بعد از مطالعه این فصل فراگیران باید
بتوانند:
1. واکنش های روانشناختی بعد از آسیب نخاعی را نام ببرند .
2. به علل واکنش های روانشناختی بعد از آسیب نخاعی اشاره کنند .
3. به اقدامات لازم در مورد واکنش های روانشناختی بعد از آسیب نخاعی اشاره کنند
.
4. موارد نیازمند تشخیص و ارزیابی در واکنش های روانشناختی بعد از آسیب نخاعی
را ذکر کنند .
مقدمه
آسیبی مهم مانند آسیب نخاعی زندگی فرد را دستخوش تغییرات عمده ای خواهد کرد و
بعد از آسیب فرد حالات روحی مختلفی را تجربه خواهد نمود. مهم است او بداند آن
چه احساس می کند طبیعی است و هر فردی در شرایط وی نیز این احساسات را تجربه
خواهد کرد .
دراین فصل نگاهی اجمالی به واکنش های روانشناختی بعد از آسیب خواهیم داشت .
واکنش های روانشناختی
واکنش های روانشناختي عبارتند از:
• سازگاري غير تطابقي به صورت بروز رفتار پرخاشگري، رفتارهاي نمايشي، مصرف مواد
و آسيب به خود و...
•سازگاري غير مؤثر
• افسردگي
• تفكر خودكشي
علل
علل منجر به واکنش های روانشناختي عبارتند از:
• پي بردن فرد به وسعت آسيب و تأثير آن روي سطح عملكردی، شيوه زندگي و نقش وي
در خانواده
• آغاز فرايند احساس فقدان ، اندوه و محروميت
تشخیص
بايد موارد ذيل را تشخيص دهید:
• تطبيق ناقص
• اضطراب و تشويش در مورد ظاهر بدن و هويت فردي
• مخالفت در برابر تصميم ها
• سازگاري تدافعي
• انكار غير مؤثر
• عدم علاقه به فعاليت هاي مفرح
• غمگين بودن
• سازگاري غير مؤثر فردي
• احساس ضعيف بودن
• اختلال در روابط و تعاملات اجتماعي
• توقع زياد داشتن از مراقبين
• احساس ترس
• اختلال در روابط خانوادگي
• نا اميدي
• تمايل داشتن به گوشه گيري و انزوا
• پريشاني روحي و افسردگي
ارزیابی
توصیه می شود ارزیابی های روانشناختی و روانپزشکی در مورد بیمار انجام شود .
این ارزیابی باید متمرکز بر مواردی چون توانایی حل مسئله ، شخصیت و توانایی
سازگاری فرد باشد. در این مورد نیاز به ارجاع فرد به متخصص مربوطه است .
در عین حال موارد ذيل را مورد ارزيابي و توجه قرار دهید:
• رفتارهاي پايدار انكار
• عصبانيت
• افسردگي
• افكار خودكشی
اقدامات
اقدامات ذيل را انجام دهید:
• اهداف درمانی را به صورت واقع بينانه تنظيم کنید .
• در صورت نياز مشاورۀ روانپزشكي درخواست کنید .
• از همه مهمتر با افراد نزديك به فرد و خانواده وي ارتباط برقرار کنید .
• در مرحلۀ انكار ، به همه سؤالات به درستي و بر اساس واقعيت پاسخ دهيد ، فرد
بايستي در صورتي كه تمايل به دانستن مطلبي دارد آن مطلب به او گفته شود.
• در مرحلۀ خشم ، سعي كنيد فرد را درك كنيد و محكم باشيد و به ياد داشته باشيد
اين مرحله موقتي است.
• در مرحله افسردگي ، به طور فعال به همۀ صحبت هاي فرد در خصوص اندوه و نااميدي
وي گوش دهيد.
• فرد را به شرکت در فرایند توانبخشی تشویق کنید . توجه و مراقبت طي فرايند
توانبخشي منجر به احساس خوب بودن در فرد ، كسب توانايي مراقبت از خود ، استقلال
و عدم وابستگي در فعاليت ها مي گردد و باعث مي شود افراد ضايعۀ نخاعي طرز تلقي
مثبتي نسبت به ناتواني شان پيدا كنند.
گام هاي بعدي عبارتند از:
• آگاهي از ميزان تأثير آسيب بر روي احساسات فرد و تعادل رواني وي
• گسترش فضاي اعتماد ، برقراري ارتباط و بردباري در برابر فرد
• ثبت واكنش هاي احساسي و روانشناختي فرد و اقدامات انجام شده براي رويارويي با
نيازهاي فرد و بحث در خصوص اين نيازها با سایر اعضاء تیم درمانی توانبخشی فرد
• تشويق فرد به كسب تصويري خوب از خود و وضعيت بدني اش و احساس خود كنترل بودن
در فرد
• تأكيد بر مهم بودن فرد به عنوان يك فرد و اهميت توانايي ها و نقش وي در
پيشرفت درماني اش
• درگير كردن فرد به طور فعال در فرايندهاي تصميم گيري مانند انتخاب روش كنترل
مثانه ، انتخاب لباس ، زمان استحمام كردن و غیره
• كمك و همراهي با فرد در كسب مهارت هاي حل مشكلات وارائه راهكارهاي سازگاري
مانند عبادت وتكنيك هاي كاهش استرس و شركت در گروه هاي حمايتي و خوديار
• تشويق فرد به مشاركت در درمان ها و فعاليت ها حتي اگر خلق فرد مساعد نباشد و
شروع تعامل با افراد غير ضايعه نخاعي و تثبیت اهداف درماني براي آينده
• شروع يك برنامه آموزشي و تهیه مطالب مورد نیاز براي پاسخ به سؤالات فرد و
خانواده اش
مشاوره با مشاورین همسان
مشاوره با افراد با آسیب نخاعی که دارای شرایط یکسان با بیمار هستند ، امکان
بهره مندی بیمار از تجارب افراد همسان را فراهم می کند . این مشاور معمولاً از
لحاظ سطح آسیب ، موقعیت اجتماعی ، جنس ، وضعیت تأهل و علائق در شرایط یکسانی با
بیمار قرار دارد .
|