تفریح درمانی و نگاهي به تجربيات مركز ضايعات نخاعي در  برگزاري

 اردوهاي درماني آموزشي و تفريحي ويژه جانبازان آسيب نخاعي

 نویسنده  : دكتر مسعود جوادي پروانه

masoudjavadi@gmail.com

اولین کنفرانس اینترنتی نقش سفر در سلامتی افراد نخاعی و فراهم سازی تسهیلات برای آنان

 

اولین کنفرانس اینترنتی نقش  سفر در سلامتی افراد نخاعی و فراهم سازی تسهیلات برای آنان

   
   

www.scia.ir

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

 


تفریح درمانی( Recreation Therapy) ) اصطلاح جدیدی است که بیشتر در ادامه مسیر درمان و به منظور حفظ و نگهداری برنامه های درمانی و توانبخشی بیماران و افراد ناتوان و جهت بهبود عملکرد و استقلال آنان و کاستن از اثرات بیماری و یا ناتوانی آنان استفاده می گردد.


در تفریح درمانی با استفاده از برنامه های اوقات فراغت در زمینه های تفریحی و ورزشی به درمان ، بهبود یا حفظ وضعیت جسمانی، روانی و ایجاد حس بهتر شدن کمک می کنند.

برای انجام این فعالیت ها متخصصینی تحت عنوان CTRS`s Certified Therapeutic Recreation Specialists تحت آموزش های لازم قرار گرفته اند تا مهارت های عملکردی مخصوص این بیماران، فعالیت های آمادگی جسمانی و ورزشی،فعالیت های ماجراجویانه، آموزش های خانواده در زمینه های رفتاری و شیوه زندگی وبرقراری ارتباطات اجتماعی را به انجام برسانند.


مثلا این افراد به افراد ضایعه نخاعی یا قطع اندام توصیه می کنند که به عنوان بخشی از برنامه های توانبخشی به ورزش های ویلچری رو بیاورند و یا با برنامه هایی که جنبه های هنری هم می تواند داشته باشد به ایجاد اعتماد به نفس و بهبود کارایی گروه هدف مورد نظر کمک نمایند.


مهمترین فواید تفریح درمانی:
1- بهبود سلامت جسمی
2- کاهش عوارض ناشی از ناتوانی ثانویه
3- بهبود وضعیت سلامتی در طولانی مدت و کاهش ریسک فاکتورهای سلامتی
4- بهبود عملکرد در زمینه شناختی
5- بهبود سلامت روانی
6- کم شدن اتکا به سیستم های مراقبتی درمانی
7- بهبود توانایی کنترل استرسورهای تهدید کننده
8- تسریع در بهبود ي بیماری و ناتوانی
9- بهبود در ارتباطات خانوادگی


نتايج برگزاري اردوهاي درماني ،آموزشي تفريحي كه توسط مركز ضايعات نخاعي انجام شده است ،نشان داد كه اين اردوها در بهبود عملکرد افراد ضایعه نخاعی بسیار موثر بوده اند ( بر اساس نظر سنجی انجام شده ).

در ابتدا گروه هايي از جانبازان ضايعه نخاعي كه بيشتر در معرض خطر عوارض جانبي قرار داشتند در اولويت قرار گرفتند و به زیر گروه های کلستومی،پیوند کلیه ای،تک کلیه ،دیابتی،گردنی، آسایشگاهی ،سالمند و بانوان جانباز تقسیم بندی شدند، حدود 540 نفر از جانبازان نخاعي به همراه خانواده آنان كه بالغ بر حدود 2000 نفر بوده است ، در طی مدت 4 سال ،در بيست اردو در استان های كشور شركت كردند . با عنایت به اینکه بار اصلی حمایت از جانبازان و تلاش براي حفظ سلامت آنان بر دوش همسر اين عزيزان است . تاکید ویژه مركز در تمامی اردوهای درمانی ،حضور خانواده جانبازان در این اردوها بوده است .


برنامه اصلی اردوها براساس گروه هدف مورد نظر،به مبادی استانی اعلام تا با عزیزان جانباز هماهنگي هاي لازم بعمل آيد تا در صورت عدم وجود مشکل در تاریخ مقرر در محل های اعلام شده حضور یابند.


محل هایی که برای اردوها انتخاب شدند شامل شهرهای زیارتی ، سیاحتی و هتل های مناسب سازی شده بوده است که حداقل از سه آسانسور مجزا برخوردار باشند.


ورودی هتل ها مي بايستي دارای رمپ با شیب مناسب بوده و از طرفي دارای سرویس های بهداشتی با ورودی حداقل با عرض 70 سانتی متر بوده باشد و صندلي چرخدار بتواند به راحتي در توالت ها گردش نمايد . همچنين وجود توالت فرنگي ضروري بوده است و در حمام مي بايستي سر دوشی جدا شونده و دستی تعبيه شده باشد . سالن غذا خوری بايد داراي يك ورودي مناسب براي ويلچر باشد و چیدمان میزها بايد به گونه اي باشد که تردد ویلچر از کنار میزهای غذا خوری به سادگی امکان پذیر باشد و ترجیحا در طبقه همکف باشد.


به منظور اجرای برنامه های درمانی آموزشی وجود یک سالن مجهز به سیستم های صوتی تصویری با تهویه مناسب ،به همراه میز و صندلی به تعداد مناسب برای خانواده شرکت کنندگان الزامی بوده است.


برنامه پیش بینی شده این اردوها برای پنج روز به شرح زير بوده است :


1-روز اول : پذیرش وارائه مطالب آموزشی و اجراي برنامه افتتاحيه با هدف آشنایی شرکت کنندگان و برگزار کنندگان با يكديگر و اطلاع از روند برگزاری اردو .
2-روز دوم و سوم : انجام آزمایشات و ویزیت های خاص متناسب با گروه شرکت کنندگان
3-.انجام برنامه های تفریحی برای شرکت کنندگان در زمان هايي كه برنامه هاي آموزشي درماني اجرا نمي شوند . شامل برنامه های تفريحي و زیارتی که بسیار مورد استقبال عزیزان جانباز و خانواده آنان قرار گرفته كه قبل از آن كارشناسان مكان هاي مناسب براي حضور افراد نخاعي را شناسايي كرده و به دنبال آن بررسي هاي لازم براي بكارگيري اتوبوس مناسب سازي شده براي افراد نخاعي انجام مي گرفته است .


با توجه به این مهم که در بسياري از موارد مسئولین هتل ها با نحوه ارائه خدمات به افراد نخاعی آشنايي ندارند . بروشورهاي آموزشی درباره نحوه رفتار با افراد نخاعی در بين كاركنان هتل ها توزيع مي شد تا روند خدمات رساني به درستي انجام شود .


نكته مهمي كه متولیان برگزاری تورهای سلامت برای افراد ناتوان باید مد نظر قرار دهند توجه به کرامات ، شان و منزلت آنان و به ویژه در زمانی است که به همراه خانواده حضور پیدا مي كنند و اين نكته از اهميت زيادي برخوردارست و همین عزت و احترام است که باعث ارتقای سلامت روان آنان مي گردد و احساس ناامیدی و سربار بودن را از بین می برد و سبب مي شود که تا مدت ها در روحيه اعضاي خانواده فرد نخاعي تاثير گذار شود .


به همین دلیل در کنار اجرای برنامه های درمانی ، کلاس های آموزشی با محوریت خانواده برگزار مي شد كه آغازي براي شروع مشاوره ها براي افراد خانواده نخاعي محسوب مي گرديد . از طرفی اردو بهترین محل برای تبادل نظر و انتقال تجربه در بين افراد ضايعه نخاعي است تا علاوه بر كسب اطلاعات و تجربيات ارزشمند ،امیدواری را نيز افراد كم تجربه از افراد با تجربه بیاموزند و راه های مقابله با مشکلات را از آنان به ارمغان ببرند.

بنابراین به عنوان کسانی که با افراد نخاعی در این اردوها همگام و هم نفس بوده ایم و زندگی کرده ایم ، مي توان بيان كرد بهترين خدماتي كه مي توان بعد از گذر از مراحل حاد بیماری و در حالت پایدار به عزيزان آسيب نخاعي ارائه نمود، برگزاری اردوهای تفریحی ، درمانی و آموزشی است که امید مي رود ، بخش های خصوصی با حمايت دولت در اين زمينه وارد شده و به همه عزيزان آسيب نخاعي اين قشر ارزشمند خدمات رساني نمايند .

 

منابع :


1-گزارش اردوهاي تفريحي درماني آموزشي مركز ضايعات نخاعي جانبازان -


1-Recreation Therapy At Indiana State University"Department of Recreation &Sport Management " Dan Rogers, Phd,CTRS
2-www.indstate.edu/rcsm
3-National Therapeutic Recreation Society: http://www.nrpa.org/content/default.aspx?documented=530
 

 

 

****

 

منبع : مقاله "تفریح درمانی و نگاهي به تجربيات مركز ضايعات نخاعي در  برگزاري اردوهاي درماني آموزشي و تفريحي ويژه جانبازان آسيب نخاعي " - نویسنده  : دكتر مسعود جوادي پروانه--اولین کنفرانس اینترنتی نقش سفر در سلامتی افراد نخاعی و فراهم سازی تسهیلات برای آنان-مرداد 1390

 

 

 

 

 

 

 

 

www.isaarsci.ir