1. مشکلات قلبی عروقی معمول در افراد ضایعه نخاعی را نام برده ، پاتوفیزیولوژی آن را شرح دهند.
2. ضرورت غربالگری ، تشخیص و درمان بیماری قلبی عروقی در برنامه افراد با آسیب نخاعی را توضیح دهند.
3. عوامل خطر قابل اصلاح و غیر قابل اصلاح برای بالا رفتن میزان بیماری عروق کرونر در بیماران با آسیب نخاعی را نام ببرند.
4. اجزاء مهم در شرح حال و معاینه فیزیکی افراد ضایعه نخاعی برای بررسی اختلالات قلبی را شرح دهند.
5. اقدامات پاراکلینیک برای تشخیص بیماری قلبی عروقی در افراد ضایعه نخاعی را نام ببرند.
6. اقدامات پیشگیرانه مؤثر در پیشگیری از بیماری قلبی عروقی در افراد ضایعه نخاعی یا شدت یافتن آن را توضیح دهند.

مشکلات قلبی عروقی در فرد ضایعه نخاعی به علت آسیب های مهم در کنترل دستگاه قلبی عروقی و پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت آن در نتیجه آسیب وارده به نخاع است.

اختلال در کنترل دستگاه عصبی خودکار (autonomic nervous system=ANS ) به ویژه در افراد با سطح آسیب نخاعی سینه ای بالا و گردنی می تواند منجر به هیپوتانسیون ، برادی کاردی و دیس رفلکسی خودکار و دیگر عوارض قلبی عروقی مانند ترومبوز ورید عمقی و افزایش خطر ابتلا به بیماری کرونرقلب شود.

طبق مطالعات انجام شده در مورد نامنظمی های قلبی بلافاصله بعد از آسیب نخاعی نشان می دهد:

صد درصد  افراد با آسیب نخاعی گردنی کامل ( در معیار ASIA درجات AوB ) برادی کاردی دارند. 68% هایپوتانسیو و 35% نیازمند تجویز بالابرنده های فشارخون (pressors ) هستند. 16% دچار ایست قلبی اولیه می شوند.

 در مورد افراد با آسیب های نخاعی گردنی ناکامل( در معیار ASIA درجات CوD ) 35% تا 71% برادی کاردی دارند.تعدادی هایپوتانسیو و نیازمند تجویز بالابرنده های فشارخون (pressors ) هستند. افراد در این گروه به ندرت دچار ایست قلبی اولیه می شوند.

 در میان افراد با آسیب های توراکو لومبار 13% تا 35% برادی کاردی دارند.

 ترومبوز ورید عمقی در 47% تا 90% افراد با آسیب نخاعی رخ می دهد که بستگی به درجه پروفیلاکسی دارد.

 عوامل خطر طی 8 تا 12 هفته پس از آسیب نخاعی رو به کاهش می گذارند.

البته شایان ذکر است اختلال در دستگاه قلبی عروقی در همه افراد ضایعه نخاعی وجود دارد و طبق مطالعات انجام شده ، مورتالیتی ناشی از بیماری قلبی عروقی در افراد با آسیب نخاعی 28% بیشتر است.

بنابراین تدارک برنامه  پیشگیرانه  قلبی به عنوان بخشی از برنامه توانبخشی افراد با آسیب نخاعی ضروری است.

درعین حال امروزه مورتالیتی و موربیدیتی ناشی از بیماری قلبی عروقی بیش از علل کلیوی و ریوی است که در دهه های گذشته علل اصلی مورتالیته بودند .

بنابراین غربالگری ، تشخیص و درمان بیماری قلبی عروقی باید یک جزء ضروری در برنامه افراد با آسیب نخاعی باشد.درمان صحیح عوامل خطر زا می تواند نقشی مهم در کاهش بروز بیماری قلبی عروقی در این افراد داشته باشد .


 

ارتباط بین ساقه مغز ( brain stem) و دستگاه عصبی خودکار برای کنترل دستگاه قلبی عروقی ضروری است و این ارتباط به دنبال آسیب نخاعی دچار اختلال می شود .

دستگاه عصبی سمپاتیک که از ستون کناری میانی داخلی (interomedio lateral ) در سطح عصبی T1-L2 منشأ می گیرد ، انقباض عروقی و قدرت انقباضی قلب را کنترل می کند .

دستگاه عصبی سمپاتیک که قلب را عصب دهی می کند از سطوح T1-T4 منشأ می گیرد . بنابراین آسیب نخاعی در سطوح سینه ای بالاتر و سطوح  گردنی به ویژه در ضایعات نخاعی کامل باعث عدم توانایی فرد در کنترل تمامی عملکرد یا بیشتر عملکرد دستگاه عصبی سمپاتیک می شود .

در بالین بیمار با آسیب نخاعی به علت نبود ورودی سمپاتیک مستعد به هیپوترمی ، هیپوتانسیون و برادی کاردی است که سیستم کنترلی در برابرش وجود ندارد.

عوارض معمول در دستگاه قلبی عروقی به دنبال آسیب نخاعی عبارتند از :

1. هیپوتانسیون :

توجه به این نکته ضروری است که در افراد کوادری پلژی یا پاراپلژی در سطوح بالا ، در حالت استراحت هم فشار خون سیستولیک و هم فشارخون دیاستولیک پایین تری نسبت به افراد بدون ضایعه نخاعی دارند.

2. برادی کاردی

3. اتونومیک دیس رفلکسی

4. ترومبوز ورید عمقی

5. سندرم متابولیک [چاقی مرکزی ، افزایش فشار خون ، هیپر لیپیدمی(سطوح غیرطبیعی تری گلیسرید و کلسترول)]

6. خطر CHD (بیماری کرونری قلب) در درازمدت

7. آریتمی

همانطور که در بالا اشاره شد کوادری پلژی و بیشتر آسیب های نخاعی کامل نسبت به پاراپلژی با خطر بالاتری برای بروز بیماری قلبی عروقی همراه هستند و افراد با آسیب نخاعی مقاوم به انسولین یا آنهایی که اجزاء سندرم متابولیک شامل چاقی مرکزی ، افزایش فشار خون ، هیپر لیپیدمی(سطوح غیرطبیعی تری گلیسرید و کلسترول) را نشان می دهند ، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

عوامل خطر قابل اصلاح :

1. کاهش سطح فعالیت فیزیکی

با وجود عدم فعالیت به دنبال آسیب نخاعی که به چاقی ، عدم تحمل گلوکز ، افزایش کلسترول و کاهش HDL کمک می کند ، وضعیت  قلبی عروقی در حد مطلوب ومناسبی نخواهد ماند .

الف) عدم فعالیت در اقراد با آسیب نخاعی بالای سطح T6 می تواند ناشی از محدود شدن هماهنگی مرکزی برون ریز سمپاتیک به قلب در این سطح و بالاتر باشد که منجر می شود به :
 افزایش ضربان قلب ، انقباض پذیری ، فشردگی وریدی و شریانی و کاهش بازگشت وریدی که از ظرفیت تطبیقی قلب نسبت به ورزش می کاهد و ظرفیت ورزش را محدود و توان ورزش را کم می کند .

 بالا بردن فعالیت رنین پلاسما ، آنژیوتانسین II و آلدوسترون که منجر به احتباس سدیم و دفع پتاسیم می شود .

ب‌) در عین حال عدم فعالیت در افراد با آسیب نخاعی به علت کاهش ظرفیت ورزشی و خستگی بعد از کمی تلاش است که ممکن است نتیجه کاهش حرکت گردش خون ، توزیع بی اثر و تجمع سریع خون اکسیژن دار در یک محل و در نهایت متابولیسم بی هوازی در عضله و خستگی عضلانی باشد.

ج‌) فعالیت های فیزیکی توصیه شده برای ایجاد توانایی قلبی بعد از آسیب نخاعی عبارتند از :

پروتکل های FES برای اندام تحتانی و به کار گیری تجهیزات تمرینی برای ورزش اندام های فوقانی و نیز تمرین با تردمیل دارای حمایت کننده بدن (body weight support treadmill ).

2. کاهش سطح لیپو پروتئین با دانسیته بالا ( HDL ) در سرم

کاهش HDL می تواند خطر بیماری قلبی را در افراد با آسیب نخاعی تا 60% افزایش دهد. فعالیت فیزیکی و تحرک بیشتر ، میزان پروفایل های لیپید را که خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد ، بهبود می بخشد.

3. بالا بودن سطح کلسترول تام ( total cholesterol ) لیپو پروتئین کلسترولی با دانسیته پایین (LDL )
احتمالأ به علت تغییر در فعالیت فیزیکی ، عملکرد غیرطبیعی آدرنرژیک و رژیم غذایی نامتناسب با وضعیت فرد. نسبتTC (total cholesterol ) به HDL بیش از 5 برای بیماری قلبی عروقی ، خطر بالا محسوب می شود.

اهداف کنترل مطلوب کلسترول عبارتند از: سطح LDLکمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر و سطح کلسترول تام زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر .پایین آوردن سطح لیپید با دارو یا گزینه درمانی است.گرچه عوامل دارویی دارای مطلوب تریت اثر شناسایی نشده اند.

4. چاقی و نسبت بیش از حد چربی بدن به علت کاهش فعالیت فیزیکی

عدم فعالیت فیزیکی ، کاهش مصرف انرژی و عوارض ثانویه فلج عضلانی شامل کاهش توده عضلانی و تحلیل رفتن بدن ، درصد چربی بدن را افزایش می دهد ، مقاومت به انسولین را بالا می برد و خطر بیماری قلبی عروقی را بیشتر می کند. راهنما های رژیم غذایی کاهش میزان

کالری دریافتی فرد وکاهش چربی ( به کمتر از 30% کالری دریافتی) کلسترول (کمتر از 300 میلی گرم ) را توصیه می کنند.

5. افزایش بروز عدم تحمل گلوکز احتمالأ به علت کاهش فعالیت فیزیکی ، افزایش بافت چربی یا از دست رفتن عضله

6. هیپرتانسیون

گرچه میزان های فشارخون در حال استراحت در افراد با آسیب نخاعی اغلب پایین و یا در محدوده طبیعی است ولی بیماری عروقی هیپرتانسیو یافته ای شایع در اتوپسی بیماران با آسیب نخاعی است که احتمالأ به علت بالا و پایین رفتن (نوسانات) فشار خون ویا افزایش فشارخون برای مثال به علت اتونومیک دیس رفلکسی است.

7 سیگار و الکل
برای پایان دادن به مصرف سیگار و الکل ، مداخله تیم درمان می تواند مؤثر باشد و باید در بیماران با آسیب نخاعی که در خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری قلب و ریه هستند، انجام شود.

8. هیپرتروفی بطن چپ
می تواند به یک کاهش در پیش بار بطنی (preload ) نسبت داده شود که از سوء عملکرد وازوموتور، نارسایی پمپ وریدی عضله اندام تحتانی و نیروی دمی کاهش یافته ناشی می شود.

9. سطوح هموسیستئین بالای پلاسما
در افراد با آسیب نخاعی مسن تر ، مصرف روزانه مکمل های اسید فولیک و ویتامین B12 و یا ویتامین B6 توصیه می شود.

10. اتونومیک دیس رفلکسی
با وضعیت هایی همراه است که به بالا رفتن خطر بیماری قلبی عروقی کمک می کنند که عبارتند از: تغییرات غیرطبیعی فشارخون ، ضربانات متغیر قلب ، آریتمی ها و پاسخ کند قلبی عروقی به تمرینات و ورزش که می تواند توان فعالیت فیزیکی را محدود کند.

عوامل خطر غیر قابل اصلاح :

1) عدم توانایی حس درد آنژینی که می تواند به ایسکمی خاموش(silent ischemia) منجر شود. این حالت در دیابت و آسیب های نخاعی سینه ای فوقانی و گردنی دیده می شود.

2) سن ، جنس ، سابقه فامیلی بیماری عروق کرونر

3) شیوع بالای دپولاریزاسیون زودرس در افراد با آسیب نخاعی در سطوح آسیب که می تواند فرماندهی مرکزی سمپاتیک قلب را از هم بگسلد.

علائم ونشانه ها در افراد مختلف ، متفاوت است. این علائم ونشانه ها عبارتند از:

• گیجی و حتی ازدست دادن هوشیاری
• تهوع
• سبکی سر
• اختلال بینایی به عنوان تظاهری از فشارخون پایین و ضربان قلب آهسته
• هیپوتانسیون ارتواستاتیک
نشانه های اتونومیک دیس رفلکسی عبارتند از : سردرد، تعریق، سیخ شدن مو، برافروختگی صورت ، تاری دید ، احتقان بینی
نشانه های ترومبوز ورید عمقی عبارتند از : تورم حاد اندام ها (معمولأ غیر قرینه) ، گرمی ، اریتم ،درد و تندرنس. فرد ممکن است تب درجه پایین( low grade ) داشته باشد.
ایمپالس های درد آنژین قلبی به وسیله سگمان های T1-T5 صعود می کنند. بنابر این افراد با آسیب نخاعی در ناحیه گردنی و قسمت فوقانی سینه ممکن است درد آنژینی را احساس نکنند.
 

شرح حال موارد زیر را شامل می شود:

• پرسش و بررسی در مورد عوامل خطر بیماری های عروق کرونر از جمله شرح حال دقیق خانوادگی
• سابقه اتونومیک دیس رفلکسی و بررسی کورپولمونل ( بزرگی دهلیز راست ثانویه به اختلالات ریه ، توراکس و ونتیلاسیون ویا جریان خون ریوی ) ، آمبولی ریوی واندوکاردیت
• شک به ایسکمی خاموش ( بدون احساس درد ) به علت قطع یا اختلال در مسیر اعصاب حسی

• سابقه آنژین قلبی که ممکن است به صورت رفلاکس معدی مری ، حمله تنگی نفس ، سنکوپ ، اتونومیک دیس رفلکسی یا تغییر در الگوی اسپاستی سیتی معمول بیمار تظاهر کند.


معاینه فیزیکی موارد زیر را شامل می شود:

• سطح هوشیاری بیمار را کنترل کنید.
هیپوتانسیون می تواند منجر به خواب آلودگی شود.

• علائم حیاتی شامل فشار خون ، نبض ، تعداد تنفس و دمای بدن را اندازه گیری کنید.

اندازه گیری فشارخون با توجه به سطح آسیب نخاعی انجام می شود. در افراد با آسیب نخاعی گردنی فشار خون سیستولیک در حال استراحت به طور معمول 80 تا 100 میلیمتر جیوه است.

کاهش 20 تا 30 میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک وقتی فرد از وضعیت خوابیده به پشت به وضعیت نشسته تغییر وضعیت می دهد مؤید هیپوتانسیون ارتو استاتیک است. همین طور افزایش 20 تا 30 میلی متر جیوه در فشار خون سیستولیک می تواند مؤید اتونومیک دیس رفلکسی باشد.

• بیمار را از نظر رنگ پریدگی ، برافروختگی ، تعریق ، دمای پوست یا سیخ شدن موها (علائم اختلال عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک ) بررسی و ملاحظه کنید.

• با معاینه کامل حسی وحرکتی ، سطح عصبی و کامل بودن یا ناکامل بودن آسیب را تعیین کنید.

این کار ممکن است به تشخیص و ارزیابی خطر اختلال عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک کمک کند.

• اندام ها را از نظر ادم محیطی ، گرمی یا تندرنس معاینه کنید.

تورم یک طرفه اندام مطرح کننده ترومبوز ورید عمقی است. تورم دو طرفه ممکن است به علت مصرف بیش از حد مایعات (overload) باشد.
• وزن بدن و اندازه دور کمر را کنترل کنید.(اندازه شاخص توده بدنی یا body mass index را در نظر داشته باشید).این موارد برای ارزیابی چاقی که عامل خطر بیماری قلبی عروقی است ، مفید می باشد.

• علائم نارسایی احتقانی قلب مانند اتساع ورید ژوگولر ، ریتم گالوپ ( S3) یا رال های دمی را از کم تحرکی گردش خون مانند ادم پاها که در آسیب نخاعی معمولأ دیده می شود ، افتراق دهید.
• علامت یا نشانه ای دال بر تغییر پرفیوژن بافتی ، اندوکاردیت ، آمبولی ریوی را جستجو کنید.

• گلوکز سرم را بررسی کنید.
گلوکز سرم می تواند در وضعیت پیش دیابتی بالا باشد.
• سطوح تری گلیسرید و کلسترول را بررسی کنید.
• اندازه گیری سطح پروتئین C واکنشی (CRP)
CRPممکن است در وضعیت های گرایش دار به التهاب مانند سندرم متابولیک بالا باشد.
• شمارش گلبول سفید خون (WBC) را برای رد کردن علت عفونی زمینه ساز هیپوتانسیون یا محرک زیان آور برای اتونومیک دیس رفلکسی درخواست کنید.
• آزمایش آنالیز ادراری را برای بررسی عفونت ادراری به عنوان علت هیپوتانسیون یا محرک زیان آور برای اتونومیک دیس رفلکسی درخواست کنید.

برای بررسی و ارزیابی نشانه های شک به بیماری عروق کرونر توصیه می شود.
1) در آسیب نخاعی گردنی ، در ECG بیماران موارد زیر مکررأ مشاهده می شود :
 بالا رفتن آشکار قطعه STدر نتیجه فرایند غیر ایسکمیک که با ورزش تغییر نمی کند اما به ایزوپروترنول پاسخ می دهد.
 تغییرات حقیقی قطعه STدر نتیجه ایسکمی بدون ناراحتی قفسه سینه ناشی از آنژین (ایسکمی خاموش)
2) همه بیماران ضایعه نخاعی ممکن است تغییرات غیرطبیعی ناشی از آمبولی ریوی ، اتونومیک دیس رفلکسی ، کورپولمونل همراه با نارسایی تنفسی و سایر اختلالاتی که معمولاً همراه با ضایعه نخاعی هستند را در ECG نشان دهند.

 

به علت آن که تغییرات رادیولوژیک دال بر نارسایی احتقانی قلب (CHF= congestive heart disease) می تواند با اختلالاتی که به طور معمول همراه ضایعه نخاعی هستند نیز دیده شوند ، تشخیص نارسایی احتقانی قلب به وسیله رادیوگرافی قفسه سینه مشکل است.این تغییرات که می توانند در ضایعه نخاعی و در غیاب CHF در گرافی دیده شوند عبارتند از:

1) ضعف عضله تنفسی می تواند سبب نشانه silhouette (محو شدن حدود دیافراگم در مجاورت قلب) و بزرگ به نظر رسیدن قلب یا افزایش علامت های بینابینی شود.

2) تغییرات رادیوگرافی همراه با آتلکتازی و پنومونی که مشکلاتی شایع در آسیب نخاعی هستند خواندن رادیوگرافی قفسه سینه را مشکل تر می کنند.

در آسیب نخاعی اکوکاردیوگرافی برای تشخیص موارد زیر مفید است:

1) بیماری دریچه قلبی
2) اختلالات انقباضی میوکارد
3) بیماری انفیلتراتیو قلب
4) کاهش توده بطن چپ
5) اندوکاردیت
6) آمبولی پلاک آترواسکلروتیک
7) دیسکسیون آئورت ( وجود پارگی در انتیمای آئورت که از طریق آن خون وارد جدار آئورت شده و به طرف دیستال پیشرفت می کند.به دنبال این حالت شکافی بین لایه انتیما و مدیا ایجاد می شود ویک مجرای حقیقی و یک مجرای کاذب در آئورت ایجاد می شود.)

اکوکاردیوگرافی در حال ورزش (exercise echo) ممکن است در ارزیابی و درمان هیپوتانسیون دارای علامت در اسیب نخاعی مفید باشد.

در آسیب نخاعی برای تشخیص موارد زیر مفید است :
1) شک به بیماری عروق کرونر قلب
2) ارزیابی فیزیولوژیک برای پیشنهاد سطح فعالیتی
3) ارزیابی علائم آنژین ، موارد غیر طبیعی در ECG و ضربان قلب وفشار خون

بااین وجودESTعادی با استفاده از یک تردمیل (treadmill) یا دوچرخه ارگومتری یا نیروسنجی(ergometery) در افراد با آسیب نخاعی عملی نیست . ارگومتری دست( arm ergometery) معتبرترین و قابل اعتمادترین شیوه تمرینی برای این بیماران است.متاسفانه کشف بیماری مهم قلبی با ارگومتری دست مشکل تر است.

زیرا موارد غیرطبیعی قلبی پنهان ممکن نیست با این آزمون خود را نشان دهند . کشف موارد غیرطبیعی در ECG ممکن است سخت باشد و فشار ایجاد شده بر فرد ممکن است برای ایجاد ایسکمی ناکافی باشد.

در عین حال انجام EST مشکل است زیرا هیپوتانسیون به طور مکرر در آسیب نخاعی رخ می دهد.بیماران با کوادری پلژی ممکن است قادر به اجرای EST نباشند.بنابراین از تست استرس فارماکولوژیک ( با استفاده از دارو ) استفاده می شود.

1) تصویر برداری پرفیوژن میوکارد همراه با عوامل استرس زای دارویی مانند دی پیریدامول (dipyridamole) ، دوبوتامین (dubutamine) و آدنوزین( adenosine) می تواند روش موثرتری برای تشخیص بیماری عروق کرونر ایسکمیک نسبت به تست استرس ورزشی باشد.
2) تصویر برداری از پرفیوژن میوکارد و ثبت میزان فعالیت رادیو اکتیو در قلب بعد از تجویز تکنتیوم 99 (technetium 99 ) (نسبت به تالیوم 201 ( thallium 201 ) که معمولأ در افراد غیرضایعه نخاعی استفاده می شود.) تصاویر قلبی دقیق و واضح با آرتیفکت اندک (که نتیجه تضعیف بافت های احاطه کننده مجاور قلب در آسیب نخاعی است) تهیه می کند.
3) آنژیوگرافی (سوند گذاری یا کاتتریزاسیون قلبی=cardiac catheterization )
4) گرچه آنژیوگرافی استاندارد طلائی برای تشخیص فشارهای داخل قلبی چپ وراست و اختلالات هدایتی ،پرفیوژن میوکارد ، حرکت دیواره بین بطنی ، کسر تخلیه (ejection fraction )، و اختلالات آناتومیک است ، ممکن است ماده حاجب رادیوگرافیک داخل وریدی که در آنژیوگرافی استفاده می شود باعث نارسایی حاد کلیه در بیماران با آسیب نخاعی شود. بنابراین عملکرد کلیوی وجریان خون کلیوی باید قبل وبعد از آنژیوگرافی ارزیابی شود.

 

اقدامات ذیل را انجام دهید:

1) عوامل خطر در محیط خانه شامل شامل سطح شیب دار (ramp ) ، مسیر راه رفتن در محیط خانه را بررسی کنید.
2) برنامه تمرینی را در شیوه و روش زندگی فرد بگنجانید و فعالیت فیزیکی را افزایش دهید.
3) تست های تمرینی را برای ارزیابی توان فرد انجام دهید.
4) مراقب یا اعضاء خانواده را برای حمایت فرد در فعالیت فیزیکی و کاهش استرس آموزش دهید.
5) برنامه ای برای کنترل استرس شخصی طرح ریزی و اجرا کنید.
6) سطح تمرینات را به منظور دستیابی به سطوح بالاتری از وضعیت قلبی عروقی ، افزایش پایدار در کار قلبی برای حداقل 20تا 25 دقیقه سه بار در هفته و یک روش مشخص برای تمرین بدون عارضه ارتقاء دهید.

7) ورزش و تمرینی که در آن از تحریک الکتریکی عملکردی (functional electrical stimulation=FES) استفاده می شود می تواند تحمل را بهبود بخشد ، توده عضلانی را افزایش دهد و ادم اندام تحتانی را کم کند.

آموزش حرکت با کمک FES همچنین می تواند حجم ورودی شریانی را افزایش دهد ، پاسخ به افزایش خون در نتیجه انسداد عروقی را تقویت کند و جریان خون را بهبود بخشد.

تمرینی مرکب از ارگومتری (نیرو سنجی 9 اندام فوقانی و تحریک الکتریکی عملکردی اندام تحتانی ( FES) به ویژه مؤثر است.

ورزش درمانی مقاومتی با تحریک الکتریکی عصبی عضلانی به وسیله خود فرد و در خانه شامل 80 انقباض در هفته ، دیس پلازی فیبری عضلانی و دامنه شریانی را بهبود می بخشد. به این ترتیب ورزش درمانی مقاومتی با تحریک الکتریکی عصبی عضلانی با بهبود سلامت شریانی بعد از آسیب نخاعی، می تواند از خطر بیماری قلبی عروقی در آینده بکاهد.