درمان درد بعدازضایعات نخاعی

   

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

 

درد بر روی بسیاری ازافرادنخاعی تاثیردارد.تخمین زده شده است که بیش از90 درصد افرادنخاعی نوع خاصی ازدرد را بعدازضایعه تجربه می کنند.بعضی ازافراد درست بعدازمراحل اولیه بعدازآسیب خود مبتلا به دردهای حادمی شوند و همزمان با بهبودی ضایعات دردنیزازبین می رود.اما بعضی ها دارای دردهای مزمن هستند،به این مفهوم که دردبه مدت بیش از6 ماه بعدازضایعه نخاعی ادامه پیدامی کند.باوجوداین که اکثرافراد،دردهای مزمن رابه صورت خفیف تامتوسط حس می کنند،اما برآوردمی شود که حدود 30 درصدافرادنخاعی مبتلا به دردهای مزمن شدیدهستند.

کنترل دردهای مزمن


اگرشما یکی ازمعدود افرادی هستیدکه بادرد زندگی می کنید،احتمال داردکه نتوانیددرد خودرا به طورکامل ازبین ببرید.اما ممکن است بخواهید که به اصطلاح دردرا"کنترل" کنید. کنترل به این مفهوم است که شما بایدکاری کنیدکه دردخودراتا آنجا که ممکن است به حداقل برسانید. سپس بایستی یادبگیریدکه به بهترین نحوبا درد زندگی کنیدبطوری که آن راقسمتی اززندگی خودبه حساب بیاورید.

مرحله اول در کنترل درد این است که آن رادرمان کنید.اگردرددارید،آن رانادیده نگیرید!. چرا که دردممکن است علامتی ازوجودیک عارضه دربدن شما باشد.اگر شما به دنبال یافتن علت درد نباشید،ممکن است دردشما شدیدترشود.آنچه که اهمیت دارداین است که دراین موردحتما" به یک پزشک مراجعه کنید.امااگرامکان داردبا پزشکی صحبت کنید که بامسائل افرادنخاعی ودرمان دردهای مزمن آشنا باشد.

مرحله دوم این است که بهترین روش درمان دردخودرایادبگیرید. بطورکلی دو اقدام برای کنترل دردهای مزمن وجوددارد. اولین کار مصرف داروهائی است به کاهش درد کمک می کنند.اماازآنجائی که احتمال داردشمانتوانیددردرابطورکامل ازبین ببرید، باید اقدام دوم رانیز بکارببندید یعنی یادبگیریدکه روشهائی راپیداکنیدکه تاثیردردرا بروی زندگی خودبه حداقل ممکن برسانید.

مرحله سوم این است که کارمشخصی راانجام دهید!. بطورکلی دردیک مشکل جدی محسوب می شود وکنترل آن یک عزم واراده جدی می طلبد وکارسختی است. امکان دارد برای رهائی ازدردمجبورشویدهرکاری بکنید و با مراجعه به پزشک(یاپزشکان)هر گونه درمانی که موثراست رابکاربگیرید. ممکن است لازم باشد به یک مشاوریا روانشناس مراجعه کنیدتا نحوه رویاروئی بهتر بادردرا بشناسید.اما نکته مهمی که وجود دارداین است که اگرانتظارداریدهرگونه درمانی موثرواقع شود، باید هرکاری که لازم است انجام دهید.

طبقه بند ی درد

متخصصین برای طبقه بندی دردهای بعدازآسیبهای نخاعی با مشکلات زیادی مواجه بوده اند.چراکه نه تنها دردبه اشکال مختلفی وجوددارد،بلکه هرکسی نوع مشابه ای ازدرد راممکن است به روش متفاوتی توصیف کند.اماباوجوداینکه هیچ روش متعارفی برای طبقه بندی دردهای بعدازآسیبهای نخاعی وجودندارد، انجمن بین المللی مطالعات درد( IASP) ،تلاش زیادی رابرای استاندارد کردن روشهای شناخت درد انجام داده است. براساس مطالعات انجمن مذکور درد دارای گروههائی است هرکدام ازآنها به نوبه خود زیرگروههائی دارند.

گروهها وزیرگروههای درد

دردهای اسکلتی عضلانی (که به عنوان دردهای مکانیکی نیز معروف هستند) یکی از گروههای اصلی دردهای همراه باآسیبهای نخاعی محسوب می شوند.این نوع از درد ها اغلب اوقات دربالای سطح ضایعه وجوددارند،ولی اگرآسیب نخاعی ازنوع کامل باشد،بااین وجودبازهم می تواننددرسطوح زیرضایعه احساس شوند.بسیاری ازافراد این دردها را به صورت ضربانی یا تپشی توصیف می کنند.

دردهای اسکلتی عضلانی دارای دوزیرگروه هستندکه بیشترین تاثیررابرروی افراد نخاعی دارند.دردهای حاصل ازاستفاده مفرط ازاندامها که باعث فشاروفرسودگی مفاصل آنهامی گردد. این دردهااغلب اوقات درمفاصل،آرنجهاومچ دستها ایجادمی شوند.مفاصل این اندامها معمولا"برای کارهائی مانندجابجائیهای مکرروهل دادن ویلچر یا فعالیتهای که بخشی اززندگی افرادنخاعی راتشکیل می دهند ،مناسب نیستند. از آنجائی که این دردهابه فعالیت مربوط می شود،معمولا" با استراحت کردن بهترمی شوند.


خودنخاع نیزجائی است که افرادنخاعی معمولا"دارای دردمکانیکی هستند.اگرمحل ضایعه ثابت نشده باشد یااینکه استخوانها برروی اعصاب قرارگرفته وفشارواردکنند،این حالت به بی ثباتی مکانیکی نخاع معروف است.

دردهای نروپاتیک (که دردعصب نیزنامیده می شوند)ازگروههای دیگر طبقه بندی IASP محسوب می شوند.دردهای نروپاتیک برخلاف دردهای اسکلتی عضلانی معمولا" با فعالیت ارتباطی ندارند.ولی می توانند درهرجائی ازبدن که درپائین ترازسطح ضایعه قرار دارد،بوجودبیایند. تشخیص ودرمان این دردها مشکل می باشد، چراکه نحوه وعلت ایجاداین دردها برای هیچکسی شناخته نشده است.امابطورخلاصه این دردها احتمالا" به انتهای اعصاب محل ضایعه مربوط می شود.موقعی که مغزنمی تواند پیامهارااز طریق اعصاب دریافت وارسال کنند، وقتی که پیامی هم وجودندارد،ممکن است مغز فکر کند درد درناحیه پائین ضایعه وجوددارد.معمولا" افراد ،دردهای نروپاتیک رابه شکل دردهای نوک زدن، تیرکشیدن،یا سوزش احساس کنند.

درمانهای داروئی

استفاده ازدارو باید در راستای درمان دردهای مزمن به پیش برود.اگر یک دارو باعث تسکین دردنشود، پزشکان سعی می کننددارو یا ترکیبی ازداروهای دیگرراتجویز نمایند. بایدهدف این باشدکه تاآنجاکه امکان دارد داروی مناسبی برای کاهش درد پیدا کرده تا کیفیت زندگی افرادی که دردرا بعدازآسیب نخاعی تجربه می کنندبهبود پیداکند.

باوجوداین که دردها بطورفزاینده ای درمان می شوند،اما معمولا" اکثرپزشکان دردرجه اول ،مصرف داروها راتوصیه می کنند.درمان دردهای اسکلتی عضلانی بالاترازسطح آسیب ممکن است دروهله نخست، بدون مراجعه به پزشک و با مصرف داروهائی نظیر Tylenol یا یک داروی ضدالتهابی نظیر ایبوبروفن یا ناپروکسن انجام شود.این داروها می توانند در مواردی که دردخفیف باشدموثرواقع شوند.

اگردارويی نتوانددردهای بالاترازسطح ضایعه راتسکین دهد،ممکن است داروهای ضد التهابی توسط پزشکان تجویزشوند. این داروها اگربطوردقیق و طبق تجویزپزشک مصرف شوند،می توانندالتهاب مفاصل ، عضلات وبافتها راکاهش یا ازبروزآن پیشگیری کنند. ممکن است شما به تازگی درمورد گروه جدیدی ازداروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی به نام بازدارنده های COX-2 (Celebrex ,Vioxx, Bextra) اطلاع پیداکرده باشید.داروهای مذکورهمانندداروهای قدیمی تر باعث کاهش دردمی شوند. گزارش شده که این سری ازداروها دارای اثرات جانبی کمتری هستند.

درمواردی که دردهای اسکلتی عضلانی خیلی شدید باشند ،ممکن است داروهای مخدر تجویزشوند. این نوع ازداروها حدودا" سالهای زیادی است که مورداستفاده قرار می گیرند.مورفین از داروهایی است که اکثرا" آن را می شناسند. کدئین،هیدروکدون ، لوورفانول و ترامادول نیزازداروهای دیگراین گروه محسوب می شوند.


درمان دردهای نروپاتیک که درسطوح پائین ضایعه احساس می شوند،خیلی مشکل است.داروهای ضدالتهابی ومخدر، این نوع دردهارا نزدافرادنخاعی کاهش می دهند. اما مشخص شده است که داروهای ضدتشنج مانند تگراتول، کارباترول، نرونتین، و کلونوپین ازجمله بهترین داروهابرای کاهش دردهای نروپاتیک محسوب می شوند. داروهای ضدافسردگی نظیرالاویل(Elavil)،توفرانیل(Tofranil)،سینه کوآن(Sinequan)، پاملور(Pamelor) ونورپرامین(Norpramin)نیز درکاهش دردهای نروپاتیک موفق هستند.

(استفاده از داروها با نظر پزشك مي بايستي صورت گيرد)

قبل ازمصرف هرگونه داروئی،بایدباپزشک خوددرباره عوارض جانبی احتمالی داروهای مصرفی صحبت نمائید. بسته به نوع داروهای مصرفی، امکان دارد یک یا چندعارضه بروز پیداکند.ازجمله این عوارض می توان به یبوست،اختلال درکارمثانه،اختلالات جنسی و غیره اشاره نمود.آنچه که شمابایدتصمیم بگیریداین است که آیاتسکین درد ارزش خطرات عوارض جانبی داروهای مصرفی راداردیا خیر.برای مثال بعضی ازداروها می توانندبرروی حافظه وتفکرانسان تاثیربگذارند.بنابراین درصورت مصرف این گونه داروها بهتراست از کارهائی مانندرانندگی یا تصمیمات مالی مهم خودداری کنید. در نهایت تاحدودی باشماست که درموردخطرات ومنافع تصمیم بگیرید.

بسیاری ازافرادنخاعی درموردخطرات اعتیاد نسبت به برخی داروهانگرانی دارند. بدیهی است که بعضی ازافرادممکن است به بعضی ازداروها اعتیادپیداکنند.ولی این موضوع نبایستی باعث شودکه شما دردراتحمل کنید. همیشه بایدنگرانی شمااین باشدکه دردتان رادرمان کنید.به ندرت پیش می آیدافرادی که واقعا" نیازبه دارو و درمان های جدی دارندرفتارهای افراد معتاد(دروغگوئی،دزدی وازاین قبیل رابرای گرفتن دارو) را از خود بروزدهند. امادرهرحال اگر درمورداعتیاد نگرانی دارید،می توانیداز ترامادول استفاده کنید.

احتمال دارد کسانی که داروهای ضددردمصرف می کنند،درموردافزایش مقاومت خودنسبت به دارو نگرانی فزاینده ای پیداکنند.وقتی که شماداروهائی را دریک دوره طولانی مدت مصرف می کنید،امکان دارد داروها به تدریج میزان کارآئی خودراازدست بدهند. بنابراین ممکن است مجبورشویدیامیزان داروی مصرفی خودراافزایش دهید ویا اینکه دارو یا ترکیبی از داروهای دیگررابرای رهائی ازدردمصرف نمائید.

درمان بااستفاده ازعوامل روحی روانی

درمواقعی که افرادنخاعی از داروهافقط برای کاهش دردخود استفاده می نمایند،احتمال دارد لازم باشد راههای دیگر کنترل درد رانیز موردتوجه قراردهند. دربسیاری ازروشها ی کنترل درد، استفاده ازعوامل روانشناختی می تواندتاثیرمطلوبی داشته باشد. دراین خصوص شما بایدنحوه کنترل بهترعوامل احساسی، رفتاری، ومحیطی راکه درایجاد درد دخیل هستند را آموزش ببینید.

موقعی که درددارید،خوب نیست که بنشینیدودرباره آن فکرکنید.این مسئله باعث خواهدشدکه آگاهی شمانسبت به دردافزایش یافته و احتمالا" دردشمابیشتر شود.به عبارت دیگر،اگرخودتان راباانجام یکسری فعالیتهای مفیدمشغول کنید ،می توانیدبه کاهش دردخودکمک نمائید.برای مثال می توانیدباکار،گردش یا فعالیتهای تفریحی خودتان راسرگرم کنید.خلاصه اینکه هرچه ذهن خودتان رابیشتردورکنید،کمتر به درد فکرخواهیدکرد.اماآنچه که اهمیت دارداین است که فعالیتهای شمانباید باعث درد شوند. زمان بندی فعالیتها یکی ازبهترین راههای کاهش دردهای اسکلتی عضلانی محسوب می شودبه خصوص دردهای مفاصل وعضلانی که دراثراستفاده مفرط حاصل شده اند. تقسیم بندی زمان فعالیتها واستراحت روش ساده ای است که منجربه بهبودکیفیت زندگی بسیاری ازافرادنخاعی می شود.

تعیین اهداف نیزروش دیگری برای کمک به کاهش دردمحسوب می شود. دلیل این که باید اهداف خودراتعیین کنیداین است که مسیرحرکت خودتان رامعلوم نمائید.برای این کاربایدفهرستی ازهرآنچه که می خواهیدانجام دهید،راتهیه کنید.مثلا" ممکن است هدف شمااین باشدکه به دنبال شغلی باشید. امکان داردهدف دیگرشمااین باشدکه وقت بیشتری راباخانواده خودسپری کنید.درهرصورت بعدازتعیین اهداف بایدبرای رسیدن به آنها خودتان رامشغول نمائید.

همچنین می توانیدبا پرهیزازاسترس وناراحتی به کاهش دردخودکمک کنید.البته پرهیز ازاسترس خیلی مشکل است،چراکه دراین دنیا هیچکس نمی تواندبدون فشارو استرس زندگی کند.استرس ممکن است ازجهات مختلف مانندخانواده، مشکلات مالی یا بسیاری چیزهای دیگربرشماواردشود.درهرحال استرس می تواندباعث وخامت درد گردد. شما می توانیدبرای کمک به کاهش استرس خود، زمینه های مهمی که باعث ایجاد استرس درزندگی وکار شما می شوندرا شناسائی کرده وآنها رابه حداقل ممکن برسانید.

نتیجه گیری

اگردرددارید،آن رانادیده نگیرید!.احتمال داردکه دردهای اسکلتی عضلانی نشوند. ولی هرچه درد وخیم ترمی شود،این امکان وجودداردکه یک آسیب جدی متوجه بدن شما باشد.دردهای نروپاتیک رانیز نباید نادیده بگیرید،چراکه ممکن است نشانه ای ازوجودمشکلاتی باشدکه درقسمتهای فاقدحس بدن شما ایجادشده اند.

اگردرددارید،بایستی توسط یک پزشک معاینه شوید. خیلی خوش شانس خواهیدبود که بتوانید تنهابااجرای یک برنامه درمانی حداقل دردخودراتسکین دهید.اما احتمالا" موثرترین برنامه درمانی این خواهدبودکه با مصرف ترکیبی ازداروهای مناسب درد را کاهش داده و به موازات آن ازروشهای روانشناختی جهت رویاروئی با درد باقیمانده استفاده شود . با این روش ترکیبی درمانی می توانیدامیدوار باشید که قادربه انجام کارهای موردنظرخود در زندگی خواهیدبود.

****


منبع : مقاله "
درمان دردبعدازضایعات نخاعی" -مترجم: مهندس عباس كاشي - (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - مرداد ماه 1388 - برگرفته از سایت: http://www.spinalcord.uab.edu : نشریه Pushin' On.

 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved