تمرینات بدنی درافرادنخاعی

 

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 


بیشترمردم به منظور بهبود وضعیت ظاهری و ارضاء خود، افزایش استقامت و قدرت بدنی ، کاهش استرس یا صرفا" برای سلامتی بیشتر به ورزش می پردازند.با وجود اینکه ضایعه نخاعی باعث بروزمشکلاتی دراین خصوص می شود،اما ورزش کردن برای این دسته ازافراد هم کارغیرممکنی محسوب نمی شود.

سوزاندن کالری برای کسانی که مبتلا به آسیب نخاعی هستند درمقایسه با افرادی که فاقد این ضایعه می باشند ،مشکل تر خواهدبود.عامل مهمی که باعث سخت شدن سوزاندن کالری دراین افراد می گردد،کاهش توده عضلانی است.ماهیچه های بدن حتی موقعی که انسان درحال استراحت است، کالری ها رامی سوزانند.اما متابولیسم استراحت درافرادنخاعی ممکن است حتی تا حدود نصف افرادغیرنخاعی کمتر باشد. بنابراین حتی اگر کسی بطورمنظم ورزش کند، بازهم نسبت به افرادغیرنخاعی که همان ورزش راانجام می دهند،بطورقابل ملاحظه ای کالری کمتری می سوزاند.

درافراد نخاعی، میزان ضربان قلب پاسخگوی افزایش فعالیت آنها نخواهدبود وماهیچه های قفسه سینه نیز قادرنیستندبه اندازه کافی انبساط پیدا کنند،درنتیجه کارتنفس رابا مشکل مواجه خواهندساخت.

ممکن است فردنخاعی متوجه شودکه همزمان با کاهش جریان خون به پاها،خون ورودی به قلب نیزکم می شود،درنتیجه فشارخون او کاهش پیدامی کند.

بااین وجود فعالیتهای بدنی مزایای زیادی دارد که ازجمله می توان بهبودوضعیت پوست ،جریان خون ، فعالیت مثانه ،کاهش اسپاسم، تسکین درد وکنترل وزن رانام برد.ازسوی دیگرورزش می تواندباعث حفظ انعطاف مفاصل و نرمی آنها شود .همچنین وضعیت خواب فردرا بهترنموده و سبب می گرددفردنسبت به خود احساس بهتری پیداکند.

ورزشهای متنوعی وجوددارند که افرادنخاعی می توانند به سادگی و با تنظیم یک برنامه ورزشی و یافتن بهترین ومناسب ترین آنها باشرایط بدنی خود ، به انجام آن بپردازند.شما می توانید هم به صورت تنها و هم با کمک یک باشگاه یا کلوپ ورزشی به این مهم بپردازید.یکسری اقدامات وجوددارند که لازم است به هنگام طراحی برنامه های ورزشی موردتوجه قرارگیرند.

 

اقدامات موردنیاز قبل از تمرینات ورزش

برنامه ورزشی خودرا با پزشک یا گروه توانبخشی خوددرمیان بگذارید، تا مطمئن شوید برنامه مذکوربرای شما مناسب بوده و هیچ گونه آسیبی به شما واردنمی کند.اطمینان حاصل کنید که آنان را ازتمام داروهای مصرفی خودآگاه نمائید، به طوری که در موقع بررسی برنامه ورزشی شما،تمام نکات موردتوجه آنان قرارگیرد.


- مطمئن شویدکه درجه حرارت بدن شما ثبات داشته باشد.همزمان با اجرای تمرینات ورزشی ،دمای بدن ممکن است بدون هیچ دلیل مشخصی دچارنوسان گردد.ولی شما می توانیدبااقدامات زیر ازتغییرات دمائی خیلی زیاد بدن خود پیشگیری کنید:

- بهتراست ازلباس های چندلایه استفاده کنیدواگردرمحیط سرد قراردارید، لایه های بیشتری رااضافه کنید.
- هنگام تمرین لباسهای راحت ومناسب بپوشید.
- بهتراست مقدارفراوانی آب بنوشید.
- برای خنک نگه داشتن بدن می توانید از پنکه یا اسپری آب استفاده نمائید.
- سعی کنیددرسایه ورزش کنید.

- اگربیماریهايی ازجمله عفونت ادراری ،زخم فشاری یا اسپاسم غیرعادی وغیره دارید،ورزش نکنید.


هنگام تنظیم برنامه های ورزشی لازم است که به تفاوت های بدنی مهم خودکه ناشی ازآسیب نخاعی است توجه داشته باشید.چنانچه در باشگاهی ورزش می کنید که مربیان آنها غیرنخاعی هستند، اهمیت زیادی داردکه آنان راازوضعیت بدنی و تفاوتهای جسمی خودبا دیگران آگاه سازید.ازجمله این تفاوتها عبارتنداز:

 


 اتونومیک دیس رفلکسی

هنگام تمرینات ممکن است شما دچارسردرد، دردمفاصل و سینه، گرفتگی عضلات یا افزایش فشارخون شوید.تمام این مواردممکن است علائم کم آبی خفیف بدن یا تغذیه نامناسب بوده ویا امکان دارد علامت مشکلات شدیدتری مانند اتونومیک دیس رفلکسی باشد.بنابراین خیلی مهم است که نسبت به این گونه علائم بی تفاوت نباشید.ازجمله علائم هشداردهنده دیگر می توان به تعریق خیلی زیاد،ایجاد لکه های پوستی درنواحی صورت،گردن،سینه ودستها، احتقان بینی و گشادشدن مردمک چشم اشاره نمود.
 

 

درد

مهمترین موضوع این است که شما هنگام ورزش ممکن است با اصطکاک های خیلی شدید یا فشاربرروی عضلات نواحی فلج مواجه شویدو ازطرفی هم فاقدواکنش دردهستید (برا ی شما مشخص است ولی برای افرادغیرنخاعی خیلی مشکل است که فراموش نکرده وبه خاطرداشته باشند).مراقبین و مربیان لازم است که دائما" این موضوع رادرذهن داشته باشند.قصوردراین خصوص می تواندمنجربه کبودی،پیچ خوردگی،زخم فشاری وشکستگی می گردد.ازطرفی اگر احساس هرگونه درد یا ناراحتی می کنید، باید تمرینات خودرامتوقف کنید.

 


 اسپاسم

امکان داردهنگام انجام فعالیتهای بدنی اسپاسم شما شدیدتر شود.اما می توانید با کشش ماهیچه های مبتلا به اسپاسم و پرهیزازتمرینات شدیدازبروز اسپاسمهای شدیدپیشگیری نمائید.
 

 نبض

بعضی ازبرنامه های ورزشی ، می توانند شاخصی برای میزان نبض باشند.ضربان قلب درافرادسالم ،هنگام تمرینات بدنی ممکن است به 200 ضربه دردقیقه برسد.اما در افرادنخاعی باضایعه T7 وبالاتر احتمال دارد این مقدارفقط 110 تا 130 ضربه در دقیقه باشد.بنابراین نبض نمی تواند یک معیارقابل اعتمادبرای میزان فعالیت بدنی افرادنخاعی باشد.

 

 

 افت فشارخون اورتواستاتیک


گاهی درمواقعی که فردصاف می نشیند، یا صاف می ایستد، یا سرخودرابه یک جهت خم می کند، فشارخون او دچارافت شدیدمی شود (فشارخون سیستولیک تا بیش از20 میلی مترجیوه و فشارخون دیاستولیک بیش از 10 میلی مترجیوه سقوط می کند).علائم آن شامل حالت تهوع، سرگیجه و سردردخفیف هستند.برای پیشگیری ازاین حالت بایداقدامات زیرراانجام دهید:

1) فشارخون خودرادرطول تمرینات ورزشی بایستی تحت کنترل کنید.

2) ازانجام هرگونه حرکت سریع خودداری نمائید.

3) اگرامکان داشت درمرکزتوانبخشی خود آموزش های لازم درموردموضوع اورتواستاتیک فرابگیرید.

4) مراقب کم آبی بدن خودباشید.


اگرباافت فشارخون اورتواستاتیک مواجه شدید، سریع به پشت درازکشیده وپاهای خودرا درسطح بالاتری نگه دارید تا فشارخون شما تثبیت گردد.


- ایجادفاصله دراجرای تمرینات

اگرشماتتراپلژی هستید،بایستی تنهابرای مدت کوتاهی ورزش کرده وفواصل استراحت خودرا بیشترکنید.


نکات مهم ایمنی

 

تشکیل لخته در وریدهای عمقی(( DVT


بطورکلی راه رفتن باعث بهبودگردش خون بدن می شود.اما بعدازضایعه نخاعی به دلیل بی حرکتی ،جریان خون در پاها ضعیف می گردد.درمراحل اولیه دوره بستری وتوانبخشی تشکیل لخته در وریدهای عمقی قسمتهای پائین ترپاها خیلی شایع است. ولی وجود لخته درناحیه ران موجب افزایش نگرانی می باشد ،چراکه لخته خون می تواندازجای خودجداشده و توسط جریان خون به ریه هاواردشود.به محض ورودلخته به ریه ها، می تواندباعث انسدادشریانهائی شودکه کاراکسیژن رسانی رابه عهده دارند.این موضوع می تواندشرایطی مرگباررابه دنبال داشته باشد.

 


راههای مختلفی برای کاهش خطرDVT وجوددارند،ازجمله:

- استفاده ازجورابهای مخصوص که بصورت فشرده بادی وضدانعقادخون هستند.این جورابها فشارثابتی را درسرتاسرپاهاایجادمی کنند.این وسائل رامی توانیدازطریق گروه پزشکی خود تهیه نمائید.

یکی ازافرادنخاعی مبتلابه ضایعه C6/7 :

"یکی ازمشکلات افرادنخاعی کنترل وزن بدن است.ازآنجائی که محل شکستگی ام درسطح بالائی قرارداشت، برای انجام تمرینات من به تنها به سرو دست محدودشده بود.تا حدی خوب شده بودم که می توانستم یکباردرهفته به شناکردن بپردازم و درفیزیوتراپی هم شرکت کنم. به عنوان یک معلم کاری تمام وقت داشتم و خیلی فعال بودم(به نظرخودم).هنگام اجرای تمرینات(با دستگاه تحریک الکتریکی عضله) متوجه شدم که تنفسم دچار نقصان می شود.

آزمایشاتی انجام شدو متوجه شدم که بدنم بطورقابل توجهی نامتناسب شده و اضافه وزن پیداکرده ام.یک رژیم غذائی به همراه یکسری تمرینات ورزشی برای قلبم برنامه ریزی شد.ظاهرا"قلب عضله ای موثراست که وقتی کسی روی ویلچر بوده و یک زندگی نشسته داشته باشد،کارآئی مفید خودراازدست می دهد وتنها تااندازه ای کارمی کندکه بتواند جریان خون را درکل بدن به جریان بیاندازد.

درواقع این موضوع دلیل افت تنفسی من شده بودو بدن من قادرنبودمثل گذشته به تلاش خود ادامه دهد.باداشتن یک رژیم غذائی مناسب و کنترل فعالیتهای بدنی خودموفق شدم تاحدخوبی وزن خود را کاهش داده و به حدمتناسبی که قبل از تصادف داشتم ،برسم. حالا وضعیت گردش خون بدنم بهبودیافته (پاها وانگشتانم گرم هستند)،کیفیت پوستم عالی شده وازهمه بهتر، دوسال است که مریض نشده ام".

 

****



منبع: مقاله "
تمرینات بدنی درافرادنخاعی "  مترجم: مهندس عباس كاشي - (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان -دی ماه 1388 - برگرفته از December 2007: SIA


 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

 

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved