مهمترین مسائل اجتماعی که زنان نخاعی با آن مواجه اند

 

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

 

 

 



 

1- حفظ ظاهرفردی


امکان دارد برخاستن ، رفتن به توالت ، شستشو و لباس پوشیدن شما به عنوان یک زن نخاعی مدت زمان زیادی طول بکشد .حتی ممکن است احساس کنید که کارهائی مانند اصلاح ، چیدن ابروها ، آرایش واستفاده اززیورآلات و مدل دادن به موها نیازبه وقت خیلی زیادی داشته باشد. به همین علت امکان دارد احساس کنید که وقت کم می آورید ؛ یا فکرکنید که ارزش زیادی ندارد که تلاش بیشتری کنید. اگربرای انجام این کارها نیازبه کمک دارید ، امکا ن دارداین احساس به شما دست بدهد که نمی توانید ازوقت شخص دیگری برای خودتان استفاده کنید یا ممکن است درمورد درخواست های خودمانی ازاوخجالت بکشید. اگربه عنوان یک زن می خواهید احساس بهتری داشته باشید ، مهم است که شما نیازهای خود رابرآورد کنید.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي با ضایعه (C5/6):


"دربیمارستان ، پرستاران به ندرت وقت می کردندکه در کارهای شستشو و غذادادن به من کمک کنند . وقتی هم خواهرم رامی دیدم خجالت می کشیدم که ازاو بخواهم سر و وضع من را درست کند. اما بهترازاین بود که ظاهرنامناسبی داشته باشم . بااین وضعیت اولین چیزی که در بخش کاردرمانی یاد گرفتم این بود که بتوانم خودم را آرایش کنم ".

روشی که ظاهرخودتان را نشان می دهید، به نوع احساس شما ازخودتان و شخصیت تان بستگی دارد. این حق شماست که آنطورکه دلتان می خواهد باشید و روش خودتان را دنبال کنید . این موضوع بیشتر به شما بستگی دارد که روش خودتان را انتخاب کنید و با سلیقه خودتان ظاهری مناسب و متعادل داشته باشید. شما باید به خودتان فرصت بدهید تا روش های مختلف را آزمایش کرده و گزینش نهايي را انجام دهید. بااستفاده ازرنگها ، یا شیوه های مطلوب یا حفظ ظاهر ، داشته های خودرا افزایش دهید . اگراحساس می کنید که برای ظاهرخودتان نمی توانید کار خاصی انجام دهید و به دلیل آسیب نخاعی احساس خوبی از خودتان ندارید، به چیزهائی که باعث جذابیت شما می شود، فکرکنید.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي با ضایعه نخاعی :T10



"ویلچرها ، عصاها و وسائل کمک حرکتی خیلی مرا به وحشت می انداختند.همه آنها خیلی زشت به نظر می رسیدند . اگر فرصت پیدا می کردم که ازاحساسات منفی خود نسبت به ضایعه ام خلاص شوم ، شایدمی توانستم جنبه های مثبت بیشتری ازآنها حس کنم" .

بدن شما ممکن است ازنظروضعیت عضلات وشکل دچارتغییرشده یا آثارجراحت روی آن باشد. همچنین برخی اززنان نخاعی به دلیل محدودیتهای حرکتی متوجه می شوند که به سختی احساس زنانگی داشته وفکرمی کنند  كه جذابیت چندانی ندارند . داشتن چنین احساسی می تواند برای یافتن روشی برای بازسازی خودباوری واعتماد به نفس بیشتربه عنوان یک زن مفید باشد.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي باضایعه نخاعی (L1-L3):



"به دلیل جراحی های متعددی که کرده بودم ، تعدادزیادی جای زخم روی بدنم داشتم . من قبلا" نسبت به آنها خیلی توجه داشتم و دوست نداشتم که مردم آنها راببینند. اما به تدریج احساسات من نسبت به جاهای زخمهایم تغییر یافت تا جائی که درحال حاضرتقریبا" احساس غرورمی کنم .آنها جای زخم نبردهای من بودند و بخشی ازوجود من به عنوان یک شخص محسوب می شدند" .

به خاطر داشته باشید که یک ظاهرخوب ضرورتا" به معنای احساس جذاب بودن یا حتی ایجا دظاهری جذاب  نیست واین موضوع می تواندبه ظاهرشما کمک کند.
 

2- موضوع نقش درزندگی و هویت شخصیتی



طبیعی است که بعدازضایعه نخاعی این امکان وجوددارد که به عنوان یک همسر یا یک مادر، درباره نقش خودتان در زندگی و درزمینه شیوه زندگی و سایر وظایف یا کیفیت زندگی خود دچار تردید شوید .

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي با ضایعه نخاعی C5/6 می گوید:


"بعدازآسیب نخاعی متوجه شدم که نسبت به مطالعه مجلات زنان خیلی بی علاقه هستم .احساس می کردم که مطالب آنها به هیچ وجه به من ارتباط ندارند ومن هم قادرنبودم که مانند یک زن معمولی وسالم باشم . با داشتن 18 سال سن ، فکرمی کردم که دیگرهیچ مردی به من توجه ندارد و احساس می کردم که یک زندگی تنها و بدون شغل و درآمددر پیش دارم . تا اینکه با کسی  آشنا شدم که کمک خیلی زیادی به من کرد تا اعتماد به نفس من افزایش یافته وخودم راباورکنم .بعدازآن من تصمیم گرفتم که با دیگران رابطه برقرارکرده وبرای یک شغل مناسب آموزشهای لازم را ببینم . اما حالا یک ارتباط عمیق و طولانی مدت برقرارکرده ام و به این ترتیب ازیک زندگی خوب لذت می برم و احساس می کنم که واقعا" یک زن هستم ".

به خاطرداشته باشید که شما درهرشرایطی که باشید همیشه در زندگی خود نقش دارید . حتی اگر فکرکنید که نمی توانید آن را به خوبی کنترل کنید . این فقط ماهیت ما انسانها است که درموردخودمان قضاوت کنیم و براین تصورهستیم که ممکن است دیگران قادرباشند کاری رابهترانجام دهند. امکان دارد احساس کنید که به دلیل آسیب نخاعی قابلیتهای قبل از نخاعی شدن را ندارید . اما این موضوع ضرورتا" به این صورت نیست . درهرحال شما همان شخص هستید وباید قدر خودتان را بدانید. این مسئله به شما کمک خواهد کرد تا نسبت به خود احساس شخصیت کنید.

بعضی اززنان نخاعی ممکن است احساس کنند که دیگرنمی توانند از خانواده خود مراقبت کنند و نقش آنها درخانواده واقعا" برعکس شده و این خانواده است که بایدازآنها مراقبت کند . حتی اگر شما نتوانید ازنظربدنی همانند گذشته بهره وری مناسبی داشته باشید ، اما بازهم می توانید یک مراقب برای خانواده خود باشید ،به این معنا که حمایتهای فکری ارائه داده و سازماندهی یکسری از کارها را انجام دهید و حتی مسئولیت رفاه خانواده خودرا به عهده بگیرید. بسیاری اززنان نخاعی هستندکه احساس می کنند که باید همانند قبل از آسیب ، کارهای خود را انجام دهند و حتی احساس می کنند باید همانند گذشته لباس بپوشند! .

 

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي چنین اظهارمی کند:



" مشاورمن زحمت زیادی کشید تا به شوهرم بگوید که زندگی ما به کلی تغییر خواهد کرد و مراقبت کردن از من خیلی مشکل خواهدبود . درحقیقت فهمیدم که نگرش شوهرم نسبت به من خیلی منفی است . حتی تا به آنجا رسید که به من می گفت : قادربه مراقبت کردن از من نیست و می خواست با پسرهایش تنها بماند!. من خیلی عصبانی شده بودم و به سختی با او صحبت می کردم . اما بالاخره به او ثابت کردم که اشتباه می کند .اما حالا ازاینکه به روش من کاری راانجام دهد تاحدی خیلی خوشحال می شودکه ازذوق بالا وپائین می پرد".

این روزها بسیاری از زنان نخاعی بچه ندارند. امکان دارد که بنا به دلائل شخصی دلتان نخواهد که بچه داشته باشید. ازطرف دیگراین امکان هم وجودداردکه می خواهید بچه داشته باشید، اما شرایط شما مانع از آن می شود. اگرارتباط زناشوئی ندارید ، اما تمایل به آن دارید ، باید هرآنچه که می توانید دراین مورد انجام داده و زندگی خود را آنطور که می خواهید بسازید. اگر به دنبال یک رابطه درست هستید ولی ازنظرسلامتی مشکل دارید ، به سازگاری خود توجه داشته نمائید. به تمام گزینه های خود نگاه کنید . سایرروشهایی را که باعث احساس رضایت شما می شود، را درنظر بگیرید. شاید کارکردن با بچه ها دراین مورد کارسازباشد . اگرمی بینید که بدون داشتن بچه صحبت درموردآنها برایتان مشکل است ، با یک مشاورصحبت کنید .

به خاطرداشته باشید که نقش شما درزندگی به هرصورتی که باشد ، بازهم مهم است . احساس هویت شخصیتی تنها به مفهوم داشتن یک عنوان یا کیفیت بالای زندگی نیست ، بلکه باید خودتان را شناخته و نسبت به روش زندگی خود واقع بین باشید . غیراز تلاش برای زندگی در یک سطح مناسب ، مهمتر این است که ازهویت شخصیتی خود آگاه باشید و نیازهای منحصربه خودرا برطرف نمائید.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي با ضایعه نخاعی (L1-L3) می گوید :



"تاچندسال بعداز ضایعه نخاعی به علت اینکه اغلب احساس می کردم که دیگربرای جامعه ارزشی ندارم ، درجائی مشغول به کارنمی شدم . احساس پوچی می کردم .تااینکه یکی از دوستانم به من پیشنهاد کرد که یک کار اختیاری انجام دهم ، چراکه با این نوع کارمی توانستم فقط در ساعات مورد نظرخودم کارکنم ،درنتیجه دیگر فشاری به من واردنمی شد. این موضوع بهترین توصیه ای بود که تاکنون به من شده بود . به مروراعتماد به نفس پیدا کرده و خودم راباورکردم و مهارتهای جدیدی رانیز یاد گرفتم و درواقع راه برای اشتغال من هموار گردید".
 

3- امنیت فردی


 

الف - امنیت در اماکن عمومی



شما به عنوان یک زن نخاعی ممکن است احساس کنید که درجامعه بیشترازگذشته نسبت به صدمات آسیب پذیرهستید .جرائم بزرگ درمورد زنان نخاعی نسبتا" نادراست و ترس از آسیبهای حاصل از خشونت ها می تواند تاثیرزیادی برروی نحوه زندگی آنان داشته باشد.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي  با ضایعه (T12) می گوید:

 

"من اززمان ضایعه دیدنم تا کنون زن فعال و خودجوشی بوده ام و دائما" تنها بیرو ن می رفتم . بیش تر ازیکسال پیش بودکه درغروب یک روز پنجشنبه ، طبق روال بیرون رفته بودم . درحال حرکت به سمت خودرویم بودم که متوجه شدم 4 مرد دنبال من می آیند. یک مرتبه درنزدیکی خودروی من آنها با کلمات وقیحانه ای شروع به فریاد زدن کردند ودرطول راه هم به صندلی من لگد می زدند و همین جوربه من آسیب می رساندند. ازآن به بعد "دفاع ازخود" چیزی هست که من به آن فکر می کنم وهرچه بادقت بیشتری آن را بررسی می کنم ، بهترمی توانم آنراانجام دهم. هرگزنمی خوام دوباره احساس کنم که آسیب پذیرهستم".

این حق شماست که نباید درخانه خودتان زندانی باشید و بایدبا احساس امنیت وبدون ترس از خشونتها ، آزادانه درمحیط اجتماعی خود حرکت کنید . هیچکس حق ندارد که شما را بترساند ویا به شما آزاررسانده و صدمه بزند. برای کمک به جلوگیری از سرقت ، تا آنجا که می توانید تمام اموال ودارائی های خودتان را درجای امن قرار دهید. هیچگاه کیف خودتان را درپشت ویلچر یا جاهائی که خارج از دید ودسترس شما باشند نگذارید . در صورتی که احتمال صدمه دیدن شما وجوددارد، دربرابرازدست دادن اموال خود دفاع نکنید .

دفاع ازخود به توانائی های جسمی شما بستگی ندارد ، اما روشی که ما موقعیتها را ارزیابی می کنیم و مناسب ترین عملی که انجام می دهیم ، اهمیت زیادی دارد. بنابراین هنگامی که بیرون هستید ،سعی کنید که نسبت به موقعیت و محیط خودتان هوشیارباشید. به سایرافرادی که درپیرامون شما هستند ، نورخیابانها ، جاهای خلوت و سایر خطرات احتمالی توجه ویژه داشته باشید . حساس بودن شما به اطراف می تواند ازبروز بسیاری خطرات جلوگیری کند. شما می توانید یک "هشداردهنده شخصی" برای خودتان خریداری کنید. (البته درانگلستان فروشگاههای خاصی مانند DIM این وسائل را دارند ) .اطمینان حاصل کنید دستگاهی که انتخاب کرده اید ، طوری طراحی شده که حتی درصورت افتادن هم به صدای خود ادامه خواهدداد. آن رادرجائی نگهداری کنید که به راحتی دردسترس شما باشد. این گونه وسائل تنها می توانند باعث ترس مهاجمین شده و ویژگی آنها این است که جلب توجه زیادی می کنند. درهرحال همراه داشتن یکی ازآنها می تواند به شما کمک کند تا احساس ایمنی بیشتری داشته باشید.

داشتن تلفن همراه برای همه نوع موارداضطراری یا تغییرات به وجود آمده در برنامه ها ضروری است .هرگاه واقعا" درمعرض خطر قرارگرفتید ، حق دارید که با هروسیله ای که دردست وهمراهتان است ازخودتان دفاع کنید. قانون اجازه نمی دهد که هرچیزی را که به عنوان سلاح غیرقانونی تعریف شده حمل کنید ، اما اگر برای تامین امنیت خود لحظه ها حیاتی باشند ، می توانید از وسائلی مانند اسپری مو ، کلیدها یا حتی یک خودکار برعلیه مهاجمین استفاده کنید . درباره کلاسهای ایمنی ودفاع شخصی که درمحل زندگی شما برقرار است جویا شوید . با مدرسین خود درمورد مناسب ترین برنامه هائی که با وضعیت وتوانائی های شما متناسب است ، مذاکره کرده و ببینیدکه درموردبهترین روشهای تامین ایمنی خود چه گزینه هائی در پیش روی دارید.

شناخت افکاری که دارید واینکه درموقعیتهای مختلف چه کاری می توانید انجام دهید ، می تواند به شما کمک کندتا اعتماد به نفس بیشتری نسبت به کارهای روزانه خود و خطرات غیرمنتظره پیدا کنید.

وزارت کشورانگلستان جزوه ای را با عنوان " راهنمای عملی برای پیشگیری ازجرائم " منتشرکرده است. این مجموعه به توصیف "بهترین روشهای حفاظت شخصی ومراقبت ازاموال و دارائی " پرداخته است. باوجود اینکه این جزوه تنها مختص زنان مبتلا به ناتوانی نیست ، اما توصیه های خوب ومفیدی راارائه داده که زنان نخاعی می تواند ازآن استفاده کنند.

ب - احساس امنیت در منزل



اگرشما کسی را به عنوان مراقب شخصی بکار گرفته باشید ، می توانید خیلی چیزها را تحت کنترل خود داشته باشید . فقط بهتر است که یک ارتباط کاری مناسب برقرارکرده و نیازهای خودراتامین کنید. درواقع شما کارفرمای مراقبین خود هستید و طبق توافقات بعمل آمده به آنان دستمزد می دهید ، بنابراین فکرنکنید که بابت کاری که برایتان می کنند به آنان مدیون می شوید . اگر در منزل یا درهر جای دیگر به مراقبین خود متکی هستید، بدون شک ،این حق رادارید که با شما به خوبی رفتارشود ونیازهایتان برآورده شود . درغیر اینصورت احساس خواهیدکرد که کنترل چندانی روی وضعیت خودندارید. شناخت افرادی که مهربان ، دلسوز و مفید وخدمتگذارباشند، می تواند یک تجربه مفید را برای شما به دنبال داشته باشد.اما توجه داشته باشید که متاسفانه تمام افراد درحرفه ی "مراقبت" نجیب ، امین یا دلسوزومهربان نیستند.

پژوهشگران نشان داده اند که زنان مبتلا به ناتوانی نسبت به سایر افرادجامعه بیشتردرمعرض رفتارهای نامناسب جسمی و روحی قراردارند.این مسئله به این دلیل است که زنان ناتوان معمولا" در محیطهای سازمانی با تعداد زیادی از افراد مختلف و درمنازل خود هم با مراقبین خود مواجه هستند ، که این مسئله باعث می شود که آنها بیشترازسایرین درمعرض آسیب های حاصل ازرفتارهای نادرست قرارگیرند.

برخی اززنان مبتلا به ناتوانی ازجمله زنان نخاعی برای انجام برخی ازکارهای مراقبتی یا تمام کارهای خود به همسرشا ن متکی هستند. در بسیاری ازموارد، یافتن روشهائی برای زندگی مشترک می تواند باعث افزایش ارتباط ، ایجاد عشق وصمیمت بیشترودرک نیازهای یکدیگردرمراقتبها شود. بااین وجود دربعضی ازموارد زنان با همسرانی که ممکن است مستبد باشند ، دچارمشکل می شوند. رفتارهای نادرست همسر و کسانی که خدمات عمومی یا تخصصی راارائه می کنند ، می تواند منجر به آسیب بدنی ، تهدید ، رفتارهای نادرست جنسی ، آزارهای روانی و احساسی ، دسترسی به پول و تشدید انزوای افراد نخاعی در جامعه شود .

احتمال مواجه زنان مبتلا به ناتوانی با رفتارهای نادرست جسمی و روحی همسر،دلائل زیادی می تواندداشته باشد، که مهمترین آنها ازاین قرارند:

رفتار نامناسب همسر ان زنان ناتوان هنگام انجام کارهای مراقبت ،به خاطر وابستگی و نیازمندی او به مراقبتهای اصلی ، تجربه ای تلخ محسوب می شود که ممکن است مانع از ابرازشکایت زنان ناتوان شود. ممکن است آنان بیان کنندکه به دلیل ناتوانی شان دوست ندارند که هیچ کس دیگری با آنها باشد یا از آنها مراقبت کنند.


امکان دارد که آنها فکر کنندکه به علت ناتوانی نمی توانند امیدی به درمان بهتر داشته باشند. عشق به کسی که رفتارش نامناسب است می تواند گیج کننده باشد ، چراکه چرخه خشونت اغلب متشکل از دوره هائی است که بعداز وعده تغییر و تظاهر به عاشق بودن ودلربائی بروزپیدا می کند .اما زنان ناتوان ممکن است احساس کنندکه همسرشان محافظ آنها است.

گاهی اعتماد به نفس پائین مانع ازاین می شود که فرد ناتوان درخواست کمک کند. زنانی که قربانی بدرفتاری شده اند، اغلب احساساتی مانند درماندگی وعجز رابیان می کنند. بعضی اززنان ازبیان این که با آنها بدرفتاری شده احساس شرم وحقارت می کنند. برخی نیزممکن است حتی فکرکنندکه مستحق بدرفتاری هستند . شما ممکن است بدلیل ناتوانی تان از اینکه باترک همسرتان امکان نگهداری ازبچه هایتان رانداشته باشید ، دچارترس شوید.اینکه آیا بدرفتاری درمنزل اتفاق می افتد یا دریک جای دیگرفرق نمی کند، اما گاهی اوقات بعضی اززنان تشخیص نمی دهند که آنچه که تجربه می کنند رفتاری نامناسب است ، به خصوص که اگر آنها درزندگی خودزیادترباآن مواجه شده باشند.

ممکن است شما به دلیل محدودیتهای دسترسی به سازمانهای حمایت کننده موجوددرجامعه و به لحاظ اجتماعی ازدوستان ، اعضای خانواده و جامعه دورمانده باشید .

 

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي با  ضایعه نخاعی L1/L3چنین می گوید:



"من ازکودکی با بدرفتاری پدرم مواجه شدم . با وجوداینکه جوان بودم ، دراوائل ، با وجود ضایعه نخاعی احساس ضعف وآسیب پذیری زیادی می کردم . پدرم دربیمارستان به ملاقات من می آمد و سعی می کرد تا وادارم کند که به جای رفتن به آپارتمان خودم به خانه او برگردم. باوجوداینکه این مسئله خیلی برایم سخت بود ، اما من به آپارتمان خودم برگشتم. بااین کاراحساس نوعی قدرت کردم که تاکنون هرگز آن راحس نکرده بودم ".

اگر درشرایطی هستید که باشما بدرفتاری می شود، مهم است که مواردزیررابه خاطرداشته باشید:

- هیچ کسی سزاواربدرفتاری نیست .
- هرگونه رابطه یا موقعیتی که منجربه بدرفتارهايی جسمی یا روحی شود ، ارزش تداوم ندارد.
- هیچ عذروبهانه ای برای رفتارهای نادرست وجودندارد.
- شما ممکن است ازپیامدهای کمک خواستن بترسید ، اما واقعا" مهم است که شما به دنبال برخی از حمایتها باشید. اولین گام این است که درمورد مشکل خود با کسی صحبت کنید. صحبت کردن با یکی ازاعضای خانواده یا یک دوست نزدیک کارمهمی محسوب می شود.
- شاید هیچ جا ئی برای رفتن شما صددرصدو تا آن حدی که می خواهید ایمن و قابل دسترس نباشد. ممکن است شما هرموقعی که دوست دارید نتوانید از منزل خارج شوید. درهرحال درصورت نیاز و درموارداضطراری می توانید به فکرکسی باشید که بتوانید با او تماس گرفته وهمراه او ازمنزل بیرون بروید.


- وضعیت های نامناسب معمولا" گزارش نمی شوند، ازاین رو ارائه کنندگان خدمات احساس نمی کنند که هیچ تقاضائی برای بهبود خدمات و فرصتهای قابل دسترس به خصوص برای یک فردناتوان وجودداشته باشد. اعضای گروه پزشکی و مددکاراجتماعی که با شما کارمی کنند لازم است که ازوضعیت شما آگاه و مطلع باشند، تا بتوانند هرگونه منبع مناسبی که برای کمک به شما وجودداردرا ارزیابی کنند.

4- موضوع پشتیبانی خاص اززنان ناتوان

انجمن ضایعات نخاعی انگلستان یک خط تلفن ضروری ایجادکرده که ازطریق آن صحبت یا ایمیل با سایر زنانی که دارای تجربیات مشابهی هستند امکان پذیراست. آنها می تواننداطلاعات کاربردی و توصیه های لازم را ارائه داده واز شما حمایت کنند.

کتابهای خودآموز زیادی نیزوجوددارند که به گستره وسیعی از مقوله ها می پردازند. به دلیل امکان وجود گزینش روشها وموضوعات ، بهتراست توجه داشته باشید که به دنبال چه چیزی هستید و تا آنجا که می توانید جستجوی بیشتری را به عمل آورید.

شما ممکن است ترجیح دهید که برای یافتن نیازها وموضوعات فردی خودتان با افراد متخصص مشاوره کنید . همچنین می توانید پیوستن به یک گروه حمایتی زنان را موردتوجه قراردهید. امکان دارد متوجه شوید که این کار به شما قدرت می دهد تا تجربیات خود رادراختیاردیگرا ن قرارداده و درمورد احساسات سایرخانمها نیز بحث کنید . شما می توانید گروههای موجود درمحل زندگی خود را ازطریق کتابخانه ها ، مراکزبهداشت یا دفترچه های تلفن شناسائی کنید.

در اینترنت نیز یکسری ازشبکه های حمایتی و گروههای زنان در دسترس شما قراردارند . دراینترنت جستجو کنید تا گروههای موجود و موضوعاتی که با نیازهای شما مناسب هستند را شناسائی نمائید.

تجربيات يك زن دچار آسيب نخاعي  مبتلابه ضایعه T10:



"به عنوا ن یک فرد وبه عنوان یک زن ، احساس می کنم که هر چه قدرتم دربرقراری ارتباط بیشترمی شود، آرامش و مسئولیت بیشتری حس می کنم".

 

****


منبع: مقاله : "
مهمترین مسائل اجتماعی که زنان نخاعی با آن مواجه اند" – ترجمه مهندس عباس کاشی - (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - دي ماه  1389 . – برگرفته از:Moving Forward


 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

 

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved