زنان دارای آسیب نخاعی ، لازم است که همزمان باافزابش سن خود ، به فکر مسائل و مراقبت های بهداشتی آینده خود نیزباشند. بسیاری ازافرادنخاعی ، همچنین پزشکان آنان در یک وضعیت "حاد" عمل می کنند.به عبارت دیگر آنان با مشکلات ومسائلی مقابله می کنندکه به طور دائم باآنها مواجه هستند. تعداداندکی ازافرادنخاعی وجوددارندکه برای مسائل بهداشتی آینده خودبرنامه ریزی داشته باشند. یک زن نخاعی بایستی همزمان باافزایش سن خود درزمینه بهترشدن مراقبتها، حمایتها وبهبودبرنامه های اجتماعی خود برنامه ریزی لازم را انجام دهد.

فکردرموردآینده به مفهوم فکرکردن درباره موضوعات پیشگیری کننده است.این مسئله علی رغم وضعیت ناتوانی برای تمام زنان مهم است،ولی آنچه برای زنان نخاعی اهمیت بیشتری دارد،این است که ازمشکلات بهداشتی خاص خودآگاهی داشته باشند. چندین نوع مراقبتهای پیشگیری وجوددارند،که عبارتنداز:

پیشگیری های اولیه به روشهائی اطلاق می شوندکه می توانندازبیمارشدن یک شخص جلوگیری کنند. ازجمله این روشها می توان به ایمن سازی بدن برای آنفولانزا اشاره کرد.درواقع این روش برای جلوگیری افرادازآنفولانزا طراحی شده است.

پیشگیریهای ثانویه به روشهائی منسوب می گرددکه می توانندبه پزشکان کمک کنندتا یک بیماری قابل درمان رادرمراحل اولیه وقبل ازاینکه به یک مشکل جدی تبدیل شود، تشخیص دهند. مثال این روشها ماموگرافی است. درواقع ماموگرافی ازسرطان سینه جلوگیری می کند، ولی می تواندتنهابرای تشخیص سرطان سینه درمراحل ابتدائی مورداستفاده قراربگیرد،بطوری که می تواند برای درمان موفقیت آمیزباشد.

مطمئنا" برای هرفردنخاعی مهم است که ازنظربرنامه های ایمن سازی به روزباشد.مثلا" واکسن سرماخوردگی رابایدبطورسالانه و واکسن کزاز را هر10 سال یکبارتزریق نماید.همچنین مهم است که افراد نخاعی واکسنهای لازم برای حفاظت دربرابرنوع خاصی ازپنومونی بنام پنومونی پنومو کوکی رانیز بعمل آورند.بسیاری از پزشکان فکرمی کنندکه این اقدام حفاظتی تنهابرای افرادمسن تر یا کسانی که دارای بیماریهای ریه هستند ضرورت دارد،اما افرادنخاعی لازم است که به پزشکان خودیادآوری کنندکه آنها نیزدرمعرض خطرپنومونی قراردارند.دلیل آن هم این است که فعالیت دستگاه تنفسی آنان بعدازآسیب نخاعی دچارافت می شود.

پاپ اسمیرازگذشته برای تشخیص سرطان دهانه رحم استفاده می شود.بااین روش حتی می توان تغییرات سلولی قبل ازسرطانی شدن رانیزتشخیص داد.بعضی اززنان نسبت به دیگران بیشتردرمعرض ایجادسرطان رحم قراردارند.زنانی که درسنین پائین آمیزش جنسی دارند، یا کسانی که آمیزشهای جنسی غیرمتعارف دارند،بیشتردرمعرض خطرهستند.زنان بایستی هردو سال یکبارتحت معاینه قرارگیرند.آن عده اززنانی که دارای فعالیت جنسی هستندولی احتمال خطردرآنان بیشترنیست، چنانچه دو یا سه پاپ اسمیرقبلی آنان طبیعی بوده است،می توانند هرسه سال یکبارتحت بررسی قرارگیرند.بعدازسن 65 سالگی معاینه بیشترنیازنیست، مگراینکه شرایط خاصی وجودداشته باشد.همچنین خانمهائی که دارای سابقه هیسرکتومی( جراحی رحم وبرداشت آن ) هستندلازم نیست که پاپ اسمیرشوند،مگراینکه جراحی به خاطرسرطان دهانه رحم انجام شده باشد.

زنان نخاعی ممکن است لازم باشدکه برای انجام پاپ اسمیرازقبل برنامه ریزی داشته باشند. برخی ازمطب پزشکان و مراکزتوانبخشی ممکن است مشکلات دسترسی نداشته باشند و میزهای معاینه قابل تنظیم نیز داشته باشند.ولی متاسفانه اکثرمطب پزشکان به آسانی برای افرادنخاعی قابل استفاده نیستند. بعضی از آنها هم به هیچ وجه قابلیت دسترسی ندارند!. بنابراین یافتن یک مطب مناسب سازی شده برای بیشتر زنان نخاعی یک چالش محسوب می شود.ازطرفی مشکل جابجاشدن روی تختهای معاینه نیز مطرح است. معمولا" حفظ وضعیت مناسب برای اجرای پاپ اسمیرهم برای زنان نخاعی مشکل است.زنان می تواننددرراهنمائی پزشک و کارکنان مطبها نقش فعالی داشته باشند تابهترین روش برای جابجائی، استقرار، و فنون معاینه راحت حاصل شود.

آنچه اهمیت دارداین است که برای انجام ماموگرافی باید امکانات قابل دسترسی یکسانی تامین گردد.مباحث خیلی زیادی درمورددستورالعملهای غربالگری مناسب برای اجرای ماموگرافی وجود دارد.اکثرمراکزبراین موضوع توافق دارندکه تمام زنان بین سنین 50 تا 69 ساله بایدسالی یکبار غربالگری شوند.بعضی ازپزشکان زنان راتشویق می کنندتادرسن 40 سالگی اولین ماموگرافی را انجام دهند.

عوامل زیادی وجوددارندکه ممکن است خطرسرطان سینه رادرزنان افزایش دهند:

1- وجودسابقه سرطان سینه دراعضای درجه یک خانواده( مادریا خواهر)،به خصوص اگرسرطان قبل ازیائسگی ایجادشده باشد.
2- نداشتن فرزندیا بچه داری درسنین بالا.
3- بعضی ازانواع بیماریهای خوش خیم سینه( غیرسرطانی) که ممکن است درماموگرافیها مشاهده می شوند.

بعضی اززنان نخاعی دراستفاده ازدستهای خودمحدودیت دارند.این مسئله باعث می شودکه امکان معاینه شخص توسط خودش مشکل باشد.اما موضوع مهمتر این است که زنان دارای چنین مشکلاتی بایدمعاینات سینه وماموگرافی را به عنوان بخشی ازبرنامه مراقبت بهداشتی خود بطورمنظم انجام دهند

تمام زنان بعدازسن 30 سالگی افت تدریجی تراکم استخوانی راتجربه می کنند.درزمان یائسگی نیز افت تراکم استخوانی بصورت نسبتا" ناگهانی افزایش می یابد.این موضوع دربعضی اززنان منجربه پوکی استخوان می گردد. پوکی استخوان بیماری است که باعث شکنندگی و ضعف استخوانها به خصوص استخوانهای ران، ستون مهره ها ومچ دست شده تاجائی که ممکن است به راحتی دچارشکستگی می شوند.

زنان نخاعی لازم است مراقبتهای خاصی را در پیشگیری ودرمان کاهش تراکم استخوانهای خودداشته باشند.درچندماه اول بعدازضایعه ،کاهش تراکم استخوانی دربسیاری ازقسمتهای اسکلت بدن رخ می دهد.این افت تاحدی به دلیل بی حرکتی و عدم تحمل وزن بدن روی بعضی ازاستخوانها ایجادمی شود.حال تصورکنیدکه اگریک زن درسن 25 سالگی مبتلا به آسیب نخاعی شود ، وقتی که 50 ساله شده ویائسگی راتجربه کند، چه اتفاقی رخ خواهدداد؟ این مسئله نوع دیگری از کاهش غم انگیز افت استخوانی محسوب می شود.بنابراین زنان نخاعی بیشتردرمعرض خطرشکستگی استخوان قراردارند.

پوکی استخوان با فقدان استروژن نیزارتباط دارد،بنابراین می توان با مصرف استروژن و هورمون تراپی ازبروزآن جلوگیری کرد.مقوله هورمون تراپی و پیشگیری ازپوکی استخوان چیزی است که زنان نخاعی لازم است با پزشک خوددرموردآن مشورت نمایند.

زنان نخاعی بایستی ضمن ارتباط با پزشک خود،برنامه ریزیهای لازم رادرموردآینده خودانجام دهند. آنان موضوعات درمانی وبهداشتی مهمی که درمواردحادممکن است نادیده گرفته شوند،را بایدبه پزشک خودیادآوری کنند.بااجرای برنامه های منظم ایمن سازی، پاپ اسمیرو ماموگرافی از پیشگیریهای اولیه وثانویه اطمینان حاصل کنید.بالاخره اینکه ، با پزشک خوددرموردآنچه که می توانیدبرای کاهش اثرات پوکی استخوان انجام دهید،مشورت نمائید.

به خاطرداشته باشیدکه مراقبت بهداشتی امروزشما، می تواندسلامتی بهترفردای شمارا به ارمغان داشته باشد.

 

****

مقاله"آنچه که لازم است زنان نخاعی درموردافزابش سن خود بدانند؟""" – مترجم: مهندس عباس كاشي  (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - مرداد ماه 1388 - برگرفته از سایت: http://www.spinalcord.uab.edu : نشریه Pushin' On.