آنفلوآنزاي پرندگان در ايران

وجود ويروس آنفلوآنزاي پرندگان هم اكنون در دو نقطه از تالاب انزلي به تاييد آزمايشگاه مرجع بين المللي رسيده است.

گروه اجتماعي:

 پس از پنج ماه ترديد وانكار مقام‌هاي مسئول سرانجام وجود ويروس آنفلوآنزاي حاد پرندگان در ايران به تاييد مقام‌هاي مسئول رسيد.

سازمان دامپزشكي كشور در آخرين ساعات كاري روز قبل با تاييد اين خبر اعلام كرد: پيرو فعاليتهاي انجام شده در سيستم مراقبت از بيماري آنفلوآنزاي پرندگان طي ماه گذشته، بدين وسيله به اطلاع عموم مي رساند كه به دنبال گزارش‌هاي دو هفته اخير مبني بر تلفات در حيات وحش ( 35 قطعه قو در دو نقطه تالاب انزلي ) و مشاهدات باليني و آزمايشگاهي داخل و خارج كشور آنفلوآنزاي H5 در قوهاي تلف شده منطقه مزبور مورد تاييد آزمايشگاه مرجع بين المللي قرار گرفته است.

همشهري 15 بهمن ماه طي گزارشي از مرگ مشكوك 100 قو در تالاب انزلي و پيشروي مرگ و مير پرندگان از غرب به شرق گيلان خبر داده بود. اطلاعيه ديروز سازمان دامپزشكي تاييدي بر صحت خبر هفته گذشته همشهري است. وزير بهداشت صبح ديروز در جمع خبرنگاران از مشكوك بودن تسبت اوليه پرندگان حشي تلف شده در تالاب انزلي خبر داده بود.

كامران باقري لنگراني گفته بود: تا قبل از جواب دهي تا شعاع 5 كليومتري پرندگان تلف شده در تالاب انزلي، معدوم سازي طيور در حال انجام است و نمونه‌گيري‌هاي بعدي منطقه تاكنون منفي بوده است.

وي با بيان اين كه موردي از آنفلوآنزا در پرندگان خانگي و صنعتي ديده نشده است، گفت: آنچه مي تواند آنفلوآنزاي پرندگان را به بحران در كشور تبديل كند شكار پرندگان وحشي توسط هموطنان در مناطق شمالي كشور است اما در عين حال واكسن‌ و داروهاي لازم براي مقابله و ورود احتمالي آنفلوآنزاي پرندگان در كشور داريم.

به اعتقاد رئيس هيات مديره جامعه پزشكان متخصص داخلي خريد و فروش پرندگان وحشي در شهرستانها بخصوص شهرهاي شمالي كشور، خطر ابتلاء به آنفلوآنزاي مرغي را افزايش خواهد داد و مسئولان مربوطه بايد هر چه زودتر از خريد و فروش اين پرندگان جلوگيري كنند.

ايرج خسرونيا گفت: با توجه به شيوع آنفلوآنزاي پرندگان در كشورهاي همجوار و انتقال بيماري توسط مرغابي ها و غازهاي وحشي كه به عنوان يك ناقل متحرك به راحتي از كشوري به كشور ديگر پرواز مي كنند و موجب انتقال بيماري ميگردد، متاسفانه در برخي مناطق شمال ايران به راحتي اين طيور كه بصورت شكار گرفتار شده اند، خريد و فروش مي شوند.

سابقه شيوع بيماري:

آنفلوآنزاي پرندگان از سال 2003 تاكنون جان 67 نفر را در آسياي جنوب شرقي گرفته است. اين بيماري پس از شيوع در خاوردور به سمت غرب حركت كرد و در روسيه و اروپا نيز پرندگان مبتلا به آن يافته شده است. اخيرا” تركيه نيز فعاليت‌هاي خود را براي مبارزه با اين بيماري شروع كرده است.

مقامات ايراني همزمان با شيوع بيماري در كشورهاي همسايه بارها اين اطمينان را داده بودند كه هيچ موردي از آنفلوآنزاي پرندگان در ايران ديده نشده است و كليه واحدهاي بهداشتي آمادگي مبارزه با آن را دارند. اين در حالي است كه سال گذشته يكي از مسئولان تشكل مرغداران ايران از بروز آنفلوآنزاي پرندگان در دو مرغداري در استانهاي مرزي شرق ايران خبر داده بود كه سازمان دامپزشكي اقدام به از ميان بردن مرغهاي آلوده كرد.

دولت تركيه كه از انكارهاي همسايگانش در مورد آنفلوآنزاي پرندگان خشمگين تر شده بود اعلام كرد كه برنامه هايش براي مبارزه با اين بيماري به مانع برخورد كرده است. آنفلوآنزاي مرغي در 26 استان تركيه كه با كشورهاي ارمنستان، گرجستان، ايران ، عراق و سوريه هم مرز است، شيوع يافته بود.

سازمان خواربار كشاورزي نيز گفته بود هيچ مدركي كه نشان دهد آنفلوآنزا در كشورهاي همسايه تركيه شايع شده است، وجود ندارد. ولي بالاخره بيماري كه همه مسئولان آن را انكار مي كردند وارد مرزهاي ايران شد. پرندگان مهاجر كه مرزها برايشان تغييرات آب و هوايي است در يكي از زيباترين تالاب‌هاي ايران به نام انزلي فرود آمدند. آنها با خود ويروس را آورده‌اند كه حدود 5 يا 6 ماه است كه تكذيب مي شود. تالاب انزلي كه يكي از مهمترين زيستگاههاي زمستاني پرندگان وحشي است، هم اكنون دو نمونه از گونه‌هاي بيماري را در خود جاي داده است. بي شك اين بيماري در حال افزايش است.

توصيه‌هاي ايمني:

در اطلاعيه سازمان دامپزشكي توصيه شده است، به رغم كليه اقدامات پيشگيرانه جهت ممانعت از اشاعه بيماري در طيور بومي، صنعتي و همچنين تامين سلامت فرآورده‌هاي آن در منطقه رعايت اين موارد ضروري است:

1-تداوم ممنوعيت شكار در كليه زيستگاه‌هاي حيات وحش

2-نگهداري طيور بومي در شرايط محصور شده

3-تشديد اقدامات امنيتي زيستي در كليه واحدهاي پرورشي

4-ممنوعيت عرضه پرندگان شكاري و خودداري از خريد و مصرف آن

5-گزارش سريع هرگونه تلفات غيرعادي در پرندگان مهاجر و طيور سنتي و صنعتي و همكاري با اكيپ‌هاي دامپزشكي

در اين اطلاعيه همچنين اعلام شده: مصرف كليه فرآورده هاي طيور ( مرغ و تخم مرغ ) كه با رعايت دستورالعمل‌هاي بهداشتي در كشور عرضه و تحت مراقبت دامپزشكي قرار گرفته فاقد هرگونه مخاطره انساني و مصرف آن بلامانع است.

مينو محرز متخصص بيماريهاي عفوني گفت: آنفلوآنزاي پرندگان از طريق تماس با پرندگان آلوده منتقل ميشود ولي مرغ پخته نمي تواند منتقل كننده آنفلوآنزا باشد. اين بيماري در درجه اول براي كساني كه در ارتباط مستقيم با اين طيور هستند، خطرزا است. عفونت‌هاي حاد ويروسي و گرفتگي شديد ريه از علائم اين بيماري است و در صورت بيماري هيچ راه درماني براي آن وجود ندارد و بايد از ارتباط اين افراد با ديگران جلوگيري شود.

معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي نيز با انتشار اطلاعيه‌‌ اي 10 توصيه بهداشتي را به منظور پيشگيري از شيوع بيماري آنفلوآنزاي پرندگان توصيه كرد:

1-از دست زدن به پرندگان اهلي و وحشي و تماس با گوشت خام، پر، مدفوع و ساير مواد زائد آنها خودداري كنيد.

2-هر گونه مرگ و مير پرندگان اهلي و وحشي، حتي در تعداد كم را به مراكز بهداشتي گزارش دهيد.

3-مرغ، خروس و ساير پرندگان خود را در فضاي باز رها نكنيد و از تماس آنها با پرندگان وحشي جلوگيري نماييد.

4-از مصرف گوشت نيم پر، تخم مرغ خام و نيم پز خودداري كنيد.

5-در صورت تماس با پرنده يا محصولات پرندگان اهلي و وحشي-كندن پر پرندگان يا دست زدن به تخم آنها- دستهاي خود را به دقت با آب و صابون بشوييد.

6-كودكان را از حضور در مرغداري ها و مراكز نگهداري و پرورش هر نوع پرنده منع نماييد.

7-افرادي كه در تماس با پرندگان آلوده يا تلف شده هستند به دقت به علائم اين بيماري در بدن خود توجه و در صورت مشاهده آنها به مراكز بهداشتي مراجعه كنند.

اين علائم عبارتنداز: شروع ناگهاني بيماري با تب و لرز، سردرد، درد عضلاني، بي حالي، بي اشتهايي، ريزش اشك، سوزش و قرمزي چشم، سرفه خشك، درد شديد گلو، انسداد و ترشح از بيني.

8-واكسن آنفلوآنزاي انساني از ابتلا به آنفلوآنزاي پرندگان جلوگيري نمي كند و اين واكسن فقط در افرادي كه در معرض خطر آنفلونزاي انساني يا عوارض شديد آن هستند تجويز مي شود.

9-بيماري آنفلوآنزا يك بيماري تنفسي بوده و از طريق ترشحات تنفسي هنگام سرفه، عطسه و ترشحات بيني منتقل ميشود. رعايت نكات بهداشتي فردي همچون شست و شوي دست ها پس از عطسه و سرفه، استفاده از دستمال تميز موقع سرفه و عطسه جلوي دهان و بيني، خودداري از روبوسي و دست دادن با ديگران، انتقال بيماري را كاهش مي دهد.

10-مهمترين اقدام كنترلي آنفلوآنزاي پرندگان شامل شناسايي و معدوم كردن سريع كليه پرندگان بيمار يا تماس يافته، دفع مناسب لاشه‌ها و قرنطينه و ضدعفوني كردن مرغداري‌هاست.

 ****

منبع : مقاله " آنفلوآنزاي پرندگان در ايران  " روزنامه همشهري- چهارشنبه 26 بهمن 1384- شماره 3922 -گروه اجتماعي

بازگشت به صفحه اصلی