نگاهی دقیقتربه سالمندی افرادنخاعی

   

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 


سالمندی یک حقیقت است. درحال حاضر بسیاری ازانسانها نسبت به هرزمانی ، ازتاریخ عمرطولانی تری دارند.پیشرفتهائی که درزمینه مراقبتهای بهداشتی بعمل آمده باعث شده که متوسط امیدبه زندگی طی صدسال گذشته به دوبرابربرسد.جامعه پزشکی با استفاده ازتحقیقاتی که ازگذشته برروی اثرات سالمندی انجام شده،به آموخته های زیادی دست یافته است ،به طوری که سالمندی به موضوعی داغ برای پژوهشگران تبدیل شده است.

ازسوی دیگرسالمندی برای افرادنخاعی یک موضوع بسیارمهم محسوب می شود.علاوه براین شماهم به عنوان یک فردنخاعی زندگی طولانی تری دارید.تحقیقاتی که درزمینه آسیب های نخاعی بعمل آمده باعث بهبود روشهای مراقبت ودرمانهای کوتاه مدت و طولانی مدت آنان شده است. درحال حاضرافرادمبتلابه آسیبهای نخاعی تادهه 60 -70 سالگی وحتی بیشترزندگی می کنند،به این مفهوم که شمابایستی خودتان راآماده کنیدکه مانند سایراشخاص به سنین پیری برسید.بنابراین نه تنها لازم است که شما درباره فرایند طبیعی پیری که هرکسی باآن مواجه می شود،روبروشوید،بلکه ضرورت دارد خودتان را برای موضوعات خاص پیری که برای افرادنخاعی مطرح هستند آماده کنید. مهمترین مسائلی که درموردپیری مبتلایان به آسیبهای نخاعی مطرح هستند،عبارتنداز:

پوکی استخوان یااستئوپروزیس

پوکی استخوان یک بیماری محسوب می شودکه براثرآن استخوانهای بدن به خصوص استخوانهای ران،ستون مهره ها ومچ دستها به اندازه ای ضعیف و سست می گردندکه به آسانی می شکنند.پوکی استخوان تقریبا" درتمامی افرادپیر به وجودمی آید.این عارضه در زنان مسن تر که مرحله یائسگی راطی کرده اند،نسبت به مردان خیلی بیشتراست: به طوری که در بین عامه مردم ازهردو زن یکی وازهرهشت مرد  یک نفر بعدازسن 50 سالگی دچارشکستگی های حاصل ازپوکی استخوان می شوند.

افرادنخاعی دررابطه با پوکی استخوان بایکسری عوامل خطرمواجه اندکه بایدبه آنها توجه داشته باشند. صرف نظرازافزایش سن یا جنسیت ،بعدازضایعه نخاعی ،استخوانهای بدن انسان یکسری ازموادمعدنی خودراسریع ازدست داده وازتراکم آنها کاسته می شود.این کاهش ممکن است حتی تاچندسال اول بعدازآسیب نیزادامه پیداکند.اما بعد ازآن معمولا" به یک حدمتغیرمی رسد.درنهایت اکثرافرادنخاعی بعدازضایعه حدود50 درصدتراکم استخوانی خودرا ازدست می دهند.این موضوع ممکن است خیلی قابل توجه باشد،اما معمولا"به اندازه ای نیست که فردراباشکستگی استخوان مواجه کند.ولی خطرموقعی افزایش پیدامی کندکه افت تراکم استخوانی ادامه پیداکند.این مسئله برای زنان می تواند یک مشکل جدی محسوب شود.بطورکلی بین 1 تا 6 درصدتمام افرادنخاعی به شکستگی های ناشی ازپوکی استخوان مبتلامی گردد.

شمامی توانیدبااستفاده ازیک رژیم غذائی مناسب،عدم مصرف سیگارومحدودکردن مصرف نوشیدنیهای کافئین دار ازبروزپوکی استخوان پیشگیری کنید. محرکهای الکتریکی فعالیت اندامها (دستگاههای FES) نیزمی توانندبه مقابله باپوکی استخوان کمک کنند.برخی از پزشکان اعتقاددارندکه ایستادن وتحمل وزن بدن هم می تواندبه پیشگیری ازافت تراکم استخوانی کمک نمایند. اماعده ای ازپزشکان فکرنمی کنندکه ایستادن افرادنخاعی به آن حد باشدکه بتوانددرتراکم استخوانی تغییری ایجادکند.اسپاسم های عضلانی نیزاگربه اندازه ای نباشندکه باعث شکستگی شوند،می توانندازبروزپوکی استخوان جلوگیری کنند.

مشکلات مفصلی یا آرتریت


مشکلات مفصلی دارای بیش از 100شکل مختلف بوده وعلائم بسیارزیادی دارند.عوارض مفصلی معمولا" باعث درد وکاهش دامنه حرکتی مفاصل بدن می شوند و اغلب دریک دوره زمانی طولانی ایجادشده وبه صورت ورم، التهاب،دردوسفتی مفاصل ایجادمی شوند.
دربین عامه مردم ازهرهفت نفریکی و تقریبا"نیمی ازافرادبالای 65 سال به عوارض مفاصل مبتلا می گردند.

لازم است که افرادنخاعی به سایرمشکلات حاصل ازعوارض مفصلی توجه داشته باشند.
یکسری عوارض مفصلی مخرب هستندکه می تواننددرمفاصل بین مهره ای ستون فقرات ایجادشوند.این عوارض ممکن است دراثراستقرارنامناسب بدن وفشاربرروی ستون مهره ها به وجودآیند.ازانواع دیگر عوارض مفصلی می توان به اضمحلال غضروفی دراستخوانها و آسیب بافتهای نرم اشاره نمود.سندرم تونل کارپال (CTS) نیزممکن است درناحیه مچ دست ایجادشود.درد،سوزش،کرخی و خارش درمفاصل مچ ،انگشتان،دستها وگردن ازعلائم مهم CTS هستند.این عوارض به علت استفاده مداوم ازویلچرهای دستی حالت بغرنجی دارند.مفاصل شانه ها،دستهاوانگشتان افرادنخاعی دراثرفعالیتهای روزمره وطی سالهای متمادی درگیرمی شوند.

یکی ازراههای کمک به پیشگیری از عوارض مفصلی نزدافرادنخاعی تعدیل فعالیتهای روزمره است. این افرادبایدسعی کنندازانجام فعالیتهائی که باعث افزایش دردوسایرعلائم عوارض مفصلی می شوندخودداری کنند.علاوه براین شما می توانیدبرای انتخاب سایرگزینه های درمانی باپزشک خودصحبت نمائید.

عوارض مربوط به دستگاه ادراری

دستگاه ادراری دارای سه فعالیت مهم است: تشکیل ادراردرکلیه ها ،ذخیره ادراردر مثانه  ودفع ادراربه خارج ازبدن ازطریق مجرای خروج ادرار دربین عموم سالمندان بی اختیاری ادرار از شایعترین عوارض دستگاه ادراری محسوب می شود .بی اختیاری عبارت ازکاهش کنترل ادرار ونشت آن می باشد.یکی ازرایج ترین انواع بی اختیاری"بی اختیاری فشاری" یعنی خروج غیرارادی ادراردراثرفشارهائی مثل عطسه یا سرفه است.این عارضه به خصوص درطول فعالیتهای بدنی،خنده،بلندکردن اشیاء یا سایرکارهائی که باعث اعمال فشار بر مثانه می گردد،به وجودمی آید.دربین افرادبالای 65 سال ازهر10 نفرحداقل یکی بابرخی ازاشکال بی اختیاری ادراری مواجه هستند.همچنین یکسری ازمدارک نشان می دهندبرای افرادی از جامعه که درطول زندگی خود بیش از2 یا 3 باربه عفونت ادراری مبتلا شده اند،احتمال خطربروزسرطان مثانه بیشترمی باشد.

افزایش سن افرادنخاعی تاثیرقابل ملاحظه ای برروی دستگاه ادراری آنان دارد.مبتلایان به آسیب های نخاعی به دلیل کاهش کنترل ادراربعدازضایعه با بی اختیاری ادرار مواجه می شوند که در صورت عدم کنترل مناسب دفع ادرار ونشت آن، این عارضه می تواندمنجر به ایجاد آسیب های پوستی گردد. کسانی که کنترل ادراری کمی دارند،باافزایش سن همین کنترل اندک آنان سیرنزولی پیدامی کند.ازطرفی خطر عفونت ادراری نیز باافزایش سن آنان بیشتر می شود.درواقع یکی ازعوامل مهم منجربه مرگ افرادنخاعی نارسائی کلیه است. بعلاوه خطربروزسرطان مثانه درافرادنخاعی دوبرابرعامه مردم است.

افرادنخاعی که برای کنترل ادرارخود ازسوندهای ثابت استفاده می کنند، ممکن است به عوارض دیگری نیز مبتلا شوند.استفاده طولانی مدت ازسوندهادرزنان ممکن است منجربه نشت ادرارگردد،چراکه سوندهای مذکورمی توانند باعث بزرگ شدن مجرای خروج ادرار شوند.درافرادنخاعی احتمال بروز سرطان مثانه بدلیل مشکلات ادراری ممکن است بیشتر شود.بعضی ازپژوهشگران می گوینداستفاده ازسوندهای ثابت ممکن است احتمال بروزسرطان مثانه را تا 3 الی 4 برابرافزایش می دهد. آیا شما بایستی ازاین موضوع بترسید؟ شاید نه به اندازه ای که تصورمی کنید.اما توجه داشته باشیدکه خطرسرطان مثانه برای شما حتی باوجودآنچه که گفته شد نسبتا" کم است.چراکه اگر30 سال ازسوند استفاده کرده باشید،خطرسرطان مثانه برای شمادرحدود 10 درصد خواهدبود.

افرادنخاعی می توانندبا انجام معاینات منظم که شامل اسکن کلیه هااست، ازبروز مشکلات دستگاه ادراری پیشگیری کنند.باپزشک خوددرمورد مشکلات خودصحبت کنید. این کاربه شما کمک می کندازعوارض کلیه هاپیشگیری نمائید. برای کمک به کاهش عفونتهای ادراری مقدارزیادی آب بنوشید.اگربرای شماامکان داردبه جای سوندهای ثابت ازسایرروشهای دفع ادراراستفاده کنید.با عدم مصرف سیگاربه کاهش خطرسرطان مثانه کمک خواهیدکرد.سیگاراحتمالا" یکی ازبزرگترین عواملی است که درایجادسرطان مثانه بین عامه مردم و افرادنخاعی نقش دارد.همچنین می توانیدهمزمان باانجام معاینات سالانه خود درموردسایراقدامات تشخیصی سرطان نیزباپزشک خودمشورت نمائید.
 

ناراحتی های دستگاه گوارش

همزمان باافزایش سن یکسری تغییرات درعملکردروده ها به وجودمی آید. مثلا" احتمال ایجاد یبوست درسنین بالاترافزایش می یابد.یبوست درپی کاهش غیرعادی حرکات روده و سفتی مدفوع وکندشدن حرکت آن ایجادمی شود.بسیاری ازافرادمسن ازاین حالت دچارنگرانی می گردند،چراکه تعداداجابت مزاج آنان درمقایسه باافرادجوانتر طبیعی نیست. درهرحال لازم نیست که كليه سالمندان نگران باشند . تعداداجابت مزاج دریک هفته هیچ رقم مشخصی ندارد.افرادمسن تر می تواننددوباردرروز یاحتی دو بار در هفته بطورمنظم اجابت مزاج کنند.اگرپاسخ شما به سئوالات زیر مثبت باشد، درواقع با مشکل یبوست مواجه هستید:

1- آیا معمولا"کمتراز3 باردرهفته اجابت مزاج دارید؟
2- آیا اجابت مزاج شما به سختی انجام می شود؟
3- آیا دارای مشکلات دیگری مانندخونریزی هستید؟

زمان اجابت مزاج افرادنخاعی نیز باافزایش سن طولانی می شود. امکان داردکه متوجه شویدبرنامه اجابت مزاج شما که 30 سال پیش تا 15 دقیقه طول می کشید، هم اکنون تا 2 ساعت زمان می برد. این مسئله ممکن است به سیرنزولی عملکرد دستگاه گوارش مربوط شود.ازطرفی بسیاری از پزشکان براین باورندکه استفاده مکررازموادملین که نزد افرادنخاعی شایع است،یکی ازعواملی است که می تواند نظم برنامه های اجابت مزاج آنان رابه هم بزند.

اگراحساس می کنیدکه برای اجابت مزاج با مشکل مواجه هستید،برای انتخاب روش درمان به پزشک خودمراجعه نمائید.یبوست شما ممکن است ناشی از رژیم غذائی نامناسب، استفاده نادرست ازملین ها،یا عدم فعالیتهای بدنی شماباشد. امکان داردنظر شما به داشتن کلستومی جلب گردد.اگرچه این عمل معمولا"برای بعضی ها گزینه جالبی نیست،امامی تواندبرای کسانی که قابلیت حرکتی کمی دارند وافرادی که برای اجابت مزاج بامشکلات زیادی مواجه هستند،مفیدباشد.

مشکلات پوستی

پوست همه افرادبا گذشت زمان تغییرپیدامی کند.اشعه ماورابنفش خورشیدمی تواندبه مرور زمان باعث آسیبهای پوستی گردد.باافزایش سن نیزبطورطبیعی یکسری تغییرات ایجادمی شود.به طوری که پوست به تدریج شل و ول شده و وقتی کشیده می شود، قابلیت برگشت به حالت اولیه خودراازدست می دهد.پوست هرکسی کم کم چروک و خشک شده و علائم افزایش سن برروی آن ظاهرمی شود.کسانی که سیگارمی کشند،ممکن است علائم پیری پوست درآنان شدیدترباشد،چراکه مصرف سیگارمی تواند ازجریان طبیعی خون جلوگیری کند.همچنین خطرسرطان پوست نیزدرتمام افرادباافزایش سن افزایش می یابد.ولی خطر آن برای افرادسیگاری وکسانی که درمعرض نورخورشید هستند، بیشترمی باشد.

افرادنخاعی بایدآگاهی خودرا درمورداثرات افزایش سن بالاببرند.هرکاری که لازم است باید برای کمک به کاهش فشارو پیشگیری از زخمهای فشاری انجام دهید . تدابیرکاهش فشار راافزایش دهید.قرارگرفتن دروضعیت ایستاده با استفاده ازوسایل کمکی ویا خوابیدن روی شکم ازراههائی هستندکه باافزایش سن بایدمورداستفاده قرارگیرند.افزایش رطوبت محیط منزل واستفاده ازمرطوب کننده های پوستی می تواندازخشک شدن پوست شما جلوگیری کند.خودداری از مصرف سیگارومحدودکردن تابش اشعه ماوراء بنفش خورشید نیزمی توانندبه حفاظت پوست شما کمک نمایند. بالاخره اینکه بایدهرروزپوست خودرا بازدید کرده وازنظرخشکی و یا قرمزی کنترل کنید.اگرمتوجه بروزعوارضی درپوست خود شدید، جهت مراقبت بهترسریعا" به پزشک مراجعه نمائید.

مراقبتهای شخصی

غالب افراد درزندگی خودبه مرحله ای می رسندکه به تدریج نیازدارندشخص دیگری در انجام فعالیتهای روزمره به آنان کمک کند.درابتداممکن است فقط برای کارهای خارج از منزل یا کارهای سنگین خانه نیازبه کمک داشته باشید.با گذشت زمان بعضی ها برای کارهائی مانندخرید، آشپزی،قدم زدن،وسایرفعالیتهای روزمره نیز نیاز به کمک پیدامی کنند. برخی ازافرادنسبت به سایرین نیازبه کمک بیشتری دارند.بعضی نیزبه کمک اعضای خانواده یا مراقبین خود متکی هستند.

درحدود40 درصدازافرادنخاعی که سنی کمتراز60 سال دارند،به نوعی به کمک مراقبین شخصی نیازدارند.همزمان با افزایش سن نیزنیازآنها به کمک نیز بیشترمی شود. افراد نخاعی والبته عموم مردم هم برای این سنین نیازبه برنامه ریزی قبلی دارند.امکان دارد شماتنهابعضی وقتها به دیگران وابسته باشید،ولی غالب مواقع فعالیتهای روزانه خود را شخصا" انجام دهید.خیلی ازافرادنیز به کمک همسریااعضای خانواده خودتکیه می کنند، ولی این وضعیت نیزدرتمام مواقع عملی نیست.به خاطرداشته باشیدکه سن همسر یا مراقبین شماهم به تدریج افزایش می یابد.شما بایستی ازهم اکنون یک برنامه شخصی ومالی مناسب راپیش بینی کنید،بطوری که آمادگی ازدست دادن همسرخودراداشته باشید.برنامه ای رابرای هماهنگ کردن کمک کننده های خودتنظیم نموده و ومطمئن باشیدکه خانواده شما خواسته های شما رادرک کنند.

نتیجه گیری

امکان نداردکه بتوانیدبه تمامی جنبه های پیری رسیدگی کنید.شمابایستی خودتان را ملزم به یادگیری موضوعاتی  کنیدکه به موازات مواردی مانندخستگی، عملکرد دستگاه تنفسی وبسیاری مطالب دیگر، همراه باپیری برای تان مطرح می شوند.شمابایدخودتان رابرای آنچه که باافزایش سن تجربه خواهیدکرد،آماده نمائید.علاوه برهمه اینها هرکسی انتظارداردکه یک زندگی سالم وطولانی داشته باشد،ولی اگرزندگی به پایان نرسد، هیچ کسی آنطور که انتظاردارد خودرا آماده رفتن نمی کند. بااعضای خانواده وپزشک خود خودصحبت کرده وخودتان برای روزهای آینده آماده نمائید.

 

****

منبع : مقاله "  نگاهی دقیقتربه سالمندی افرادنخاعی     "   مترجم: مهندس عباس كاشي -  (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - شهریور ماه 1388 - برگرفته از  سایت: http://www.spinalcord.uab.edu

 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved