraplegia ) : عبارتست از فلج
کامل کل چهار اندام.
اصطلاحات ديگری که جهت توصيف اختلالات سلسله عصبی مورد استفاده قرار می
گيرند،عبارتنداز:
پارسيس ( paresis ): فلج ناقص ( فلج خفيف عضلانی )
پاراليزيس ( paralysis ): عبارتست از افت کامل يا ناقص فعالیت حرکتی عضو فلج
پارستسياس ( paresthesias ) : عبارتست ازاختلالات حسی که بصورت عوارضی از
جمله سوزش يا خارش بروز پيدا می کند.
برای مختل شدن فعاليت نخاعی نياز نيست که حتما" طناب نخاعی قطع گردد. بلکه در
خيلی از افراد دارای ضايعه نخاعی، طناب نخاعی سالم بنظر می رسد. بطور کلی
ضايعات طناب نخاعی در اثر يکی از موارد زير بوجود می آيند.
• کوفتگی، يا ضرب ديدگی طناب نخاعی
• ضايعات حاصل از فشرده شدن نخاع که در اثر اعمال فشار بر روی طناب نخاعی
بوجود می آيند.
• پارگی نخاع ( مثلا" در اثر اصابت گلوله )
• مجموعه علائم بالينی طناب مرکزی
• قطع کامل نخاع ( بندرت )
وقتی ضايعه ای ايجاد می شود، متعاقب آن برای مدتی طناب نخاعی متورم می گرددو
فعالیت اندامهای بدن در پائين تر از سطح ضايعه دچار اختلال مي شود که این
اختلالات ممکن است دائمی يا موقتی باشند و بسياری از آنها به شدت آسيب بستگی
دارند.
سطوح نخاعی قسمتهای تحت تاثير موقعيت ناحيه نخاع
|
ناحيه
نخاع |
موقعيت |
قسمتهای تحت
تاثير |
سطوح
نخاعی |
|
|
|
گردنی |
گردن
|
گردن
،بازوها،
دستها |
C7
تا
C1 |
|
|
|
سينه
ای |
قفسه
سينه |
کمر به
بالا، قسمتهائی از
بازوها |
T12
تا
T1
|
|
|
|
کمری |
پائين
تنه |
رانها ،
پاها |
L5
تا T12 |
|
|
|
خاجی |
کشاله ران،
قسمتهائی از
پاها و پنجه ها |
لگن |
S5
تا
S1 |
|
|
علائم آسيب ممکن است بصورت از دست دادن قدرت حرکتی، قدرت حسی يا عکس العمل
های بدن باشد. اعصابی که مسئوليت انجام توانايی های مذکور رابه عهده دارند،
پيامهای مربوطه به عضلات ، زردپی ها، مفاصل و ساير اندامها انتقال می
دهند.آسيب اعصاب حسی می تواند منجر به از دست دادن قدرت حس نظير احساس لمس،
فشار و درجه حرارت گردد.گاهی بعضی از انعکاسها ممکن است تشديد شوند. کنترل
مثانه و روده ممکن است از بين برود.دربرخی مواردحتی توانايی تنفس طبيعی
فردآسیب دیده می تواند در معرض خطر قرار گيرد.
تشخیص آسیبهای نخاعی
وقتی که در مورد آسیب طناب نخاعی شک داشته باشيم ( از جمله جراحات نخاعی)
لازم است خیلی سريع اقدامات پزشکی بعمل آید.
معمولا" آسيب نخاعی خود رادرابتدا به این صورت نشان می دهدکه،بیماراظهارمی
دارد :فعالیتهای مربوط به پائين تر از سطح ضايعه وی از بين رفته است.
بررسی های اوليه شامل عکسبرداری با اشعه ايکس، سی تی اسکن و احتمالا"
ام.آر.آی می باشد. شکستگی ها بر روی صفحات راديوگرافی مشخص می شوند. بررسی
های سی تی اسکن و ام آر آی ،جهت مطالعه و ارزيابی وضعیت بافت های نرم موجود
در ستون نخاعی مورد استفاده قرار می گيرند. بعلاوه، ممکن است جهت تشخيص و
ارزيابی جراحات نخاعی حاصل از ضربه يا بيماری يک ميلو گرام نیزاجرا شود.
از جمله بررسی های نورولوژيکی، ارزيابی علائم بالينی بيمار است که می تواند
شامل بررسی ميزان از دست دادن قدرت حسی يا حرکتی باشد.ساير علائم نورولوژيکی
ازجمله وضعیت درد، کرخی، اختلالات حسی ( از جمله احساس خارش و سوزش ) ،
اسپاسم عضلانی، ضعف و تغييرات روده و مثانه هستند.
****
منبع:مقاله: " عوارض بعد از ضايعه طناب نخاعی و تشخيص آنها "-مترجم:مهندس
عباس کاشي(ohealth2007@yahoo.com)- انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان -
تیر 1387برگرفته از:سایتhttp://www.spineuniverse.com:
