مغز، فکر، روبات، حرکت

www.isaarsci.ir

 

همين جور الکی نشسته ايد و داريد فکرتان را به هزار جا می بريد و اصلا" مواظب نيستيد! مواظب چی؟ مواظب افکارتان که يک دفعه از آنها برای کنترل ماشينی، دستگاهی، روباتی و خلاصه برای کاری استفاده نکنند. می خنديد؟ پس چند لحظه صبر کنيد تا اصل اتفاق را برای تان را بگوييم تا به جای خنديدن، چشمان تان چهار تا شود . با شرکت ژاپنی هوندا که آشنايی داريد؟ اين شرکت برای اتصال افکار انسانها به ماشين ها، يک گام رو به جلو برداشته است. آنها فن آوری را توسعه داده اند که از سيگنال های مغزی برای کنترل حرکات خيلی ساده يک روبات استفاده می کند. محققان می گويند اين فن آوری که شرکت هوندا موتور با کمک موسسه تحقيقاتی ATR آن را گسترش داده. در آينده می تواند به جای صفحه کليد يا گوشی های تلفن همراه استفاده شود. همچنين از اين فن آوری می توان برای کمک به افراد دارای ضايعات نخاعی استفاده کرد. چيزی که در اولين نمايش اين فن آوری در توکيو، نشان داده شد در اين مايه ها بود: يک نفر داخل يک اسکنر تصويری تشديد مغناطيسی ( همان دستگاه MRI خودمان که دکترها و بيمارها با آن سرو کار دارند ) دراز کشيده بود. کار اين دستگاه آشکار ساختن و نشان دادن سيگنال های مغز است. تصوير گرفته شده از مغز توسط يک نرم افزار کامپيوتری تحليل مي شد. سپس سيگنال ها به يک دست روباتيک فرستاده می شد. مثلا" آدم داخل دستگاه MRI دستش را مشت می کرد و سپس باز می کرد و با انگشتان يک علامت V را مي ساخت. چند ثانيه بعد دست روباتيک همه اين حرکت ها را تقليد می کرد. البته برای انجام حرکات پيچيده تر، تحقيقات بيشتری بايد انجام شود. ضمن اين که اين دستگاهی که الگوهای مغزی را می خواند و سيگنال ها را آشکار می کند بايد کوچک تر و سبک تر ساخته شود. مثلا" اندازه يک کلاه تا مردم بتوانند آن را همه جا با خودشان ببرند. البته استفاده از سيگنال های مغز برای ارتباط با ماشين ها سابقه چندين ساله دارد و روش های مختلفی برای آن ابداع شده است. ولی ويژگی اين فن آوری جديد اين است که در چيزی که هوندايی ها بهش اينترفيس مغز انسان - ماشين و يا BMI می گويند نسبت به روش های گذشته بهبود و پيشرفت خوبی حاصل شده است. مثلا" در بعضی از روشهای قديمی ( روش های تهاجمی ) نياز به عمل جراحی برای اتصال الکترودها و چيزهای ديگر به بدن شخص است. در بعضی ديگر از روش های قديمی ( روش های غير تهاجمی ) نياز به عمل جراحی برای اتصال چيزی نيست ولی مردم بايد آموزش های سختی را پشت سر بگذرانند تا ياد بگيرند چگونه فعاليت های مغزی با قابليت آشکارسازی توليد کنند. مثلا" چون گفتن بله به سادگی قابل تعقيب و آشکارسازی نيست به مردم آموزش داده می شود که برای گفتن بله، فعاليت ذهنی معادل قرار دهند و در هنگام گفتن بله اين فعاليت ذهنی را انجام دهند. در بعضی روش های ديگر هم مرحله خواندن سيگنال ها، صحت و دقت خوبی ندارد. ولی روش جديد شرکت هوندا BMI  اين معايب را ندارد. اين روش جديد غير تهاجمی است ( يعنی نيازی به عمل جراحی نيست ) و نيازی هم به آموزش افراد برای کنترل فعاليت های ذهنی شان نيست و بر اساس همان فعاليت های طبيعی مغز طراحی شده است. صحت و درستی آن هم در درصد بالايی قرار دارد. ايده اين فن آوری که بر پايه رمزگشايی فعاليت های طبيعی مغز انجام می شود، از مقاله بسيار تحسين شده دکتر يوکياشو کاميتانی محقق موسسه ATR  با عنوان رمزگشايی محتوای ادراکی و ذهنی مغز انسان چاپ شده در Neuroscience Nature آمده است. اين تحقيق نشان می داد که رمزگشايی عصبی بر پايه MRI  می تواند اين امکان را به يک روبات بدهد که حرکات انگشت يک سوژه ( حالت های بازی سنگ، کاغذ، قيچی ) را با تعقيب پاسخ های هيدروديناميک مغز، تقليد کند. مثلا" آدم داخل دستگاه MRI  دستش را يکی ازشکل های سنگ، کاغذ، قيچی در می آورد. وقتی دارد اين کار را می کند تغييرات پاسخ های هيدروديناميکی مرتبط با فعاليت مغزش در هر ثانيه کنترل می شود. يک برنامه کامپيوتری هم سيگنال های خاص توليد کننده حرکت های سنگ، کاغذ، قيچی را استخراج و رمزگشايی می کند. اين اطلاعات رمزگشايی شده به دست روباتيک فرستاده می شود تا حرکت اصلی انجام شده را شبيه سازی کند. اگر چه بين حرکت سوژه و تقليد حرکت روبات يک تاخير زمانی هفت  ثانيه ای وجود دارد ولی محققان توانسته اند با موفقيت به صحت رمزگشايی 85درصد برسند. اين فن آوری اين قابليت را دارد که در ديگر روش های اندازه گيری غير تهاجمی مغز مثل ميدان های مغناطيسی و الکتريکی استفاده شود. اگر چنين اتفاقی بيفتد، انتظار می رود که همين دقت و صحت با تاخير زمانی کمتر و با دم و دستگاه جمع و جورتری به دست بيايد.     اين فناوری در آينده می تواند به جای صفحه کليد يا گوشی های تلفن همراه استفاده شود. همچنين از اين فناوری می توان برای کمک به افراد دارای ضايعات نخاعی استفاده کرد.   پس با اين اوضاع و احوال چنين تصويری چندان هم دور از دسترس نيست. توی ماشين روی صندلی لم داده ايد. يک دفعه به ذهن تان می رسد که ماشين سرعتش را زياد کند و ماشين سرعتش را زياد می کند چند لحظه بعد هم يک دفعه تصميم می گيريد کناری بايستيد و چيزی بخوريد. بدون هيچ حرکتی ماشين سيگنال های مغزی شما را دريافت  کند و همين کار را انجام خواهد داد. حالا متوجه شديد که چرا بايد مواظب افکارتان باشيد؟

****

 منبع : مقاله "مغز، فکر، روبات، حرکت " - تهيه كننده : محمد جباري  - روزنامه جام جم -ضميمه  كليك -يك شنبه 28 خرداد 1385

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد