همه انسانها خشمگين مي شوند

www.isaarsci.ir

بنام خدا

 هر چند همه ما خشم را تجربه مي كنيم ولي معمولا” سعي مي كنيم آن را با شيوه‌اي سازنده ابراز كنيم. برخي افراد تا زماني كه فشار ناكامي و خشم دروني، زندگي روزانه آنان را طاقت فرسا نكرده است خشم را در خود نگه مي دارند . برخي ديگر از افراد ظاهرا” در عصبي شدن، فرياد كشيدن، زدن و پرتاب كردن يعني رفتارهايي كه قلبها ار مي شكند. به اموال آسيب وارد مي كند و گاهي بدتر از اين اعمال، متخصص و خبره هستند.

خشم مخرب از لحاظ فردي و اجتماعي به ما آسيب مي زند. اداره و كنترل خشم لزوما” به معني ابراز كمتر خشم نيست. بلكه به معني فراگيري شيوه‌اي از ابراز خشم است كه براي ما و كساني كه پيرامون ما هستند. مفيد باشد. هر چند ممكن است تصور ابراز خشم به شيوه‌اي سازنده. تازه و غريب به نظر رسد ولي بايد گفت كه چنين امري ممكن است. براي مثال: برخي افراد وقتي درباره خشم خود مي نويسند يا آن را نقاشي مي كنند ، با دوستان و يا اعضاي خانواده صحبت مي كنند. قدم مي‌زنند. وزش مي كنند يا آميزه‌اي از اين رفتارها و ساير فعاليتها را انجام مي دهند به آرامش دست مي يابند.

اولين گام به منظور اداره و كنترل خشم اين است كه باور كنيد مي توانيد اين كار را انجام دهيد.

نشانه‌هاي اوليه خشم ، نشانه‌هاي هشدار دهنده

بيشتر ما انسانها از نشانه‌ها و سرنخ‌هاي موقعيتي، بدني و شناختي كه بر پاسخ‌هاي خشم ما مقدم هستند ناآگاه هستيم. آگاهي از اين سرنخ‌ها و نشانه‌ها گامي بسيار اساسي در اداره خشم است زيرا اين آگاهي خواهد توانست قبل از آنكه كنترل خشم دشوار شود. وقت اضافي را براي مداخله در اختيار ما قرار دهد.

توجه زيادي به حالت زير بكنيد.

- موفعيتهايي ( افراد و مكان‌هايي ) كه شما را خشمگين مي كنند.

- تغييرات بدني كه قبل و در حين خشم شما رخ مي دهند.

(براي مثال: افزايش ضربان قلب، احساس فشار در سر، احساس داغ شدن، مشت شدن دست‌ها،‌ دندان به هم فشردن، احساس گرفتگي و سفتي در ناحيه شكم، سينه و غيره ).

- نشانه هاي شناختي يعني افكاري كه شما درباره گذشته،‌حال و يا آينده داريد و قبل از احساسات خشم و ناکامي پيدا مي شود. داشتن فهرستي از اين نشانه ها بسيار مفيد است. يك نفر ممكن است قبل از خشمگين شدن فكر كند ديگران به او حرفهاي وي توجه نمي كنند. ديگري فكر كند ديگران قصد توهين يا بي توجهي عمدي را دارند و پدري فكر كند آينده فرزند او با اين كارهايش تباه خواهد شد.

شما متوجه خواهيد شد همين شناسايي علائم هشدار دهنده موجب كاهش شدت، مدت و يا فراواني خشم شما مي شود!

وقفه‌اي بيندازيد:

حال كه شما نشانه‌ها و سرنخ‌هاي خشم خود را شناخته‌ايد مي توانيد هرگاه متوجه اين علائم شديد، مكثي كنيد و نفس عميقي بكشيد. يك وقفه چند ثانيه‌اي و نفس عميق مي تواند اثر ژرفي بر شما بكذارد. بر خشمي كه شما احساس مي كنيد، بر آنچه كه به خود مي گوييد و بر آنچه در اثر خشم انجام خواهيد داد.

تغيير انديشيدن ‹‹ خشم آميز ››

شيوه انديشه ما با شيوه احساس ما مرتبط است. برخي انديشه ها ما را مستعد خشم و ناکامي مي كنند. شيوه‌هاي رايجي كه مردم قبل از بروز خشم آن را به كار مي گيرند عبارتند از : توقف كردن روي مساله مشكل آفرين، تمركز روي جنبه‌هاي منفي، ناچيز شمردن وجوه مثبت، انتظار داشتن كمال از خود و ديگران، نتايج دلبخواهي گرفتن، داشتن نگرش انعطاف ناپذير و تفكر دو قطبي (خوب - بد- سياه- سفيد ).

شيوه‌هاي درماني كه مي توانند به ما كمك كنند عبارتند از :

- از چشم ديگران به موقعيت و مشكل نگريستن.

- تامل در باب آنچه مايليد انجام دهيد.

- تامل در باره پيامدهاي احتمالي اعمال خود.

- قبول اين نكته كه همه خطا پذيرند.

- جستجوي شيوه‌هايي كه به كمك آنها مي توان يك موقعيت مشكل‌زا را به نحو مثبت كنترل و اداره كرد.

ايجاد بينش و آگاهي نسبت به توان كنترل خود

هر گاه متوجه شديد كه توانسته‌ايد با يك موقعيت برانگيزنده خشم به خوبي مقابله كنيد يا خشم خود را به شيوه مناسب ابراز داريد. از خود بپرسيد چگونه من آن را انجام دادم؟ هر فردي نوعي توان و استعداد براي كنترل خشم دارد. توان شما چگونه است؟ روي اين مساله بسيار تمركز و تمرين كنيد و آن را تقويت كنيد.

عفو هديه‌اي است كه شما مي توانيد به خود بدهيد.

افراد خوب هم مي توانند تجارب منفي و بد داشته باشند. سوء استفاده، بي عدالتي، بي توجهي و تنگ نظري، همه و همه واقعيتهاي جهاني هستند كه در آن زندگي مي‌كنيم. گاهي اوقات عفو كساني كه موجب درد و رنج ما شده‌اند. غير قابل تصور است. هراس ما ممكن است  اين باشد كه گذشت موجب مي شود رفتار شخص موجه شمرده شود. چرا من كسي را عفو كنم كه موجب خشم يا رنج شديدي در من شده است؟ پاسخ اين است كه ما ديگران را به خاطر خودمان مي بخشيم. وقتي ما شخصي را مي بخشم به كنترل او روي چگونگي احساس خود پايان مي دهيم. ما به خودمان شانس يك زندگي تازه را مي‌دهيم. زندگي‌اي كه در آن تنفرهاي كهنه و مزمن جايي نيست. پس :

عفو هديه به ديگران نيست بلكه هديه به خودمان است.

تنفر وقت و انرژي زيادي مي‌‌گيرد.

وقت و نيرويي كه تنفر از شما مي گيرد مي تواند به مردم و فعاليتهايي اختصاص يابد كه براي شما شادي و رضايت و براي آنها خدمت و محبت به دنبال دارد. انتخاب عفو براي كنترل خشم به تدريج حاصل مي‌شود. شما نبايد مادامي كه احساس آمادگي در اين زمينه نكرده‌ايد آن را انتخاب كنيد. اگر موارد كوچك را عفو كنيد به تدريج ياد خواهيد گرفت چگونه خطاهاي بزرگ ديگران را عفو كنيد. راجع به عفو بزرگان ديني و اجتماعي فكر و تحقيق كنيد و از آنها پيروي نماييد.

خودتان را بيان كنيد.

پس از آنكه خشم خود را وارسي كرديد و احساس نموديد كه خشم شما موجه است در باره نوع رفتاري كه مي خواهيد انجام دهيد فكر كنيد. و بعد تصميمي عقلاني اتخاذ كنيد. وقتي خشم شما موجه است صادقانه مشخص كنيد كه چه احساسي داريد. احساس كينه، عصبانيت، نفرت ، انتقام، لذت يا چيز ديگري. هر چه خود و احساس خود را بشناسيد بهتر عمل خواهيد كرد.

انتخاب‌هاي سالم براي پيشگيري از خشم

خشم فرصت طلب است و در بدني كه خسته، فرسوده و بيمار است به آساني جان مي گيرد. در نتيجه به منظور اداره و كنترل خشم به خواب منظم، غذاي خوب، لذت از اوقات فراغت، تفريح، عبادت و معنويت نياز داريد.

منابع اضافي

اگر كنترل خشم مشكل جدي شماست و با اين آموزش ها بهبودي نداشتيد. ممكن است افسردگي و اضطراب و  وسواس زيربناي آن باشد. انتخاب مناسب و مفيد در چنين مواردي مشاوره با روان پزشك ، روان شناس يا پزشك است. درصورت نياز به اطلاعات بيشتر به كتاب‌هاي مربوطه و يا مركز مشاوره و روانپزشكي مراجعه كنيد.

****

منبع : مقاله " همه انسانها خشمگين مي شوند " تهيه کننده : عباس  بخشی پور-کارشناس  مشاوره دانشگاه تهران -انتشار توسط : حوزه معاونت دانشجويي و فرهنگي مركز مشاوره دانشجويي - دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درماني ايران - انستيتو روانپزشكي تهران -

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد