یک مرور کلی بر عوارض آسيب های نخاعی

   

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

  

کسانی که به تازگی ضايعه نخاعی را تجربه می کنند، احتمال داردکه دربسیاری از جنبه های زندگی با مشکلات خيلی پيچيده ای مواجه شوند. گذشته از آن سازگاری با زندگی همراه با ناتوانی ( اغلب روی ويلچر ) کار آسانی نيست.

ممکن است بیماران ، بعد از ضايعه نخاعی افکار و دغدغه های روحی-روانی زيادی را تجربه نمایند و در مورد تاثيری که آسيب نخاعی بر روی شيوه زندگی، روابط شخصی و وضعيت مالی آنها می گذارد ،نگرانی پیداکنند. ناراحتی و غم و احساس استرس شايع و طبيعی هستند. ولی، اگر غم و اندوه بر روی مراقبت شخصی بیمار تاثير بگذارد، باعث می شود که او خود را از ديگران جدا کند يا وی را وادار کند که از داروها و يا ساير مواد آرام بخش استفاده نابجا نمايد. اين برهه دقیقا" زمانی است که او به کمک احتياج دارد. بطورکلی نزد افراد مبتلا به آسيب نخاعی خطر خودکشی مخصوصا" در 10 سال اول بعد از ضايعه نخاعی افزايش پيدا می کند.

ساير عوارض حاصل از آسيب نخاعی عبارتند از :

عوارض دستگاه ادراری:  آسیبهای نخاعی با تاثیر بر روی اعصابی که با مثانه مرتبط هستند ، می توانند باعث بروز مشکلات ادراری از جمله ناتوانی در کنترل دفع ادرار شوند. از دست دادن کنترل ادرار ،خطر عفونت های دستگاه ادراری را افزايش می دهد. همچنين ممکن است سبب عفونت کليه و سنگهای کليوی و مثانه گردد. نوشيدن مقدار زيادی مايعات و استفاده از سوندهای مناسب ( لوله باريک و نرمی که از طريق مجرای ادرار به مثانه وارد شده تا ادرار به خارج مکش نمايد )بصورت چندين بار در روز می تواند به پیشگیری ازعوارض ادراری کمک نمايد.

مشکلات کنترل مدفوع :  بعد از ضايعه نخاعی، کنترل ارادی دفع مدفوع از طريق روده مختل و يا از بين می رود که این مسئله می تواند منجر به بی اختياری دفع مدفوع ( ناتوانی در کنترل دفع) گردد. مصرف رژيم غذايی غنی از فيبر می تواند به تنظيم کارکردروده ها کمک نمايد. داروها و یکسری تجهیزات وجوددارندکه می توانند جهت کنترل دفع مواد زائد ازروده ها مورد استفاده قرار گيرند.

زخم های فشاری : نشستن يا خوابيدن در يک وضعيت ثابت و به مدت طولانی می تواند باعث ايجاد زخمهای فشاری گردد که زخم بستر يا  decubitus نيز ناميده می شود. افراد دارای آسيب نخاعی بطور قابل توجهی در معرض زخمهای فشاری قرار دارند ،زيرا آسيب نخاعی،توانائی حس فرد را کاهش و يا از بين می برد و باعث بروز اختلال در درک مشکلات ، هنگام بروز زخم می شود. تغيير دادن مکرر وضعيت بدن ( و در صورت نياز با کمک ديگران ) بهترين راه جلوگيری از بروز اين زخمها می باشد.

تشکيل لخته در وريدهای عمقی و آمبولی ريوی :  نشستن به مدت طولانی می تواند باعث کاهش جريان خون در وريدها شده و منجر به تشکيل لخته های خون شود.این لخته های خون می توانند در سياهرگهای عمقی بدن ايجاد گردند(ترمبوزيس وریدهای عمقی) وممکن است عاملی برای انسداد شريانهای موجود در ريه ها باشند ( آمبولی ريوی ). لخته های بزرگ می توانند باعث انسداد جريان خون شده و حتی موجب مرگ افراد گردند. بنابراين افراد مبتلا به آسيب های نخاعی نياز به استفاده از وسايل و داروهايی دارند که بتوانند از تشکيل لخته هاجلوگيری کنند.

مشکلات ريوی و تنفسی :  ضعيف شدن عضلات شکم و قفسه سينه درافرادنخاعی، باعث مشکلتر شدن تنفس و سرفه کردن آنان می شود. افرادی که دارای آسیب نخاعی در سطوح گردنی و سينه ای هستند،در معرض پنومونی(عفونت ریه) و ساير عوارض ريوی قرار دارند. استفاده از داروها و روشهای درمانی مختلف می تواند به رفع مشکلات مذکور کمک نمايد. در برخی از موارد، افراد مبتلا به آسيب نخاعی ممکن است به تزريق سالانه واکسن آنفولانزا و ساير روشهای ايمن سازی بدن نياز داشته باشند.

اتونوميک ديس رفلکسی : آسيب طناب نخاعی در سطوح بالائی قفسه سينه ،مي تواند منجربه بروز حالاتی شود که اتونوميک ديس رفلکسی ناميده مي شود. اين شرايط خطرناک موقعی ايجاد می گردد که هرگونه تحريک يا درد در ناحيه پائين سطح آسيب، علائمی را صادرمی کند که قادر نيستند به مغز ارسال شوند و در نتيجه یک واکنش انعکاسی ايجاد می شود که ممکن است باعث انقباض عروق خونی گردد. در نتيجه فشار خون افزايش پيدا کرده و ميزان ضربان قلب افت پیدا می کند که این حالت می تواند منجر به سکته يا حمله ناگهانی شود. تغيير دادن وضعيت استقراربدن يا حذف عوامل تحريک که ممکن است چيز ساده ای مانند پر بودن مثانه و يا لباس های تنگ باشند، می تواند به فرد کمک نمايد.

اسپاسم: در برخی از افراد نخاعی، اسپاسم های عضلانی به صورت پرش دستها و پاها مشاهده می شود. متاسفانه، اين موضوع به اين مفهوم نيست که آنها در حال بهبودی هستند. بلکه انعکاس های غیرطبیعی مذکوربه اين دليل اتفاق می افتند که بعضی از اعصاب موجود در سطوح پائين طناب نخاعی، بعد از بروزضايعه نخاعی ،حساس تر می شوند که باعث به بوجودآمدن انقباضات عضلانی می گردند. ولی، به دليل آسيب نخاعی، مغز ديگر جهت تنظيم انقباضات، نمی تواند علائم را به اعصاب پائين تر ارسال نمايد. اگر اسپاسم ها شدت پيدا کنند،اجرای اقدامات درمانی ضرورت پیدامی کند.

مسئله کنترل وزن : بعد از ضايعه نخاعی، تا مدتی کاهش وزن و تحليل عضلات شايع هستند. ولی به مرور،تغيير در شيوه زندگی و فعاليت ها ممکن است سرانجام به افزايش وزن منجر شود که می تواند باعث بروز مشکلاتی برای فردگردد. ازجمله جابجايی او ( يا برای بلند کردن او ) از يک جا به جای ديگر با سختی انجام خواهدگرفت و همچنين امکان دارد در معرض خطر بيماريهای قلبی و عوارض دیگری قرار گيرد. بنابراین بهتر است با کمک کارشناسان تغذيه و متخصصين توانبخشی ،برنامه مناسبی برای فعاليتهای ورزشی و رژيم غذايی او تنظيم شود.

اختلالات جنسی :  بسياری از مردان مبتلا به آسيب نخاعی، حتی مردانی که دارای احساس خيلی کمی در ناحيه تناسلی خود می باشند، دارای قدرت نعوظ هستند. ولی ممکن است که قوام آن جهت انجام فعاليت جنسی به اندازه کافی نباشد و يا به مدت کافی دوام نداشته باشد.ازسوی دیگر قدرت باروری نيز تحت تاثير قرار می گيرد. بطورکلی90درصد از مردان مبتلا به آسيب نخاعی ،قادر به انزال در حين آميزش نمی باشند. اما، اين موضوع بدين مفهوم نيست که مردان نخاعی نمی توانند فعاليت جنسی داشته باشند و يا پدر شوند. پزشکان، متخصصين ارولوژی و باروری که در زمينه آسيب های نخاعی نيز تخصص دارند می توانند روشهايی را برای بهبود عملکرد جنسی و باروری بیماران نخاعی ارائه دهند.

زنان مبتلا به آسيب نخاعی نيز می توانند در مورد تغييرات فعاليت های جنسی و قدرت باروری خود با پزشکان مشورت نمايند. معمولا" در زنان نخاعی ،هيچگونه تغييرات فيزيکی که مانع از آميزش جنسی يا بارداری شود، دیده نمی شود. ولی ممکن است ميزان ترشحات مهبل و رسيدن به اوج لذت جنسی در آنها کاهش پيدا کند .همچنين درنتیجه آسیب نخاعی، تغييرات زيادی در شکل بدن ايجاد می شود که بر روی فعاليت جنسی آنان تاثير می گذارند. بعلاوه احتمال دارد که بارداری با خطر زيادی همراه باشد. بنابراين خيلی مهم است که زنان نخاعی قبل از باردار شدن با يک پزشک مشورت نمایند.

درد: بیماران نخاعی، در نتيجه آسيب نخاع و يا صدمات حاصل ازساير قسمتهای بدن که درجريان حادثه ايجاد شده اند، ممکن است دردزیادی را تجربه کنند.دراین راستا ، حتی احتمال دارد که درد در مناطقی از بدن احساس شود که فاقد حس بوده و يا حس کمی دارند. همچنين ممکن است که درد بواسطه استفاده بيش از حد بعضی ازعضلات، در قسمتی از بدن بوجود آيد. برای مثال، خيلی از افرادی که به مدت طولانی ، جهت حرکت خود از ويلچرهای دستی استفاده می نمايند، دچار آسيب تاندونهای قسمت شانه  می گردند. بطورکلی هر نوع دردی، می تواند بر روی فعاليتهای روزمره فردتاثير منفی داشته باشد. مصرف داروها و اصلاح فعاليتهای جسمی می توانند به کنترل درد کمک کنند.

آسيب های جدید :  داشتن ضایعه نخاعی،می تواند فرد را برای آسيب هر يک از قسمتهای بدن که دارای ضعف و يا عدم حس هستند، مستعد نمايد. اين افراد ممکن است بدون اينکه متوجه شوند دچار حوادثی مانندسوختگی و يا بريدگی وازاین قبیل شوند.بنابراین افرادنخاعی بایستی اقدامات لازم برای پيشگيری از آسيب های جديد راپیش بینی کنند.دراین خصوص بهتراست که افرادنخاعی بدن خود را از حیث هر نوع بريدگی و يا زخمی که نيازمند توجه پزشکی است، معاينه نمائيد.

 

******

  منبع: مقاله: " مرور کلی بر عوارض آسيب های نخاعی " –  مترجم:مهندس عباس کاشي(ohealth2007@yahoo.com)  - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان – آبان ماه 1387 - برگرفته از سایت : http://www.mayoclinic.com/health/spinal-cord-injury/DS

 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar