دامنه وسيعی از ورزشهايی
وجود دارد که افراد ويلچری می توانند در آنها فعاليت
کنند ورزشهايی مانند: تير و کمان ، دو و ميدانی (
پرتاب نيزه، وزنه، ديسک ) بسکتبال با ويلچر، ويلچر
راکبی، وزنه برداری، شنا، تنيس روی ميز و . همچنين
ورزشهای زمستانی مانند اسکی و هاکی که تجهيزات و لوازم
خاصی برای اينگونه رشته ها طراحی شده است.
رشته ورزشی بايد بر اساس
چند اصل مهم انتخاب شود : ورزشی که شما را جذب کند _
ورزشی که بيشترين لذت را برای شما داشته باشد ورزشی که
از لحاظ جسمانی و فنی برای شما مناسب باشد.
برای موفقيت در هر کاری
ابتدا بايد هدف، مشخص شود تا تلاش و کوشش بر اساس
اهميت آن صورت گيرد ورزش هم از اين قاعده مستثنی نيست
ورزشکاران بايد دو هدف عمده را مدنظر داشته باشند
اينکه آيا به جنبه تفريحی و سرگرمی ورزش بسنده می کنند
يا اينکه خواهان پيشرفت در بعد فراتر مثل قهرمانی
هستند که البته هر دو موارد ذکر شده از اهميت بالايی
برخوردار است اما اگر مورد دومی مورد نظر می باشد صرف
انرژی و وقت مضاعفی را می طلبد که ورزشکاران عزيز می
توانند با برنامه ريزی اصولی به اين هدف برسند لازم به
توضيح است که تعدادی از رشته های ورزشی از لحاظ
مسابقات برون مرزی محدوديت سنی دارند بنابر اين قبل از
شروع فعاليت در مورد رشته مورد نظر بايد تحقيق نمود.
ضمنا" قبل از شروع هر
نوع فعاليت ورزشی با پزشک معالج خود مشورت نموده
یا
شما را از مفيد بودن و عدم آسيب پذير بودن رشته
دلخواهتان مطمئن نمايد.
قصد دارم شما را با يکی
از ورزشهای مناسب و پر تحرک به ويژه برای جانبازان قطع
نخاعی آشنا کنم رشته ورزشی تنيس روی ميز که هميشه يک
فعاليت تفريحی عامه پسند بوده و بيشتر به پينگ پونگ
معروف است و اخيرا" هم پيش از پيش طرفداران زيادی را
جذب کرده و به صورت ورزش مسابقه ای و رقابتی در آمده
است.
تنيس روی ميز يک ورزش
مهيج است که افراد می توانند در هر سطحی که باشند از
اين ورزش لذت برده و با تغيير شکل جزيی افراد جانباز و
معلول هم می توانند از اين بازی جذاب و شيرين لذت
ببرند. در اين ورزش حتی افراد معلولی که از ويلچر
استفاده می کنند می توانند با افراد سالم رقابت کنند.
خوشبختانه برای افراد معلول مسابقات در سطح بالا و
کيفيت عالی از جمله مسابقات پارالمپيک و فسپيک برگزار
می شود. ورزش مذکور برای افراد ويلچری از جمله قطع
نخاع، فلج مغزی، قطع عضو و غيره قابل استفاده بوده و
اين افراد بر اساس نوع معلوليت در يکی از کلاسهايی که
از طرف IPTTC ( کميته ملی
پارالمپيک تنيس روی ميز ) مشخص می شود، قرار گرفته و
با ورزشکاران هم سطح خود ( از لحاظ معلوليت جسمی )
رقابت می کنند.
يکی از مهمترين بخش ورزش
برای ورزشکار، آگاهی داشتن از مقررات آن ورزش است و
رشته تنيس روی ميز هم متفاوت از بقيه نيست حتی به دليل
تغيير مکرر قوانين، سخت تر نيز هست. قوانين و مقررات
تنيس روی ميز معلولين از طرف
IPTTC
قابل تغيير و تائيد می باشد و با قوانين افراد
سالم تفاوت عمده ای ندارد تا جائيکه ورزشکار معلول حتی
با ويلچر اگر شخصا" اعلام آمادگی کند می تواند در
مسابقات با افراد سالم رقابت کند که در اين صورت
قوانين مسابقات افراد سالم قابل اجراست .
فعاليت در اين رشته
ورزشی با کمترين لوازم امکان پذير است. تجهيزات مورد
نياز ضروری شامل: ميز تنيس ، تور، توپ ، و راکت که هر
دو طرف چوب راکت بايد با رويه مخصوص پوشانده شده باشد
که رنگ يک طرف آن مشکی و طرف ديگر آن قرمز می باشد.
البته در مواردی هم ورزشکار تنها از يک طرف راکت
استفاده می کند که قوانين
IPTTC
اين اجازه را به ورزشکار داده و ورزشکار می
تواند يکی ازدو رنگ مشکی يا قرمز را به دلخواه انتخاب
کرده و استفاده کند و طرف ديگر راکت بايد با رنگ مغاير
آن رنگ آميزی شود و ورزشکار در حين انجام مسابقه نبايد
با طرف رويه نشده راکت ضربه بزند.
در طول مسابقه ورزشکار
اجازه تعويض راکت را ندارد مگر اينکه در حين مسابقه
راکت آسيب جدی ببيند و ادامه مسابقه مقدور نباشد پس از
تعويض راکت حريف و داور حق اين را دارند که راکت را
تحويل گرفته و ببينند، همچنين دارو مسابقه قبل از شروع
مسابقه راکت هر دو بازيکن را بايد بررسی کرده و در
صورت غير استاندارد بودن آن، اخطار داده و حتی از شروع
مسابقه ممانعت بعمل آورد. ارتفاع تور از سطح ميز
بايد25 /15 سانتی
متر باشد قبل از شروع مسابقه يا
بازی ورزشکار می تواند تور را از هر دو طرف و همچنين
وسط اندازه بگيرد و در صورت مغايرت موضوع را به سر
داور اطلاع دهد البته اگر داور مسابقه اين کار را
قبلا" انجام نداده باشد.
در اين رشته ورزشی
همانند رشته های ديگر افراد معلول و جانباز بر اساس
نوع معلوليت جسمی _ حرکت کلاس بندی می شوند جای بسی
خوشحالی است که افراد ضايعه نخاعی حتی با شديدترين
آسيب گردنی می توانند در اين رشته فعاليت کنند برای
اينگونه افراد اين امکان وجود دارد که راکت را با يک
باند کشی به دست خود ببندند که برای مثال می توان از
آقايان حسن جانفشان و عقيل عليمردانی که از جانبازان
گرانقدر ميهن مان هستند و سالهاست در مسابقات
بين الملل افتخاراتی کسب می کنند نام برد در ضمن اين
افراد نيز مانند ديگران در تمامی مسابقات داخلی و برون
مرزی با افراد هم سطح خود رقابت می کنند.
ورزشکاران جانباز و
معلول در يکی از کلاسهای تعيين شده که از 11-1 می
باشد توسط متخصصين و صاحب نظران اين رشته قرار می
گيرند از کلاس 5-1 مختص ورزشکاران ويلچری و کسانيکه
توانايی بازی بصورت ايستاده را ندارند و 10-6 شامل
ورزشکارانی که توانايی بازی به صورت ايستاده را دارند و
بستگی به شدت معلوليت در يکی از اين کلاسها جای می
گيرند کلاس 11 مختص ورزشکاران فلج مغزی می باشد.
به هر حال هر نوع ورزشی
برای افراد جانباز و معلول مفيد است و با پشتکار و
اراده قوی ميتوان کيفيت زندگی را بالا برد و سلامت
روحی و جسمی را تضمين کرد.
به عنوان توصيه و
يادآوری به چند موارد از مزايای فعاليت های ورزشی را
اشاره می کنم:
¤
ورزش وزن شما
را در حد اعتدال نگه داشته از بيماريهايی مانند ديابت،
سرطان روده ، فشار خون، التهاب مفاصل و بيماريهای قلبی
بطور قابل ملاحظه ای می تواند پيشگيری کند.
¤
ورزش منظم (
3 مرتبه يا بيشتر در هر هفته حداقل بيست دقيقه ) موجب
افزايش توانايی جسمانی از جمله استقامت قلبی، استحکام
و نيرومندی ماهيچه ها، و قابليت انعطاف پذيری می شود.
¤
ورزش موجب
کاهش تشويق و نگرانی و افسردگی شده و در بالا بردن
اعتماد به نفس، نقش زيادی دارد.
¤
فعاليتهای
ورزشی می تواند در بدست آوردن استقلال شخصی، خوداتکای
و قدرت روانی زنان ورزشکار معلول کمک کند.
****
منبع :
مقاله "
جه ورزشی برای جانبازان و
معلولین ویلچری مناسب است ؟
" - تهیه کننده : خانم سارا عزیزی - انتشار مرکز
ضایعات نخاعی جانبازان - دی ماه 1385
