برای آن دسته ازافراد نخاعی که دراستفاده
ازدست های خودمحدودیت دارند،کارکردن با رایانه وصفحه کلید یا ماوس کارآسانی
نیست.این موضوع باعث شده که آنان در استفاده از خیلی
از نرم افزارها ی رایانه ای
که نیاز به اجرای برنامه های پردازش کلمه(Word)، صفحه گسترده (Spreadsheet)
، و پایگاه داده ها (database) دارند بامحدودیت مواجه شوند.
درحال حاضر فن آوری جدیدی به نام سیستم های تشخیص صدا ساخته شده اند که در
آنها اطلاعات موردنظر ازطریق صحبت کردن دریک میکروفون که برروی یک هدست
(headset) قراردارد، دقیقا"همانند کسی که از دکمه های صفحه کلید یا ماوس
استفاده می کند وار رايانه می شود.
سیستم های تشخیص صدا برای بعضی مواقع قابل استفاده هستند،ازطرفی گران بوده و
خیلی هم دقت لازمه راندارند.اما باآموزش مناسب،نرم افزارهای تشخیص صدا می
توانندهرگونه برنامه (ازبرنامه های ویندوز) رابراساس درخواست
اجراکنند.فرامین صوتی می توانندتمام توابع موجوددرمنوهای ویندوز مانند FILE
، PRINT و غیره را اجراکنند.همچنین این فرمان ها قادرندهرآنچه که با ماوس
انجام می شود،را اجرانمایند.
برروی نرم افزارهای تشخیص صدا فهرستی ازلغات ازقبل نصب شده اند( بین 20000
تا 60000 لغت). بعدازآن شما می توانیدفهرستی ازلغات شخصی خودرا (از 10000
تا 20000 )که بطورمرتب درکارخودازآنها استفاده می کنید، وارد رایانه نمايید.
اولین قدم این است که برای تشخیص صدای کاربر( یعنی شما)ابتداباید رایانه
شما آماده گردد.برای این کار بایدشما فهرستی از لغات که ازقبل تعیین شده
اند و مشتمل بر 400 لغت هستندرا بخوانید.بااین کاررایانه نسخه ای ازصدای
شمارا به ازای هرلغت می سازد.این کارباعث می شودکه رایانه بتواند صدا ولهجه
شما را شناسائی کند.بعدازآن بطورروزمره ، رایانه شما بااستفاده از"هوش
مصنوعی" خود، مشخصات صدای شمارا باهرگونه تغییری که ایجادمی شود، مجددا"
ذخیره می کند.
یکی از ویژگی های اکثرسیستم های تشخیص صدا "TAKE WINDOW" است .بدین مفهوم که
با هرکلمه ای که شما بیان می کنید، پنجره کوچکی بازمی شودکه حاوی 4 تا 10
کلمه دیگراست و آنها نظیر کلمه ای هستند که رایانه فکرمی کندشما می
گوئید.اگررایانه از کلمه اشتباه استفاده کند،شما بایدبه صفحه پنجره
مذکورنگاه کنید.چنانچه کلمه موردنظرشما درآن دیده می شود، مثلا"اگرآن کلمه
شماره 3 باشد،کافی است که شما فقط بگوئید" 3راانتخاب کن".درواقع شما فرامین
ساده ای مانند "درست است" یا "آخ"را بایدصادر کنید. سپس کلمه ای راکه می
خواهیدواردرایانه کنید،هجی کنید. پس ازآن رایانه " به خودش آموزش می دهد" و
کلمه درست را با توجه به صدای شما درحافظه خودذخیره می کند.
شمابایستی درحین صحبت های خودو بین هرکلمه مکث مختصری داشته باشید.وقتی که
کلمه ای راتمام می کنید،رایانه نیازداردکه قبل ازگفتن کلمه بعدی آن
راشناسائی کند.بنابراین بایدبه این صورت صحبت کنید:"شما ....لازم
....است....کندتر....صحبت....کنید". ازطریق آموزش ، هرسیستمی کارآمدترو
دقیقترخواهدبود.Kirk Tcherneshoff می گوید:پس ازیکی دوماه استفاده ازصدای
Kerzweil درسیستم تشخیص صدا، حالااومی توانددرهردقیقه حدود 45 کلمه صحبت
کند." گاهی وقتها آموزش فرامین کمی وقت شمارا می گیرد،ولی توجه داشته
باشیدکه شما کاراین سیستم رابرای خودتان درست می کنید".
البته هماهنگ کردن سیستم تشخیص ممکن است کمی شمارا ازنظرروحی وفکری در فشار
قرار دهد! و معمولا"استفاده از خلاقیت های فردی هنگام تنظیم کلمه ها ومکث
بین آنها، نیاز به زمان دارد. کرک (( Kirkمی گوید:" من متوجه شده ام که
وقتی من کارتجاری می کنم، هماهنگی سیستم برایم آسانتراست".
ویژگی مفیددیگری که کرک ازآن لذت می برداین است که او می توانددراین سیستم
یکسری از دستورات کلی را خودش بسازد.به عنوان مثال درنوشتن نامه هااغلب یک
نام وآدرس مورداستفاده قرارمی گیرد. شما می توانید نام وآدرس کامل راصحبت
کرده وآن رادریک فایل مشخص مثلا" به نام "آدرس سام" ذخیره کنید. بنابراین
وقتی شما می گويید:" آدرس سام". سیستم نام وآدرس کامل را تایپ خواهد کرد.
کرک می گوید:"بهترین ویژگی سیستم تشخیص صدا این است که باوجود محدودیتی که
دراستفاده از دستها یم دارم ،می توانم تمام روزرا بنویسم ،بدون آنکه ازآن
خسته شوم.من می توانم هردقیقه درحدود 15 تا 20 لغت تایپ کنم .ولی بعدازیک
ساعت استراحت می کنم .من ازصحبت کردن خسته نمی شوم .اماحالا می توانم
موثرترو بهترازگذشته کارکنم". کرک این ویژگی را به عنوان یک هماهنگی منطقی
می داندکه کارکنان مشابه اومی توانندازآن بهره مندشوند.این سیستم اجازه می
دهدهرکسی بتواندکارهای خودراانجام داده وکارآئیش راافزایش دهد.
پت اوبراین (pat O. Brrien) متخصص فن آوریهای کمکی درزمینه خدمات توانبخشی
شغلی درآلاباما ،برنیازبه ارزیابی وآموزش تاکید دارد . "دردرجه اول
افرادباید ارزیابی کنند که آیا سیستم تشخیص صدا وسیله مناسبی برای آنها است
یا خیر".برای اینکه افراد دراستفاده ازاین سیستم موفق باشند، باید به
مواردزیر توجه کنند: آشنائی با نحوه کاربا رایانه ونرم افزارها ، توانائی
هجی کردن کلمات ، داشتن قدرت درک بالا، و توانائی انجام چندکاردریک زمان.
پت توضیح می دهدکه:" فردباید تمایل داشته باشدکه برای آموزش سیستم ویادگیری
تمام فرامین آن وقت کافی صرف کند". پت ، توجه کارکنان و مشاوران توانبخشی
را به میزان توانمندی اولیه فردمعطوف می کند. اوتوصیه می کندکاربران قبل
ازآنکه این سیستم را خریداری کنند ،بایدابتدا آن را آزمایش کرده و با نحوه
کار سیستم و چیزهائی که برای کارباآن نیازاست،آشناشوند.
****
منبع : مقاله: "
فن آوری جدید برای افزایش بهره وری
واستقلال افرادنخاعی
"- مترجم: مهندس عباس كاشي -خبرنامه Pushin' On جلد 13[ 2]
تابستان 1997 - انتشار : مركز ضايعات
نخاعي جانبازان -تیر ماه 1388 - برگرفته از: سايت:
http://www.spinalcord.uab.edu
