كار با رايانه توسط نيروي فكر

www.isaarsci.ir

دكتر عرب نيا داراي مدارك دكتراي علوم رايانه و استاد دانشگاه جورجياي آمريكا است. او در سال 1974 براي تحصيل به انگلستان رفت، 14 سال در آنجا بود و بعد از اخذ مدرك دكترا، در سال 1987 به آمريكا رفت و در حال حاضر 22 سال است كه در دانشگاه جورجيا با سمت استادي به تدريس و پژوهش اشتغال دارد. دكتر عرب نيا تاكنون روي 2 طرح رايانه اي بزرگ كار كرده كه باعث شگفتي محافل علمي دنيا و دريافت جوايز بين‌المللي هم شده است.
طرحي كه وي در حال حاضر در دست انجام دارد. در نهايت مي تواند تحولي در زندگي معلولاتي به وجود آورد كه قادر به حركت دادن دست و پايشان نيستند و فقط از نيروي فكرشان استفاده مي كنند. دكتر عرب نيا در گفت و گو با همشهري به سئوالات مطرح شده در زمينه طرح هايش پاسخ داد.

اين طرح به اين گونه است كه بر سر فردي كه مي خواهد با رايانه كار كند يك كلاه EEG مي گذاريم كه امواج مغز را مي گيرد و ارتعاشات بخش هاي مختلف مغز ( جريان انرژي در مغز در اثر تفكر ) را به رايانه منتقل مي كند. با پردازش ميزان انرژي به خصوصي كه در هنگام هر فرمان با پيام در مغز جريان مي يابد مي توان به فرمان يا پيام مورد نظر پي برد. مثلا اينكه فرد در باره چه چيزي فكر مي كند؟ آيا احساساتي شده است؟ آيا مي خواهد دروغ بگويد؟ آيا مغزش آمادگي درس خواندن دارد و..... سعي ما بر اين است كه چنين پيام هايي را با پردازش امواج از ارتعاشات مغز بگيريم.
اين فناوري براي فردي كه به طور كامل معلول است وفقط مي تواند فكر كند كاربرد بسيار زيادي دارد. مثلا مي تواند با آن و نيروي فكر" كرسر " را روي مانيتور به هر سمتي كه مي خواهد حركت دهد يا آيكني را انتخاب كند. هدف ما اين است كه فرد مورد نظر با فكر خود از نرم افزارهايي كه ما آنها را ارائه مي كنيم استفاده كند و آن را به نمايش بگذارد و كاربردي كند. اين نرم افزارهاي كاربردي ، الگوريتم خاصي دارد كه در حال نوشتن آنها هستيم و البته آماده كرده ايم ولي هنوز آنها را در كنار هم قرار نداده ايم. بنابراين،‌اين كار شدني است ولي براي يكپارچه سازي آن 6 تا 9 ماه ديگر زمان لازم است.

بله، البته اين فقط يك كاربرد اين فناوري است. اگر چنين كلاهي را بر سر شخصي بگذاريم و مثلا عكس هايي را به او نشان بدهيم و بگوييم آيا آنها را مي شناسيد،‌اگر فرد دروغ بگويد از طريق امواج مغزي منتشر شده مي توانيم بفهميم كه او دروغ مي گويد يا راست. ( كاربردي براي پليس و كشف جرم ).


 

بله از اين فناوري براي دروغ سنجي هم مي توان استفاده كرد. البته بايد بگويم كه ما هنوز داريم روي آن كار مي كنيم.

 

كار اصلي من روي سوپر رايانه هاست. اين ها رايانه هايي هستند كه صدها هزار پروسسور دارند؛ يعني مغز رايانه اي كه تشكيل نوعي شبكه را مي دهند. كار من در گذشته اين بود كه چگونه اين شبكه ها را به هم متصل كنيم. برخي كارهاي علمي مانند بيولوژي و پزشكي نياز به محاسبات بسيار زياد و تحليل هاي پيچيده اي دارد كه حتي با سريع ترين رايانه ها هم بايد چندين سال منتظر ماند. براي اين منظور مي توان از سوپر رايانه ها استفاده كرد؛ يعني با اتصال و شبكه كردن آنها چندين ميليون محاسبه را در كسري از ثانيه انجام داد. با بهره گيري از اين علم مي توان رايانه هايي ساخت كه هزاران و صدها هزار پروسسور ( مغز ) دارند. از ايده هايي كه در اين زمينه مطرح است ساخت پروسسورهايي به اندازه يك ميكروب با استفاده از نانو فناوري است كه مي توان صدها ميليون از آنها را ايجاد كرد و مثلا در رنگ ساختمان ريخت و به اين ترتيب ساختمان هايي داشت كه رنگ ديوارهاي آن از ميليون ها مغز رايانه تشكيل شده باشد. به هر حال فعاليت هاي بنده در اين زمينه باعث شد تا محبت كنند و جايزه IEEE را به من اعطا كنند.

از سيستم طراحي شده سوپر كامپيوتينگ خود من حق استفاده ندارم و اين امتياز به شركت هاي تخصصي و دانشگاههاي خاصي واگذار شده است.
 

دانشگاههاي مختلفي مانند دانشگاه فناوري سيدني و يك دانشگاه ديگر كه اجازه معرفي آن را ندارم. اينها سعي مي كنند از اين سوپر رايانه ها در رده هاي مختلفي استفاده كنند. البته همان طور كه گفته شد از اين دانش در رايانه هايي كه با نانو فناوري طراحي مي شوند استفاده عملي خواهد شد؛ يعني رايانه هايي كه 10 ميليون پروسسور دارند در اختيار مراكز صنعتي و دانشگاهي و در آينده نزديك در اختيار عموم مردم قرار خواهد گرفت.

 

 آن طرحي است كه آلان توسط يك دانشجوي دكتراي من، روي آن كار مي شود و تا يك سال ديگر به اتمام خواهد رسيد. روش آن بدين ترتيب است كه شما فرض كنيد سربازها يا اشخاص يك GPS يا " گره " به آنها وصل است و هنگام قدم زدن آن فرد، تمام اطلاعات مكاني او بدون سيم به درون رايانه منتقل مي شود. فرض كنيد 10 هزار نفر را با اين شيوه قرار است كنترل كنيد. بعد از يك ماه شما با اين اطلاعات تمام اين افراد نخواهيد دانست كه آنها كجاها رفته اند. اما برنامه اي توسط تيم ما در حال طراحي است كه چند بخش آن هم منتشر شده است و از طريق آن مي توان به رفتار برخي افراد كه عجيب و غريب به نظر مي رسند توجه كرد. ديناماينينگ يا داده كاوي اطلاعات، كار اصلي اين سيستم است و قابليت هاي ويژه اي براي دستگاه ها و مراكز مختلف دارد به گونه اي كه با آن مي توان از اطلاعات فراوان و تصادفي به يك سري داده هاي مهم رسيد. همچنين در اين طرح، مسير ايميل هاي مبادله شده براي شناسايي ارتباط احتمالي افراد با گروههاي تبهكاري و افراد تحت تعقيب تجزيه و تحليل مي شود. از آنجا كه شبكه هاي تبهكاري تلاش زيادي براي مخفي كردن رد خود دارند و ارتباطات آنها با همدستانشان به صورت غيرمستقيم و از طريق شبكه پيچيده اي از واسطه هاست لذا در اين تحقيقات تلاش داريم با بررسي حجم عظيمي از تبادلات ايميلي كه هر روزه در دنيا انجام مي شود، ارتباطات مستقيم و غيرمستقيم با افراد تحت تعقيب را شناسايي كنيم. در هر لحظه ميليون ها ايميل در دنيا رد و بدل مي شود كه همه آنها در يك پايگاه داده ثبت مي شود. ما سعي داريم اين ميليون ها ايميلي را كه در هر لحظه رد و بدل مي شود بررسي كرده و در همان لحظه مشخص كنيم كه ايميلي از ميان آنها مستقيم يا غيرمستقيم با فردي كه تحت تعقيب پليس است ارتباط دارد يا نه.
 

10 ماه پيش .

به صورت شخصي اما خودم به دانشگاههاي مختلف مراجعه مي كنم و در تماس با استادان و دانشجويان ايراني هستم.

 
با آشنايي اي كه با استادان و دانشجويان ايراني دارم مي دانم كه تحقيقات خيلي خوبي را انجام مي دهند. من همواره سعي كرده ام زمينه همكاري بين دانشگاه جورجيا و دانشگاههاي ايران را فراهم كنم؛ مثلا آلان 6 دانشجوي دكترا از ايران در دانشگاه جورجيا مشغول تحصيل هستند كه همگي مايه مباهات بنده هستند. من با دانشگاههاي صنعتي شريف، اميركبير و تهران و مركز تحقيقات فيزيك نظري ارتباط دارم و سمينارهاي مختلفي دراين مراكز ارائه كرده ام و همواره از مشاهده تحقيقات مراكز دانشگاهي ايران به خصوص در زمينه رايانه متعجب شده ام؛ البته معتقدم كه وزارتخانه هاي ذي ربط بايد بودجه هاي مناسبي براي تحقيقات استادان بگذارند تا بتوانند به جاي تدريس و آموزش بيشتر به تحقيق و پژوهش بپردازند. در عين حال اعتقاد دارم كارهاي انجام شده در زمينه رايانه در ايران بسيار درخور توجه است.

 يعني معتقديد كه بايد در زمينه پژوهش فعاليت هاي جدي تري در دانشگاهها صورت گيرد؟
بله، اين كاري است كه در دانشگاههاي اروپا و آمريكا متداول است.

****

 منبع : مقاله "گفت و گوي همشهري با دكترحميدرضا عرب نيا استاد رايانه دانشگاه جورجياي آمريكا" -روزنامه همشهري - بخش دانش و فناوري – سه شنبه 8 ارديبهشت 1388- شماره 4820
 

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد