اثرات آسيبهای نخاعی روی پوست و پيشگيري از زخم فشاري

 

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

 

مراقبت از پوست در تختخواب

مراقبت پوست در حالت خواب

مراقبت از پوست در موقع خوابيدن و در حالت دراز کشيده، اهميت فوق العاده زيادی دارد. وقتی فرد در حالت درازکش قرار گرفته، بر روی مناطق استخوانی بدن وی فشار زيادی وارد می شود که ميزان آن بسته به وضعيت بدن فرد متغير است.

شايعترين نقاط بدن که در حالات خوابيده تحت فشار قرار دارند در شکلهای زير نشان داده شده است.

 

 

قدرت تحمل پوست:

● قدرت تحمل پوست، مدت زمانی را شامل می گردد که فرد در يک وضعيت ثابت قرار می گيرد، بدون آنکه علائم قرمزی يا درد ناشی از فشار زياد روی آن ظاهر شود.

● تحمل پوست افراد مختلف، متفاوت است.

● برخی از افراد می توانند ساعتها در يک وضعيت قرار گيرند. بدون آنکه بر روی پوست آنان علائمی از فشار ديده شود، در حاليکه در بعضی ها فقط بعد از مدت کوتاهی علائم قرمزی روی پوست آنان مشاهده می گردد.

عوامل بسيار زيادی در ميزان تحمل فشارهای وارده بر پوست نقش دارند: که برخي ازآنها عبارتند از :

- شکل استخوانی بندی بدن فرد

- نحوه جابجائی و حرکت در محيط پيرامون خود

- بهداشت عمومی بدن

ارزيابی ميزان تحمل پوست توسط خود فرد

 

 

هر کسی بايد در يک دوره های زمانی معين ، ميزان تحمل پوست بدن خود را مورد ارزيابی قرار دهد.

برای اين منظور فرد می تواند زمان مشخصی را در حالت خوابيده به پشت و خوابيده به پهلو قرار گرفته و آستانه تحمل پوست خود را در وضعيتهای مختلف بررسی و ارزيابی نمايد.

- برای مثال، فرد ابتدا مدت 4 ساعت در وضعيت خوابيده به پهلو و سپس مدت چهار ساعت در وضعيت خوابيده به پشت قرار گرفته و در هر بار چرخش و تغيير وضعيت فورا" پوست نواحی تحت فشار را بررسی می کند.

- چنانچه پوست بدن فاقد هر گونه علائم باشد و يا نشانه هائی از قرمزی در جاهای مختلف ديده نشود، شخص می تواند مدت زمان صرف شده در هر وضعيت را بصورت نيم ساعته يا يک ساعته افزايش دهد.

- در هر حال ، اگر نقاطی از بدن به شکل صورتی رنگ، قرمز يا متورم ديده شوند، لازم است که مناطق مذکور تا رفع علائم ياد شده از فشارهای وارده آزاد گردند.

 

- همچنين در صورت بروز هر گونه علائم، بايد دوره مدت هر وضعيت بطور يک ساعته کاهش يابد، تا به حداقل زمان لازم برسد ولی در شب می توان مجددا" آنرا بصورت نيم ساعته افزايش داد.

چنانچه فرد قادر باشد برای ساعتهای طولانی در يک وضعيت قرار گيرد، نيازی نيست که در طول يک شب تغيير وضعيت دهد.

- در اين شرايط، فرد می تواند وضعيت بدن خود را شب به شب عوض کند.

- اکثر افراد در يک وضعيت خاص، برحسب عادت تحمل بيشتری نسبت به ديگران دارند. برای مثال ممکن است فرد در وضعيت خوابيده به پشت، نسبت به وضعيت خوابيده به پهلوها تحمل بيشتری داشته باشد.

- اکثر مردم ترجيح می دهند در يک وضعيت منحصر به خود بخوابند،ولی بهتر است که بمنظور حفظ تندرستی و بهداشت پوست مرتبا" وضعيت بدن تغيير داده شود.

▫ تغيير دادن وضعيت بدن بطور مرتب باعث می گردد که سطح منطقه ای از بدن که می تواند فشارها را در يک وضعيت يا وضعيتهای ديگر تحمل کند توسعه يابد. و در واقع کمک به سلامتی نقاط تحت فشار می شود.

▫ برخی افراد قادر هستند که روی شکم خود دراز بکشند. قرار گرفتن در اين وضعيت به سطح ضايعه بستگی دارد. اما روی شکم خوابيدن دارای مزيتهائی نيز است، از جمله اينکه اين وضعيت ميتواند باعث کمک در تغيير وضعيت متناوب شده و در کاهش اسپاسمها و انقباضات موضعی مفاصل نيز کمک زيادی کند. اگر فرد قادر باشد که رو به شکم دراز بکشد،می تواند تدريجا" ميزان تحمل پوست بدن را همانند وضعيتهای ديگر افزايش دهد.

در بستر نشستن ( آنهم بصورت مستقيم و طولانی ) توصيه نمی شود چرا که مانع از گسترش نيروهای وارده به مناطق تحت فشار می گردد.

▫ دراين شرايط نيروهای وارده بر بدن طوری اعمال می شوند که در موقع جابجائی، پوست به يک سمت و استخوانهای نواحي پشتی آن به سمت ديگر حرکت می کنند. ( در واقع اين حالت نيروی تنشی ايجاد می کند که طی آن لبه دوچيز متصل بهم در جهت خلاف هم حرکت می کنند و روی هم سوار ميشوند. )

 ▫ موقعی که فرد در بستر می نشيند، امکان لغزيدن و سرخوردن به سمت پائين تختخواب وجود دارد. لذا اين مسئله گاهی منجر به بروز فشارهای ناگهانی و شديد بر روی عضلات سرين، لگن، ناحيه دنبالچه و پاشنه های پا می گردد.

اگر چه فرآيند ارزيابی ميزان تحمل پوست ممکن است زمان زيادی بطول بيانجامد ولی نتايج حاصل از آن مزايای زيادی دارد که عبارتند از :

▫ افزايش تدريجی درمدت زمان قرارگيری وضعيت بدن، نتايج مطمئن تری را خواهد داد، به نحوی که پوست بدن فرد سالم خواهد ماند.

 ▫ فرد ممکن است قادر شود که برای بيش از 10 ساعت در يک وضعيت قرار گيرد مثلا" بصورت 10 ساعت خواب مداوم .

▫ اگر فرد ديگری از جمله همسر يا پرستار وی در تغيير وضعيت او کمک نمايد، فرد می تواند در طول شب خواب مداوم داشته باشد.

تحمل پوست - کاهش وزن :

 اگر فرد متوجه کاهش وزن خود شود يا اينکه عضلات پای وی مرتبا" در حال تحليل باشد، نياز است که به مسايل مراقبت از پوست، توجه بيشتری را معطوف نمايد.

موقعی که فرد با کاهش وزن مواجه می شود يا اينکه عضلات وی تحليل می روند، در اين شرايط برجستگی استخوانهای لگن بيشتر نمايان ميگردد ،چرا که لایه ها و بافتهای روی آن نواحی دچار تحليل می شوند. لذا لازم است که فرد بطور مکرر در تختخواب چرخش داشته و تغيير وضعيت دهد تا ميزان فشار وارده به پوست را کاهش دهد.

  اگر وزن بدن با افت زيادی مواجه شودو نواحی قرمزی پوست مرتبا" بيشتر شوند، لازم است که زمان بين چرخشها و تغيير وضعيت بدن مرتبا" کاهش پيدا کند و به تدريج ميزان تحمل پوست بدن مورد ارزيابی قرار گيرد.

  چنانچه فرد حتی با بکار بردن برنامه تغيير وضعيت بدن، با علائم مشکلات پوستی مواجه شود، لازم است در رابطه با استفاده از تشکهای کاهنده فشار پيگيريهای لازم را داشته باشد.

  استفاده از بسترهای مناسب می تواند بطور موثری بر روی پوست بدن نقش داشته باشد.

در برخی از افراد تحليل عضلانی ،طی يک تا 2 سال بعد از آسيب ادامه پيدا می کند لذا چنانچه فرد با کاهش وزن بدن مواجه شده باشد، نياز است که با پزشک مربوطه مشورت نمايد.

  همچنين توجه به رژيم غذائی بسيار مهم است بطوريکه ميزان تحمل پوست با رژيم غذائی مناسب ارتباط دارد.

تحمل پوست - بيماری ها :

اگر فرد به هر دليلی يکسری ناراحتی های خاص داشته باشد ،مثلا" عفونت ناحيه ادراری يا عفونت ريه ، توجه به وضعيت پوست از اهميت بالاتری برخوردار است.

  فرد بايستی در مواقع بيماری، فاصله زمانی بين چرخشها و تغيير وضعيتها را کاهش داده و بطور مرتب پوست بدن خود را بررسی نمايد.

  به محض اينکه فرد از بيماری خاص فارغ شد، نيز نمی تواند بمدت طولانی در يک وضعيت ثابت قرار گيرد.

  فرد لازم است که به تدريج ميزان تحمل پوست خودرا مورد ارزيابی مجدد قرار دهد.

تشکها :

  عوامل زيادی می توانند در انتخاب نوع تشکها تاثير داشته باشند تا فرد بتواند ضمن پيگيری از بروز مشکلات ناشی از فشارهای وارده، براحتی استراحت نمايد.

  تعدادی از اين عوامل عبارتند از :

- ميزان تحمل پوست در برابر فشار.

- ميزان قدرت توانايی فرد در حرکت و جابجائی پيرامون تخت .

- نحوه جابجائی.

- درد ولو به ميزان کم .

  بعضی از افراد قادرند با استفاده از تشکهای معمولی، عوارض فشار را کنترل نمايند ،در حاليکه برخی ديگر نيازمند حفاظت بيشتری هستند که از جمله از پوستين های مخصوص يا تشکهای کاهنده فشار و غيره استفاده می کنند.

  اگر فرد در منزل خود نباشد و يا مجبور باشد در هر جای ديگری غير از تشک مخصوص خود استراحت نمايد، بايد در نظر داشته باشد که تحمل پوست وی در شرايط متفاوتی قرار خواهد گرفت.

  بطور کلی ابتدا فرد بايستی زمانهايی را که بر روی تشک در يک وضعيت ثابت قرار می گيرد، را کاهش دهد و با دقت پوست خود را بعد از هر نوبت بررسی و چک نمايد و چنانچه قرمزی يا عوارض فشاری ملاحظه نشد، به تدريج زمان های وضعيت های يکسان را افزايش دهد.

  چنانچه امکان داشته باشد بهتر است که فرد تشک مخصوص خود را در مواقعی که دور از منزل بسر می برد به همراه داشته باشد.

  اگر فرد از تشک جديد يا تختخواب جديد استفاده می نمايد، بايستی يک ارزيابی مجدد در خصوص تحمل پوست خود بعمل آورد.

       سئوالات :

     ● ارزيابی تحمل پوست جهت استراحت در تختخواب چگونه بايد صورت گيرد؟

     ● نحوه يافتن يک منطقه که تحت تاثير فشار بصورت صورتی يا قرمز رنگ يا سفت درآمده و با تعداد    دفعات تغيير وضعيت بدن در تختخواب مرتبط می باشد به چه صورت است؟

     ارزيابی ميزان تحمل پوست در موقع استقرار در تختخواب چه مزايائی دارد؟

     ● کاهش وزن بدن چه تاثيراتی بر روی ميزان مقاومت پوست دارد؟

     ● آيا تغيير وضعيت مناسب بدن به هنگام خواب ،درهر شب لازم است؟

     چرا نشستن در تختخواب به مدت طولاني توصيه نمی شود؟

     نيروهای تنشی، چه نيروهائی هستند؟

      چگونه بيماريها بر روی تحمل و مقاومت پوست تاثير ميگذارند؟

      اگر فرد از تشکهای معمولی استفاده نمی کند، چه اقداماتی بايد انجام دهد؟
 

مراقبت از پوست در حالت نشسته :

به چه دليلی پوست در وضعيت نشسته در معرض خطر قرار دارد؟

اگر برخی از مردم که نشسته اند را نگاه کنيد، متوجه خواهيد شد که هيچکس نمی تواند در مدت زمان طولانی بطور يکنواخت بنشيند.

-چنانچه کسی بمدت طولانی در يک حالت نشسته باشد،احساس ناراحتی کرده و بايستی بطور مرتب وضعيت خود را جهت ايجاد حالت راحت تنظيم نمايد.

-در واقع پيامهای عصبی مربوط به احساس درد يا ناراحتی به مغز ارسال شده و باعث حرکت فرد می گردد.

-فرد فشار وارده بر روی يک منطقه را با جابجائی تنه خود بدون اينکه فکر کند حذف می کند. و اين مسئله از طريق حرکت های عرضی و غيرعرضی پاها، خم شدن به سمت جلو و عقب و طرفين يا حتی از طريق ايستادن صورت می پذيرد.

  افرادی که دارای آسيب طناب نخاعی هستند، اين احساس ناراحتی ناشی از قرارگرفتن در وضعيت نشسته ثابت و بمدت طولانی را بطور کامل يا بطور جزئی از دست می دهند و ممکن است درحرکت دادن بدن بمنظور تقليل و از بين بردن فشارهای وارده با مشکل مواجه باشند.

  - به اين دلايل، افراد در زمانی که بمدت طولانی در حالت نشسته قرار دارند، بيشتر در معرض پيشرفت عوارض پوستی هستند.

  عوامل بسيار زيادی وجود دارند که خطر پيشرفت زخمهای فشاری را افزايش می دهند. برای مثال، استخوانی يا لاغر بودن فرد، داشتن عوارض مثانه يا عوارض گوارشی مکرر، تعريق زياد يا داشتن هرگونه کسالت و بيماری، خطر بروز و پيشرفت عوارض پوستی را ممکن است بيشتر نمايند.

  راههای زيادی نيز جهت کاهش فشار و به حداقل رساندن خطر پيشرفت زخمهای فشاری وجود دارند.

  تعيين بهترين راههای پيشگيری از زخمهای فشاری، به تعدادی از عوامل بستگی داشته و به انجام يکسری آزمايشات تجربی احتياج دارد. برخی از موضوعات مهمی که فرد و فيزيوتراپيست بايستی مورد توجه قرار دهند شامل تجهيزات ( صندلی چرخدار و نشيمنگاه ) ، وضعيت استقرار بدن، و روشهای مختلف جابجائی بدن جهت تقليل فشار هستند.

به چه دليلی نشيمنگاهها خيلی مهم هستند؟

 هر شخصی که از صندلی چرخدار استفاده می کند، بايستی روی يک نشيمنگاه بنشيند.

● وقتی فرد در حالت نشسته قرار می گيرد، در واقع روی دو استخوان ( که قسمتی از لگن هستند و  ischaial tuberosities  ناميده می شوند) می نشيند.

-آنچه که مهم است اين است که فرد محل استقرار دو استخوان ووضعيت طبيعی آنها را بداند.  (برای اينکار می تواند از يک آئينه استفاده کرد ).

● همچنين در حالت نشسته روی استخوان دنبالچه ( coccyx ) فشار وارد می شود.

اگر فرد در وضعيت نامناسبی نشسته باشد ( مثلا" طوری نشسته باشد که از روی نشيمنگاه به طرف جلو سر بخورد ) ، امکان دارد حتی بر روی ناحيه ساکروم وي  (استخوان پهنی که در انتهای نخاع قرار دارد )  نيز فشار زيادی وارد شود.

نقاط تحت فشار در حالت نشسته

 

  سطح نشيمنگاه در واقع فشار را تعديل می کند،چرا که باعث گسترش وزن بدن بر روی يک سطح گسترده تر می گردد. در عوض بر روی ناحيه استخوانهای نشيمنگاهی ( ischial tuberosities ) فشار زيادی اعمال ميشود. لذا در شرايطی که فرد بر روی سطح نشيمن قرار ميگيرد، فشار بيشتر بر روی عضلات سرين و ران توزيع می گردد.

  نشيمنگاههای مختلف بسته به نوع طراحی، و مواد سازنده آن، در حذف وتعديل فشارهای وارده به بدن نقش دارند.

  با توجه به اختلاف در خصوصيات بدنی افراد، بايستی نياز هر کس و نوع نشيمنگاه توسط فيزيوتراپيست معين گردد.

       بمنظور انتخاب بهترين نوع سطح نشيمن ، فرد و فيزيوتراپ وی بايستی موارد زير را در نظر داشته باشند:

 آيا فرد بر روی عضلات سرين خود احساس طبيعی دارد يا خير؟

  نوع طراحی صندلی چرخدار

  نحوه تنظيم صندلی چرخدار فرد ( مثلا" آيا صندلی چرخدار به نحو صحيح مونتاژ شده يا خير ) .

 وضعيت استقرار بدن فرد .

  توانايی فرد در حذف و کاهش فشارهای وارد بر بدن ( از جمله بلند شدن ، خم شدن، جابجا شدن و ايستادن ) .

  نحوه انتقال فرد جهت ورود و خروج از صندلی چرخدار .

  هر گونه دردی که فرد در هنگام نشستن ممکن است تجربه نمايد.

 ● سابقه زخمهای فشاری يا عوارض پوستی ديگر .

بايد به فرد فرصتی داده شود تا تعدادی از نشيمنهای تعديل کننده و حذف کننده فشار را بطور آزمايشی مورد استفاده قرار دهد تا بتواند بهترين نوع آن را برای استفاده وی انتخاب کند.

  سطح نشيمن و صندلی چرخدار بايستی هر دو با هم مورد توجه قرار گيرند، بطوريکه عملکرد آنها به عنوان يک واحد کلی جهت حذف فشار و کمک به وضعيت استقرار بدن وی مدنظر واقع شود.

  به عنوان يک قاعده کلی، هر نشيمنگاه جديدی که انتخاب می شود بايستی حداقل برای يک هفته بطور آزمايشی استفاده گردد، مگر اينکه حتی زودتر از اين مدت مشکلی بروز کند. با وجود اينکه نظارت در اين مدت می تواند برای بعضی ها کمی خسته کننده باشد ولی از اهميت قابل توجهی برخوردار است.

  زخمهای فشاری يکی از جدی ترين عوارض ضايعه طناب نخاعی محسوب می شوند.

  - اگر فرد نواحی قرمز رنگ يا اختلالاتی در پوست خود ناشی از نشستن مشاهده نمايد، بايستی سريعا" در جهت تعيين علل آن اقدام لازم را بعمل آورد.

  - مسئله ای که بسيار مهم است، اين است که فرد با مشاهده قرمزی يا آسيب پوستی و يا احساس هر گونه سفتی و آماس در زير پوست به هيچ وجه نبايستی به نشستن در آن وضعيت ادامه دهد.

  - ادامه اعمال هر گونه فشار بر روی مناطق آسيب ديده از بهبودی آن جلوگيری خواهد کرد و مهمتر از آن اينکه چنانچه فشار تداوم داشته باشد، بطور قابل توجهی وضعيت را بدتر خواهد کرد.

  - چنانچه فرد دارای زخم فشاری باشد، حتی نشستن بر روی يک نشيمنگاه حذف فشار نيز حفاظت کافی را فراهم نخواهد کرد.

به چه دليلی استقرار بدن در وضعيت مناسب اهميت زيادی دارد؟

  ● استقرار مناسب بدن معمولا" بدين شکل است که پشت بدن فرد تا سطح نشيمن (سطح لگنی ) بطور منطقی بصورت راست و مستقيم قرار داشته باشد ( در واقع بايد از پهلو به شکل " S " ملايم و از جلو بصورت کاملا" مستقيم بنظر برسد ). قرار گرفتن بدن در وضعيت مناسب به فرد کمک خواهد کرد تا فشار به نحو مطلوبی توزيع شود به نحوی که بدن بطور قابل توجهی فشارهای وارده را تحمل می کند. ( بخصوص در نواحی استخوانهای نشيمنگاهی، سرين ها و ران ها ) .

  ● استقرار نامناسب بدن معمولا" منجر به قرار گرفتن نخاع به شکل حرف" C" می شود. اين وضعيت باعث می گردد که چنانچه فرد به سمت جلوی سطح نشيمن متمايل شود، فشار بسيار زيادی بر روی نواحی دنبالچه و استخوان لگنچه وارد شود.

  پوست نواحی استخوانهای لگنچه و دنبالچه بسيار ظريف است و در زير آن لايه های بافتی بسيار کمی وجود دارد. اين مسئله باعث شده که ميزان تحمل فشاراين نواحي به حداقل برسد و از طرفی نيروهای تنشی بر روی آن قسمتها تاثير گذارتر باشند و لذا به سهولت آسيب پذير هستند.

چگونه می توان خطر توسعه يک زخم فشاری را در حالت نشسته به حداقل رساند؟

بايستی پوست بطور منظم ( حداقل دوبار در روز ) بررسی شود ،مخصوصا" بلافاصله بعد از مدتی که فرد وضعيت نشسته داشته است.

   - اگر شخصی ضمن مشاهده منظم موضع، متوجه شود که علائم قرمزی بيشتر شده است بايد توجه نمايد، که آيا رنگ آنها به حالت طبيعی برميگردد يا خير و ضمنا" طول مدت زمان برگشت چه ميزان است.

    - اگر برگشت يا بهبود علائم قرمزی بيشتر از 20 تا 30 دقيقه طول بکشد، يا اينکه پوست در محل فشار ملايم به آن به حالت سفيدی در نيايد، حاکی از احتمال بروز آسيب پوستی خواهد بود.

    -  فرد بايد تا آنجا که ممکن است علت آسيب پوستی را معين نمايد :

▫ برای اين منظور فرد می تواند از فيزيوتراپيست خود يا کارشناسان مجرب بهداشت و درمان کمک بگيرد.

  بايد بطور منظم وضعيت استقرار فرد بررسی و کنترل شود، مخصوصا" وقتی که ابتدا روی صندلی چرخدار قرار می گيرد، چنانچه فرد احساس کند که طرز قرارگيری وی بطور مطلوب تحقق نمی يابد بهتر است با فيزيوتراپيست خود مشورت نمايد.

بايد کنترل شود که نواحي ران ها بخوبی در جای خود استقرار پيدا کرده باشند:

    - به نحوی که بايد ارتفاع جای پاها کنترل شوند که در سطح مناسبی باشد.

   - استقرار مناسب ران ها به توزيع مطلوب فشار در بزرگترين سطح ممکن کمک خواهد کرد.

بايد فرد مطمئن شود که سطح نشمينگاه صندلی چرخدار وی در اندازه مناسبی باشد به نحوی که ران ها را به حد کافی پشتيبانی کند و از اين طريق به ماهيچه های پشت پا فشار زيادی وارد نشود. 

فرد بايد هميشه فشارها را به حداقل ممکن برساند:

    - اگر فرد بر روی نشيمنی از جنس فوم قرار گيرد، ممکن است لازم باشد که هر 15 تا 20 دقيقه فشارهای وارده را از بين ببرد.

   - چنانچه نشيمن فرد از نوع کاهنده فشار باشد نظير نشيمنهای Roho يا Jay  فرد بايستی حداقل در هر ساعت يکبار فشارهای وارده را از بين ببرد.

  فرد بايد اطمينان حاصل کند که نشيمنگاه و صندلی چرخدار وی، هر دو در وضعيت مطلوبی قرار داشته باشند:

  - نشيمنگاههای از جنس فوم بايد معمولا" هر 6 تا 12 ماه يکبار تعويض شوند.

  - مشاور فرد بايستی نحوه بررسی و کنترل نشيمنگاههای کاهنده فشار و عملکرد صحيح آن ها را به وی آموزش دهد.

هرگز بر روی قسمتهای قرمز، پوستهاي آسيب ديده يا روی قسمتهائی که در زير پوست دچار آماس يا سفتی شده اند نبايستی نشست ،حتی اگر از نشيمنهای مخصوص حذف فشار استفاده شود.

چرا بايد فشار را از بين برد؟

نشستن در يک حالت ثابت و برای يک دوره زمانی طولانی، خونرسانی به پوست نواحي که تحت فشار استخوانهای زيرين قرار دارند را کاهش می دهد.

کاهش خونرسانی در واقع مقدار اکسيژن و مواد مغذی مورد نياز سلولها را تقليل داده و از طرف ديگر منجر به تجمع مواد زائد سلولی می شود که ميتواند بسيار زيان آور باشد.

چنانچه سلولها بمدت طولانی از اکسيژن و مواد مغذی محروم شوند، مرگ سلولی در آن موضع می تواند اتفاق بيافتد.

اگر مرگ سلولی در يک منطقه حادث شود، نتيجه آن بروز يک زخم فشاری يا آسيب پوستی خواهد بود.

 تداوم نشستن بر روی منطقه آسيب ديده می تواند منجر به رشد سريع زخم و گسترش آن شود.

 کاهش فشار در منطقه آسيب ديده باعث می شود جريان خون موقتا" به آن منطقه برگردد و در نتيجه سولها به اکسيژن و مواد مغذی دسترسی يافته و مواد زائد را دفع نمايند. لذا اين مسئله منجر به بقای سلامتی سلولها می گردد.

چگونه می توان فشار را کاهش داد؟

راههای مختلفی جهت کاهش و حذف فشار وارده بر روی عضلات سرين در حالت نشسته وجود دارد.

چنانچه فرد توانائی حرکت دادن اندامهای فوقانی بدن را داشته باشد، ميتواند با اجرای مانورهای حرکتی به کاهش فشارهای وارده کمک کند.

در اين راستا عمومی ترين روشها عبارتند از :

   ▫ مانور بلند شدن ( ليفت )- در اين روش فرد بايد با استفاده از بازوها، بدن خود را از روی نشيمنگاه بلند کرده و بمدت 15 تا 20 ثانيه در آن حالت باقی بماند. اگر فرد نيروی کافی برای بلند کردن کامل بدن خود از سطح نشمين را نداشته باشد، ممکن است بتواند بطور جزئی فشارهای وارده را کاهش دهد.

  ▫ مانور خم شدن - در اين روش فرد با خم شدن به پهلوها وزن خود را به سمت مورد نظر جابجا می کند که از اين طريق فشار از سمت مخالف برداشته می شود و همينکار را برای سمت ديگرنيز بايد انجام دهد. اين وضعيت بايستی بمدت 15 تا 20 ثانيه حفظ شود و مجددا" برای سمت ديگر تکرار گردد. اگر شخص نتواند به تنهائی اين حرکت را انجام دهد، می تواند جهت اجرای مانورهای حرکتی از فرد ديگری کمک بگيرد.

  ▫ مانورخم شدن کامل به طرف جلو به نحوی که سينه بر روی زانوها قرار گيرد، می تواند منجر به کاهش فشار از روی عضلات سرين شود. اين مانور بايد بطور متناوب انجام گيرد و مرتب تکرار شود. چنانچه فرد نتواند به تنهائی به سمت جلو و عقب خم شود می تواند از کمک افراد ديگر استفاده نمايد.

      - بعضی از صندلی های چرخدار قدرتی و دستی يک حالت " لم دادن  و حرکت به عقب و جلو " را ايجاد می کنند:

 ▫ اين حالت به فرد اجازه می دهد که كل سطح  نشمين و تکيه گاه به سمت عقب جلو حرکت داده شود ( کج گردد ) .

 ▫در وضعيت " لم دادن به عقب و برگشت به جلو " از فشار بر روی عضلات سرين کاسته شده و به قسمتهای ديگر منتقل می شود.

  ▫ اگر فرد از صندلی هائی استفاده نمايد که وضعيت مذکور را حاصل می نمايند ، می تواند طبق يک برنامه منظم و بصورت يک عادت استفاده از آنها را توسعه دهد بطوريکه در هر ساعت يا 2 ساعت يکبار از آن استفاده نمايد.

   ▫ حالت لم دادن و حرکت به عقب و بازگشت به جلو در سطح نشيمن نسبت به تکيه دادن های معمولی ازجحيت دارد چرا که در يک صندلی معمولی، تکيه گاه به سمت عقب و جلو قابل حرکت دادن است ولی سطح نشيمن در همان وضعيت باقی می ماند. ( حال آنکه در صندلی های مذکور هم سطح نشيمن و هم تکيه گاه به سمت عقب حرکت می کنند ).

بايد توجه داشت که خم شدن تکيه گاه صندلی چرخدار می تواند منجر به سرخوردن شخص به سمت جلو شود که باعث بروز فشار شده و نیروهای تنشی را در محل دنبالچه و لگنچه ايجاد می نمايند.

 - اگر فرد قادر به ايستادن باشد، راه بسيار مناسبی برای کاهش فشارها است.

 - گذراندن اوقاتی از ميانه روز در تختخواب می تواند يک روش مفيد جهت حذف فشارهای برخی از افراد باشد.

        سئوالات :

     ● فرد بايد از چه نوع نشيمنگاهی استفاده کند؟

     روش های کاهش فشار بر روی نشيمنگاه اغلب چه هستند؟

     ●  فرد چگونه بايستی متوجه شود که نشيمنگاه وی نامناسب است ؟

     ● چنانچه نشيمنگاه فرد نامناسب باشد چه اقداماتی بايستی انجام دهد؟

    
روش محافظت و نگهداری نشيمنگاه چگونه است؟

     ●  معمولا" فرد چگونه نشيمنگاه خود را جابجا می نمايد؟

       تعديل و تسکين فشار به چه روشهايی صورت می گيرد؟

     در چه شرايطی احتمال بروز زخمهای فشاری در حالت نشسته افزایش می يابد؟
 

مراقبت از پوست و تجهيزات

هنگام استفاده از هر نوع وسيله ای، در نظر گرفتن تدابير مراقبتی از پوست بسيار حائز اهميت است. در زير عناوين مهمی که بايد در مراقبت شخصی هنگام استفاده از تجهيزات حرکتی مورد توجه قرار گيرند ذکر شده است.

صندلی های مخصوص دوش ها :

همانند صندلی های چرخدار، صندلی های کشوئی مورد استفاده در محل دوشها نيز بايستی طوری باشند که ضمن حفظ وضعيت و طرز قرار گيری صحيح بدن فرد، حداکثر استقلال را نيز برای وی فراهم آورند. دراين راستامراقبت از پوست و پيشگيری از هر گونه فشارهای احتمالی مسائل مهمی هستند که بايد مورد توجه قرار گيرند.

  برخی از افراد دارای آسيب طناب ، از نشيمنهای روکش دار و لايه داری که بر روی قسمت کشويی دوشها قرار می گيرد استفاده می کنند.

  نشيمنهای لايه دار و روکش دار می توانند به کاهش خطر فشارهای وارده کمک کنند. اين نشيمنها در اندازه و اشکال مختلف کشوئی از جهات بازشدن (از جمله از جلو، عقب، راست، چپ و يا غير قابل باز شدن ) در دسترس هستند.

  ● همچنين در صورت نياز می توان از روکشهای اضافی جهت نصب بر روی نشمين دوش ها استفاده کرد ( از جمله نصب بالشهای با روکش از جنس فوم يا بستن بالشتکهای کشوئی Roho ).

به هر حال مهم اين است، که در صورت استفاده از نشيمنهای لايه دار نيز بايستی تدابير احتياطی و مراقبتی از پوست بعمل آيد و اطمينان داشت که تجهيزات به خوبی کار می کنند.

از جمله تدابير احتياطی می توان به موارد زير اشاره کرد:

 پارگی در قسمت روکش ها می تواند امکان بروز آسيب به پوست را فراهم آورد. لذا چنانچه هر نوع پارگی در روکش ديده شود بايستی سريعا" نسبت به تعويض آن اقدام کرد.

  همچنين ، کليه درزهای باز شده و بيرون زده روکش نشيمن بايستی مورد توجه قرار گرفته و در صورت نياز تعمير شوند.

  استفاده مداوم و طولانی مدت، منجر به فشرده شدن لايه ها بر روی سطح نشيمن شده و در نتيجه بعد از اندک مدتی کارآئی لازم جهت کاهش فشارها را نخواهد داشت. اهميت دارد که پوست بعد از هر بار استفاده از دوش های کشوئی بدقت بازديد شود و چنانچه نشيمنگاه کارآئی کافی را ندارند نسبت به تعويض آن اقدام گردد.

لايه های فوم معمولا" بطور کامل کاهش فشار را فراهم نمی کنند. لذا بايد از نشستن طولانی مدت روی اين نوع کشوئی دوشها بدون اجرای مانورهای بلند شدن اجتناب کرد. همچنين همانطور که اشاره شد بازديد دقيق بعد از استفاده از دوش بسيار مهم است.

  نکات مراقبتی خاصی نيز، در موقع جابجا شدن از روی صندلی دوش ها بايد مورد توجه قرار گيرد. ( برای مثال لازم است که فرد از سائيدگی يا ماليده شدن بدن خود بر روی لبه نشيمنگاه، چرخها، اهرمهای ترمز يا هر قسمتی از صندلی های دوش اجتناب نمايد ). احتمال دارد که لازم باشد بهنگام تهيه صندلی دوش، انواع مختلف چرخ يا ارتفاع سطح نشيمن و غيره مد نظر قرار گيرد. فرد بايد بخاطر داشته باشد که چنانچه پوست بدن يا صندلی دوش خيس باشد، احتمال بروز خراش يا پارگی پوست در موقع جابجائی های کوچک نيز متحمل تر است.

همچنين بايستی در موقع جابجائی و استقرار بر صندلی های مخصوص دوش، موارد زير مورد توجه واقع شود:

  زير پائی بايستی در ارتفاع مناسبی قرار داشته باشد.

 دسته های صندلی بايد به عنوان يک تکيه گاه مناسب عمل نمايند. در صورت لزوم، می توان از دسته های از نوع ضدآب و رطوبت استفاده نمود.

 ● تکيه گاه پشتی بايستی از نوع مناسب و در ارتفاع مطلوبی قرار گرفته باشد.

 در صورت لزوم بايد از صندلی های با قابليت حرکتی تاشو يا صندلی های با قابليت حرکتی به عقب - جلو در سطح نشيمن و تکيه گاه استفاده گردد.

همچنين نکته ای که حائز اهميت است، اين است که تجهيزات مورد استفاده بايد هميشه و در تمام زمانها متناسب با وضعيت فرد باشند ( بعنوان مثال گاهی اوقات اگر هرگونه تغيير مشخصی در وزن يا شکل بدن و غيره ايجاد شود ، ممکن است لازم باشد که در انتخاب و استفاده از صندلی تجديد نظر صورت پذيرد ) .

بازديد و نگهداری منظم و دائمی از صندلی نيز از نکات مهمی هستند تا فرد از کارکرد صحيح آن اطمينان کامل پيدا کند.

نشيمنگاههای لايه دار مخصوص توالت و حمام :

چنانچه فرد از نشيمنگاههای لايه دار خاص حمام و توالت استفاده می کند، کليه تدابير احتياطی مطرح شده در مبحث فوق بايد در نظر گرفته شوند.

بالابر و تسمه نقاله ها :

استفاده اختصاصی از بالابر و تسمه نقاله و اطمينان از تدابير مراقبتی مربوط به آن از اهميت بالايی برخوردار است. و آنچه که بسيار مهم می باشد اين است که  مراقب وی نيز نسبت به جنبه های ايمنی و طرز کار آنها اطلاعات و درک کاملی داشته باشد.

برای مثال ،دررابطه با:

  اندازه تسمه نقاله :

- تسمه نقاله لازم است که يک تکيه گاه مناسب و وضعيت مطلوبی را برای فرد فراهم نمايد.

شکل تسمه نقاله :

- ضمن اينکه تسمه نقاله بايستی تکيه گاه مناسبی را در جريان بالا بردن و جابجائی فرد ايجاد کند، لازم است، فاصله ايمنی مناسبی بين مناطق آسيب پذير پوست و تجهيزات تسمه نقاله در نظر گرفته شود.

جنس تسمه نقاله :

- تسمه نقاله ها با انواع مختلف از جنس توری يا برزنتی و بصورت لايه دار و بدون لايه وجود دارند. فرد بايد جهت انتخاب تسمه نقاله مناسب، انواع مختلف آن را آزمايش نموده و يکی از مناسبترين آنها را جهت استفاده انتخاب کند.

طرز استفاده از تسمه نقاله :

  - فرد بايد مطمئن باشد که مراقب وی بطور صحيح تسمه نقاله را حرکت دهد، بطوريکه به آسانی تعبيه و برداشته شود.

  - فرد بايد اطمينان حاصل نمايد که تسمه نقاله در مناطق تماس با پوست کشيده نشود. به عنوان مثال، لازم است پاهای فرد به نحوی بالا برده شود که تسمه نقاله به آسانی مورد استفاده قرار گرفته يا برداشته شود، بطوريکه هيچ گونه سائيدگی برای پوست ايجاد نکند. مخصوصا" اگر پوست يا تسمه نقاله خيس باشد ،بروز آسيب و ايجاد ضايعه پوستی متحمل تر خواهد بود.

 - فرد بايد مراقب باشد که نوار تسمه نقاله تاب خوردگی نداشته و يا در زير پاها بصورت توده جمع (قلمبه )نشده باشد. اين مسئله از لحاظ کاهش اثرات نيروهای تنشی در موقع بالا کشيدن فرد بسيار حائز اهميت است.

 - فرد نبايد بعد از جابجائی و استقرار در محل مورد نظر، به نشستن بر روی تسمه نقاله ادامه دهد و بايستی سريعا" تسمه نقاله بالابر را از بدن خود جدا نمايد.

 ●  موارد بهداشتی - ايمنی کاربرد و تسمه نقاله ها:

  - چنانچه تسمه نقاله کثيف يا مرطوب شده باشد، بايد بدقت شستشو و خشک شود. بهترين شرايط اين است که تسمه نقاله نبايد در مواقعی که خيس يا کثيف باشد استفاده گردد و در صورت امکان ،  يک تسمه نقاله يدکی که در دسترس است بکار برده شود .

 در موقع بالا کشيدن :

   - بايد فرد اطمينان حاصل کند که بالابر به اندازه کافی به سمت بالا کشيده شده به نحوی که سطح زيرين بدن فرد از تختخواب يا صندلی بمقدار لازم بلند شده باشد.

نکته بسيار مهم اين است که تجهيزات مورد استفاده بايستی در هر زمانی ،در شرايط مطلوب و با وضعيت بدن فرد متناسب باشند ( بعنوان مثال چنانچه هر گونه تغيير قابل ملاحظه ای در وزن يا شکل بدن و از اين قبيل تغييرات ايجاد شود ممکن است نياز باشد که تجديد نظری در انتخاب آنها صورت پذيرد ) .

 تخت های الکتريکی :

طرز استفاده اختصاصی از تختهای الکتريکی و تدابير مراقبتی مربوط به آنها بسيار مهم است. آنچه که اهميت زيادی دارد اين است که مراقب وی بايستی اطلاعات خوبی از اين وسايل و عوامل موثر بر آنها داشته باشد.

برای مثال :

 استقرار صحيح در تخت (با استفاده از بالش و غيره ) بسيار ضروری است.

چنانچه فرد يا مراقب وی سر تخت را به سمت بالا و پائين می برد بايستی هوشيار باشد تا وضعيت نشسته يا نيمه نشسته بمدت طولانی ادامه پيدا نکند .( معمولا" کمتر از 30 دقيقه پيشنهاد شده است ) .

   - اين وضعيت می تواند منجر به سرخوردن فرد به سمت پائين تخت شده و موجب افزايش فشار و نيروهای تنشی مخصوصا" در ناحيه لگن و دنبالچه شود.

    - متعاقب اين وضعيت، مناطق قرمز شده و تحت فشار گسترش پيدا خواهند کرد.

 فرد بايستی مطمئن باشد که تشکهای مورد استفاده در تختخوابهای الکتريکی از نوع تشکهای کاهنده فشار باشد ( به عنوان نمونه، تشک در موقع بلند شدن قسمت سر يا قسمت پا، کيفيت کاهش فشار خود را حفظ نمايد ) .

   - چنانچه شخص نسبت به مناسب بودن تشک خود شک داشته باشد، بايستی با  متخصص ذيرذبط يا پرستار خود مشاوره نمايد.

تشک ها :

 وقتی که فرد در بخش آسيبهای نخاعی بستری باشد لازم است بررسی شود که آيا او به تشکهای مخصوص کاهش فشار احتياج دارد يا خير.

 ● اين مسئله به بررسی چند موضوع بستگی دارد از جمله حساسيت ، مقاومت پوست، توانائی فرد در تغيير وضعيت بدن بر اساس نيازهای خود وغيره .

تاثير کاهش فشاردر تشک های مختلف، ودر حالات دراز کش به پهلو و خوابيده به پشت متفاوت است ،به طوريکه در انتخاب آنها، کادر درمانی و پرستار فرد می توانند به وی کمک نمايند.

 فرد لازم است انواع مختلفی از تشکها را در يک دوره زمانی معين، بطور آزمایشی مورد استفاده قرار دهد. اغلب اين دوره آزمايشي از نظر زمانی يک پروسه نسبتا" طولانی جهت انتخاب هر نوع وسيله ای است.

فرد بايد آگاه باشد که سطوح فيكس شده يا ثابت تشکها می تواند در کاهش فشار نقش مهمی داشته باشد، بنابراين توجه دقيق به سطح تشک بسيار مهم است.

 ●  همچنين مسئله ديگری که بسيار مهم خواهد بود، عبارت از مشورت با کادر درمانی يا پرستار فرد در خصوص کاربرد نوع پوشش تشک و بالش است.

مراقبت پوست هنگام استفاده از وسايل کمک حرکتی ( Splints )

هر وسيله ای که مورد استفاده قرار می گيرد، بصورت بالقوه می تواند سبب بروز مشکلات پوستی شود. اگر فرد در طول روز يا شب از وسايل کمکی اعضاء بدن  ( اسپلنيت ) استفاده می کند بايستی :

 ●  بطور دائم و منظم پوست خود را بررسی نمايد ونصب و کاربرد صحيح آن را مرتبا" مدنظر قرار دهد.

 مطمئن شود که تسمه هاي اتصال محکم ولی نه خيلی سفت بسته شده باشند.

 ● بخصوص مناطقی را که روی برجستگی های استخوانی بدن قرار داشته و دچار قرمزی شده اند رامورد توجه قرار دهد.

 هر گونه مشکلی را که همراه با تعريق بيش از حد بوده و امکان آسيب پوستی يا عوارض ديگر را فراهم  آورد، بايد گزارش شود.

 ● بايددقت داشت که اگر برخی عضلات دست وی دچار تحليل شده اند، اسپلينت وی ممکن است در آن محل دچار لقی شده و منجر به سايش پوست گردد. در اين موارد لازم است با مشورت متخصصين امر در انتخاب اسپلينت تجديد نظر گردد.

مشکلات استفاده از اسپلنيت ها

 

مشکلات علل احتمالی اقدامات مورد نياز
تحريک پوستی، قرمزی يا تاول - فشار ناشی از بستن غلط اسپلينت

- عدم کاربرد صحيح اسپلينت

-حس ضعيف اعضاء

- برداشت اسپلينت

- تجديد نظر در نحوه استفاده

-تجديد نظر در روش پوشيدن

افزايش آماس يا ورم - بسته شدن تسمه بصورت خيلی تنگ

- قرار گرفتن دست / بازو در وضعيت غلط

- رفع لق بودن تسمه و بازبينی مرتب آن

-قرار دادن تکيه گاه برای بازوها

درد - ممکن است اسپلنيت يا تسمه ها بطور صحيح نصب نشده باشد - بازبينی طرز پوشيدن اسپلينت

- قراردادن تکيه گاه برای بازوها

چنانچه هر کدام از اين عوارض برطرف نشد ،بايد با متخصصين مربوطه مشاوره شود.

مراقبت از پوست و ايمنی در آشپزخانه

در رابطه با ايمنی آشپزخانه بايستی نکات زير مورد توجه قرار گيرد:

 آنچه که اهميت دارد اين است که فرد از قوه حس خوبی برخوردار باشد (برای مثال ممکن است قسمتهائی از بدن فرد قادر نباشند گرما يا سرما را احساس نمايند ) . اطلاع دقيق از محل قسمتهای فاقد حس ( همچنين نواحی که ممکن است نتوانند حس دقيقی از گرما يا سرما داشته باشند) می تواند کمک زيادی در پيشگيری از سوختگی های احتمالی نمايد.

در موقع تهيه و تدارک غذا، فرد بايد دقت کند که سطوح اين ادوات خيلی داغ نباشد  (مثلا" لبه ها يا بالای وسايلي مانند توسترها، سرخ کن و کتری و غيره ) .

 در موقع کارکردن و مجاورت با ظرفشوئی ، بايستی توجه نمود که پائين ظرفشوئی و لوله های آب ممکن است خيلی گرم شده باشند. لذا بهتر است که اين قسمتها کاملا" عايق بندی شده باشند.

در زمان حمل و جابجائی غذاها و نوشيدنی های گرم، بايستی فرد مراقب باشد که از نگهداشتن آنها روی ناحيه شکم يا بين پاهای خود پرهيز نمايد. استفاده از يک ميز مناسب يا يک سينی با لبه های محصور برای جابجائی اقلام مورد نياز جهت جلوگيری از سوختگی ها می تواند مفيد باشد.

از جمله تدابير احتياطی ديگر :

  - فرد بايد دقت نمايد که مشابه مراقبتهای فوق الذکر در حمام از جمله در محل شيرآلات ،و لوله های آب نيز صورت گيرد. همچنين امکان دارد لازم باشد جهت پائين تر رفتن درجه حرارت آب گرم وكنترل آن از يک ترموستات تنظيم کننده استفاده شود.

- فرد بايد موظب باشد که از نشستن نزديک به محفظه گرم کن ها يا اجاقها و غيره خودداری نمايد. جهت اطمينان از زياد گرم نشدن پاها بهتر است بطور مرتب آنها را بررسی و کنترل نمايد. همچنين بايد بخاطر داشت که قسمتهای فلزی روی صندلی چرخدار می توانند بيش از حد گرم شوند و باعث بروز سوختگی ها گردند. 

 

  سئوالات :

نشيمنگاههای لايه دار

به چه علت استفاده از نشيمنگاههای لايه دار در توالت يا تجهيزات دوش گيری (از جمله سکوی حمام  ، نيمکت دوش،صندلی کشوئی دوش ها ) اهميت دارد؟

  نشيمنگاههای لايه دار كه بايستی بطور مرتب از نظر پوشش و نداشتن پارگی کنترل شوند، از چه نظر بايستی مورد بررسی قرار گيرند؟

 در موقع استقرار بر روی صندلی دوشها به چه نکاتی بايستی توجه نمود؟

 بالابرها :

  تدابير احتياطی که بايستی در موقع استفاده از بالابرها و تسمه نقاله ها جهت محافظت پوست به آنها توجه نمود ،چه می باشند؟

 ● در مدت زمان محدودی که صرف اريب نشستن ( حالت نيمه خم ) در تخت ميشود چه توصيه هائی ارائه شده است؟

  چنانچه فرد از اسپلينت استفاده می کند، چه تدابير مراقبتی بايستی مورد توجه واقع شوند ؟

  ايمنی در آشپزخانه :

به چه علت داشتن قوه حس مناسب از اهميت بالائی برخوردار است ؟

تدابير مراقبتی و احتياطات ايمنی که بايد فرد در موقع آشپزی از آنها اطلاع داشته باشد چه چيزهائی هستند؟

اقدامات ايمنی جهت حفاظت پوست در برابر سوختگی ها چه مواردی هستند؟ 

لباس و مراقبت از پوست

لباس نامناسب می تواند خطر گسترش زخمهای فشاری را افزايش دهد،بنابراين بسيار اهميت دارد که فرد از نوع و طرز لباس پوشيدن خود اطلاع کامل داشته باشد.

نکات مهمی که بايد از آن اجتناب کرد عبارتند از :

  پوشيدن لباسهائی که خيلی تنگ هستند.

  لباسهائی که زبر و ضخيم هستند.

  لباسهائی که در قسمت پشت آنها جيب وجود دارد.

 ● لباسهائی که در قسمت پشت آنها زيپ، دکمه يا برچسب های تزئينی دارند.

  پوشيدن زير شلواری يا شورتهای تنگ

وضعيت لباس پوشيدن :

وضعيت لباس نيز به اندازه روکش صندلی اهميت دارد و بايستی مرتب کنترل شود.

 فرد بايد مطمئن باشد که لباس در زير بدن وی، کمترين ميزان چروکيدگی را داشته باشد.

 ● فرد بايد مطمئن باشد که قسمت درز دار شلوار مابين عضلات سرين قرار بگيرد.

 ● گاهی اوقات در موقع جابجائی ها، لباس به سمت بالا حرکت کرده و بصورت توده درزيرفردجمع می شود لذا بايستی از اين جهت کنترل صورت گيرد.

لباسهای جديد :

موقعی که فرد لباسی با فرم جديد می پوشد ،بايستی بعد از 5. 0ساعت پوست بدن خود را کنترل نمايد تا ببيند که آيا هيچگونه علامتی روی آن ايجاد شده يا خير. چنانچه علائمی مشاهده نشود، مدت زمان پوشيدن لباس جديد را تا موقعی که پوست تحمل می کند می تواند افزايش دهد.

نکات مهمی که بايد بخاطر سپرد :

 فرد نخاعی بايستی از نگهداری هر گونه شيئی در جيب های خود پرهيز نمايد. به عنوان مثال ، قرار دادن سکه در جيب شلوار می تواند باعث ايجاد فشار بر روی پوست شود.

 بديهی است قطعات فلزی گرما را در خود نگه می دارند ،بنابراين چنانچه لباس دارای زيپ های فلزی يا قسمتهای زينتی فلزی باشد (از جمله لباسهای جين ) ، قرار گرفتن فرد در مجاورت گرما يا آتش می تواند باعث تحريک و سوختگی پوست در آن قسمتها شود.

 سفت بستن کمربند می تواند منجر به بروز فشار بر روی پوست آن نواحی شود.

 ●  از پوشيدن لباسهای زير که در ناحيه کمر و مخصوصا" در قسمتهای پاها تنگ هستند بايد خودداری شود. لباسهای تنگ می توانند به قسمتهای کشاله ران و انتهای آن فشار زيادی را وارد نموده و باعث آسيب پوست گردند.

 ●  فرد بايد کاملا" مراقبت نمايد تا در موقع بالا کشيدن زيپ و يا بستن دکمه ها، پوست قسمتهای مجاور آنها، گير نکند.

 فرد بايد بداند که پوشيدن لباسهای تنگ می تواند باعث افزايش فشار سوند يا کيسه آن در ناحيه پاها شود.

 ●  ضمنا" بايد اطمينان حاصل نمود که کيسه های سوند خيلی محکم و تنگ بسته نشده باشند.

پوشش پاها :

کفشها بمنظور حفاظت پاها از هر گونه آسيب پوشيده می شوند و حتی المقدور بايستی حداقل يک سايز بزرگتر از اندازه معمولی انتخاب شوند.

 

 

 کفشها بايستی عاری از هرگونه دوخت برجسته و ناهموار در داخل و  لبه های آن باشد.

 سطح خارجی کفشها بايستی قبل از پوشيده شدن کنترل شود.

  چنانچه کفشها دارای زبانه هستند، نبايستی زبانه به سمت داخل کپه گردد ،لذا بايد فرد مطمئن شود که زبانه ها به سمت بيرون کشيده شده باشند.

بايد مراقب بود که بند کفشها بعد از پوشيده شدن در داخل آنها نمانده باشد.

از جورابهائی که دارای دوخت برجسته و ناهموار در ناحيه پنجه هستند ،نبايستی استفاده شود.

از پوشيدن جورابهای تنگ که به ناحيه پنجه و قوزک و اطراف پا فشار می آورند، بايد خودداری نمود.

 ● هنگاميکه جورابهای ساق بلند آنتی آمبوليک ( ضد بسته شدن رگها )  (بنامTEDS) يا جورابهای فشاری پوشيده می شوند. بايد مراقب بود که در قسمت پشت زانوها و ناحيه قوزکها فاقد هر گونه چين و چروک باشند.

 به هنگام پوشيدن کفشهای نو بايستی پس از گذشت نيم ساعت پاها دقيقا" کنترل شوند. چنانچه هر گونه برجستگی يا علامتی در پاها وجود داشته باشد، ممکن است نياز باشد که بعد از رفع علامتها، نسبت به پوشيدن کفش به اندازه يک سايز بزرگتر اقدام گردد، چنانچه کفشهای جديد مشکلی در پاها ايجاد ننمايند می توان نسبت به افزايش زمان پوشيدن آنها تا آنجا که پوست پا تحمل می کند اقدام کرد.

 وضعيت پنجه پا بايستی کنترل شود و اطمينان حاصل کرد که هيچگونه گير يا چين و تاخوردگی در آن وجود نداشته باشد.

 بخاطر داشته باشيد که يک کفش يا زيره مناسب، می تواند پاهای فرد را در وضعيت مناسبی قرار دهد.

      سئوالات :

     ●از پوشيدن چه نوع لباسهائی بايستی خودداری شود ؟

     ●در موقع نشستن ، با توجه به نوع لباس چه نکاتی بايستی کنترل گردد؟

     ●در رابطه با پوشش پاها چه نکاتی بايد مورد توجه قرار گيرد؟

     ●در موقع استفاده از کفشهای نو، چه نكاتي را بايد در نظر گرفت ؟

    ● تدابير احتياطی و مراقبتی پوست در هنگام استفاده از جوراب يا جورابهای ساق بلند فشاری TED چه چيزهائی هستد؟

مسافرت و مراقبت از پوست

به چه عللی پوست فرد در موقع مسافرت در معرض آسيب قرار دارد؟

 ● مسافرت، بوسيله خودرو ، هواپيما، اتوبوس يا قطار می تواند هر کدام به نوبه خود خطراتی را برای پوست ايجاد نمايند.

   - در مسافرت ممکن است لازم باشد فرد در يک شرايط مشکل يا وضعيت دست و پاگير قرار گيرد و معمولا" مجبور است که بسته به طول مسير مسافرت ،يک دوره زمانی را خارج از صندلی چرخدار خود سپری نمايد.

   - اطلاع از نيازمنديهای فرد دارای آسيب نخاعی هنگام سفر، بمنظور کنترل مشکلات احتمالی و به حداقل رساندن خطر بروز مشکلات پوستی کمک زيادی خواهد کرد.

مسافرت با خودرو :

 فرد بايستی سعی کند به ازای هر 100 کيلومتر يا در هر ساعت يکبار نسبت به حذف فشارهای وارده به بدن اقدام کند. لازم است اين مسئله چه در موقعی که فرد خود رانندگی می کند و چه در هنگامی که مسافر باشد بايستی صورت گيرد.

  - حذف فشار در مسافرت با خودرو می تواند از طريق بلند کردن تنه يا خم شدن به طرفين و حذف نيروهای وارده به استخوانهای نشيمنگاهی صورت پذيرد.

 در صورت امکان، فرد بايستی از وسايل حذف فشار بمنظور افزايش ضريب حفاظتی خود استفاده نمايد.

  - فرد می تواند از بالشهای حذف فشار استفاده نمايد، ولی خيلی از افراد در موقع کاربرد آنها در سطحی بالاتر از حالت طبيعی در خودرو قرار می گيرند.

  - چنانچه از بالشتهای Jay استفاده گردد، لايه های متحرک از قسمت پائين برداشته شده و خود به تنهائی می تواند جهت محافظت بکار برده شود.

  - يک قطعه بنامVelcro با پهنای متناسب با قسمت پائين می تواند جهت کمک به حفظ شکل لايه ها استفاده شود.

  - چنانچه فرد علاقمند به استفاده از بالش در خودرو نباشد ، می تواند از پوستينهای مخصوص حفاظتی استفاده کند.

  - بايد در نظر داشت که اين بالش ها يا پوستينها قادر نيستند که بطور کامل فشارهای وارده بر پوست را حذف نمايند.

 هميشه بايستی در خودرو، کفش و جوراب پوشيده شود.

  -کف برخی از خودروها دارای حرارت بالائی بوده و می تواند عامل سوختگی پاها باشد.

  - اگر فرد در يک دوره زمانی طولانی در خودرو باشد، بايستی هراز گاهی وضعيت قرارگيری پاهای خود را مرتبا" تغيير دهد.

 بايد مراقبت نمود که پاها مستقيما" در معرض منافذ و دريچه های خروج گرما قرار نگيرند، چرا که هوای گرم خروجی از آنها می تواند منجر به سوختگی پوست شود.

● اگر فرد در معرض تابش مستقيم آفتاب، درون خودرو نشسته باشد، بايستی احتياطات لازم را در نظر داشته باشد.

  - روکشهای صندلی ، قلاب کمربندهای ايمنی و سطوح ديگر می توانند مقدار قابل توجهی گرما جذب و در خود نگه دارند.

  - چنانچه سطوح گرم شده در تماس با پوست فرد قرار گيرند، می توانند باعث سوختگی شوند.

  چنانچه شخصی در مسيرهای طولانی و در شرايط گرما مسافرت می کند، بايد مقداری زيادی مايعات مصرف نمايد ( در بين مايعات آب بهترين است ) .

مسافرت هوائی :

  به هنگام تحويل بار مسافر ، تاکيد شده است که فرد تا زمان سوار شدن به هواپيما در صندلی چرخدار خود باقی بماند.

 طی زمان باقيمانده و قبل از سوار شدن به هواپيما فرد می تواند ازتوالت استفاده کند و تا آنجا که وقت اجازه می دهد بهتر است که فرد بر روی نشيمن خود بنشيند.

 در داخل هواپيما فرد بايستی در قسمتی از راهروی ميانی استقرار يابد که دسته صندلی آن قابل برداشت بوده و به نحوی باشد که جابجائی فرد در موقع سوار و پياده شدن هواپيما بطور ايمن و آسان تر صورت پذيرد.

ترجيحا" فرد نخاعی بايستی در هواپيما اولين نفر و درموقع خروج آخرين نفر باشد. به اين معنا که علاوه بر زمان پرواز بايستی يک زمان اضافی و بيشتر در نظر گرفته شود. دراين رابطه  اغلب توصيه می شود، قبل از سوار شدن فرد حتما" از توالت استفاده نمايد.

 صندلی چرخدار فرد بايد همراه بليط کنترل وی برچسب زده شود و با برچسب بار او مطابقت داشته باشد.

  - اين مسئله به فرد اطمينان می دهد که صندلی وی در مقصد و در جلوی درب هواپيما تحويل داده خواهد شد، در عوض در اين قسمت چمدانها و اسباب وی تحويل نمی شود و فرد با صندلی چرخدار خود حمل می گردد.

  در مجاورت در هواپيما ، فرد لازم است ابتدا بر روی يک صندلی مخصوص جابجا شود.

  - اين صندلی به شکل باريک طراحی شده و جهت حرکت با ابعاد راهروی وسط هواپيما متناسب است.

  - در صورت نياز به کمک جهت جابجائی، خدمه پروازی اقدامات لازم را انجام خواهند داد.

  - در صورت وجود هر گونه مشکل در جابجائی ، فرد بايستی خدمه پروازی را مطلع نمايد و ممکن است نياز باشد که درموقع جابجايي ها فرد از کمربند ايمنی استفاده کند يا شخص ديگری ( احتمالا" همراه فرد ) در موقع حرکت در راهروی وسط وی را همراهی نمايد.

  معمولا" فرد بهتر است بالش صندلی چرخدار را  همراه خود به داخل هواپيما ببرد، حتی اگر جهت نشستن مورد استفاده قرار نگيرد.

  -چراكه قسمتهائی از صندلی چرخدار که به آسانی قابليت جدا شدن دارند، احتمال گم شدن آنها وجود دارد.

  - چنانچه فرد نسبت به لزوم بکارگيری بالش در هواپيما شک داشته باشد، بهتر است که آنرا از روی صندلی برداشته و در موقع سوار شدن همراه خود بردارد.

فرد در موقع جابجائی يا بلند شدن از روی صندلی بايد مراقب برخورد با دسته های صندلی باشد. در غير اينصورت احتمال آسيب پوستی می تواند وجود داشته باشد.

 اگر فرد صندلی برقی داشته باشد، خدمه پروازی بايد در مورد نوع باتريهای های مورد استفاده بررسی های لازم را بعمل آورند. جهت ايمنی سفر، بايد کليه باتريها دقيقا" مهروموم شوند. بر روی اکثر صندلی های مدرن، باتريهای استاندارد قرار دارد. با اين حال بهتر است قبل از سفر، منبع برقی صندلی چک شود.

در طول جريان پرواز :

 در صورتی که طول مدت پرواز طولانی تر از 2 ساعت باشد، توصيه شده است که فرد روی بالشهای حذف فشار بنشنيد.

● چنانچه فرد بالشهای نوع Jay دارد، می تواند از آن استفاده کند يا همانطور که در بخش خودرو توضيح داده شد می تواند لايه های متحرک آنرا را بردارد.

 ● اگر شخص از بالشهای نوع Roho  استفاده می کند، بايد اطلاع داشته باشد که ميزان باد اين بالشها با توجه به تغييرات فشار هوای داخل کابين نسبت به ارتفاع دچار تغيير می شود.

   -بطوريكه همزمان با صعود هواپيما اين بالشها متورم خواهند شد و در موقع فرود عکس اين قضيه اتفاق می افتد.

   - توصيه می شود که جهت تنظيمات مورد نياز اين بالشها پمپی در دسترس باشد.

  - قبل از انجام هرگونه تنظيمات، بايستی تا رسيدن هواپيما به ارتفاع پروازی مورد نظر منتظر ماند.

  - فرد مجبور است که در موقع فرود مجددا" ميزان باد بالش را تنظيم کند.

 در پروازهای طولانی، مانورهای بلند شدن يا خم شدن ،طبق اصول منظم جهت رفع فشارهای وارده به بدن توصيه می شود. بايد بخاطر داشت که ، خم شدن به سمت جلو نيز يکی از راههای مناسب برای حذف فشار است.

  اين امکان وجود دارد که در پروازهای طولانی ، پاهای فرد متورم شود.

  - تورم پاها می تواند منجر به بروز مشکلات فشاری در قسمت کفش ها و پوششهای پاها گردد.

   - در طول پرواز بايستی بطور مرتب پاها بررسی شوند و تا آنجا که امکان دارد طی فواصل زمانی منظم پاها بالا برده شود.

  - برخی از افراد از وسايل کمکی يا بانداژ جهت به حداقل رساندن ورم استفاده می نمايند.

      سئوالات :

      ● درموقع مسافرت با خودرو و غيره ، چگونه می توان فشارهای وارده به بدن را کاهش داد و معمولا" روش انجام آن به چه صورت است؟

     خطرات احتمالی مربوط به گرما در موقع مسافرت با خودرو کدامند؟

     ●  چگونه ممکن است تغيير ارتفاع بر روی بدن و تجهيزات تاثير بگذراند ؟

     چه اقداماتی برای جلوگيری از بروز عوارض ارتفاع بايد بعمل آورد ؟

 

****

 منبع :   كتاب "راهنماي  آسيب نخاعي  - ناشر: QSCIS  - سال انتشار : 2002  - بخش  اثرات آسيبهای نخاعی روی پوست"  :ترجمه : عباس كاشي - انتشار : سايت مركز ضايعات نخاعي  -شهريور  1385

Refrence:
Handbook of Spinal Cord Injuries-2nd Edition_"Effects of The injury-Skin and Sensation"
 QSCIS-(Queensland Spinal Cord Injuries Service-2002

 

 

 

 

 

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved