پنج قاعده کلی برای والدين در رابطه با بهداشت روانی خانواده

www.isaarsci.ir

 فرزند خود را دوست داشته باشيد.

هيچ کس به اندازه کودک به عشق، محبت، نوازش و توجه نياز ندارد.

والدين می توانند هر روز عشق و توجه به کودکان را از نوزاد تا شيرخوار تا نوجوان 18 ساله نشان دهند. والدين خيلی زود متوجه می شوند که نيازهای زيستی کودک متناسب با افزايش سن او تغيير می کند.

اما آنها اغلب فراموش می کنند که عشق و محبت به فرزند يک نياز دايمی است.

(( عشق ، محبت، توجه و مراقبت عناصر اصلی هر نوع رابطه است )).

نيازهای کودکان بطور دايم تغيير می کند، عشق و محبت به کودک اجازه می دهد که اين تغييرات به آسانی انجام گيرد.

والدين مهربان فرزندان مهربان تربيت می کنند. پدری که سختگير و خود رای است نمی تواند فرزندان با محبت داشته باشد.

بعضی از والدين اجازه نمی دهند فرزندانشان روی پای خود بايستند و رشد يابند.

بعضی از والدين با فرزندان خود رقابت می کنند.

برخی ديگر زندگی خود را از لابه لای زندگی فرزندان طی می کنند.

هميشه به کودکان خود بفهمانيد که آنها را دوست داريد و هر اتفاقی که پيش بيايد به آنها کمک خواهيد کرد. کودکان بايد بدانند که اگر کاری خلاف انجام دهند، تاييد نخواهند شد آنها بايد مطمئن باشند خطاهايشان اصلاح خواهد شد. اما اين خطاها محبت و عشق شما نسبت به آنها را خدشه دار نخواهد کرد.

اين سئوال پيش می آيد که عشق به فرزند به چه معناست؟

بسياری از مردم خيال می کنند که عشق به فرزند، يعنی، آزاد گذاشتن او در انجام دادن آنچه در آن لحظه می خواهد انجام دهد. اين نوع رفتار، عشق به فرزند نيست بلکه بی بندو بار آوردن اوست. احترام گذاشتن به فرزند اساس محبت است و اين کار زمانی امکان پذير می شود که والدين به خاطر داشته باشند که کودکان اعضای خانواده اند در هر کاری سهمی دارند و می توانند اظهار نظر کنند.

والدين نبايد با امر و نهی، داد و فرياد و تنبيه بدنی کودکان را به انجام برخی کارها يا ترک برخی ديگر وادار کنند مخصوصا" آنها نبايد فرزندان خود را در مقابل ديگران سرزنش کنند. اين رفتارها جزء تحقير کردن از بين بردن اعتماد به نفس کودکان به طغيان وا داشتن آنها و نهايتا" بی احترامی به پدر و مادر نتيجه ديگری نخواهد داشت.

ناکام کننده ترين عامل برای کودکان اين است که احساس  کنند والدين آنها را درک نمی کنند اما دستور می دهند البته نبايد به انتظارهای بی جا و بی مورد کودکان پاسخ مثبت داد اما بايد به آنها گوش داد.

گوش دادن به حرفهای کودکان خشم آنها را کاهش می دهد و آماده همکاری می کند. برخی از والدين نمی توانند بپذيرند که کودکان ميتوانند متفاوت از آنها فکر کنند.

بنابراين :

برای ابراز محبت به فرزندان خود ترديد نکنيد.

برای بازی کردن با آنها وقت بگذاريد.

به فعاليتهای آنها و حتی دوستانشان علاقه نشان دهيد.

پدرانی که تصور می کنند بايد الگوی سخت مردانه برای فرزندان خود باشند اشتباه می کنند.

والديني که فرزندان خود را به آغوش می کشند و به آنها محبت می کنند پايه های بهداشت روانی آنها را استوار می کنند.

2- برای فرزند خود الگوی خوبی باشيد.

الگو يا سرمشق شدن والدين، مهمترين عامل تعليم و تربيت و تضمين بهداشت روانی کودکان است.

در مقابل فرزندان خود احساس مسئوليت کنيد.

صادق باشيد.

نمی توان کودکان را به قبول هنجارهايی وادار کرد که خود والدين آنها را قبول ندارند.

نوجوانی که سيگار می کشد الکل يا مواد مخدر مصرف می کند در اغلب موارد از والدين خود تقليد می کند.

اگر يکی از والدين به ديگری پرخاش کند او را مسخره کند او هم ياد خواهد گرفت که در مقابل ديگران به همين شيوه عمل کند.

بياد داشته باشيد که کودکان معمولا" از روی الگو برداری ياد می گيرند نه از طريق شنيدن دستورات بزرگترها، کودکان درست مثل آيينه اند و تمام اعمال بزرگترها را منعکس می کنند.

تمام کلماتی را که شما به کار می بريد، نگرشها- موقعيتهايی را که بوجود می آوريد و اطلاعاتی را که در اختيار آنها می گذاريد بطور کامل ياد می گيرند.

بنابراين بهتر است که شما نمونه ها و مثالهای خود را خوب ارزشيابی و انتخاب کنيد.

شما وظيفه داريد که با توجه به نيازهای فرزندان خود، الگوها و نمونه های رفتاری خوبی در اختيار آنها بگذاريد.

شما وظيفه داريد که تربيت او را تا سن بزرگسالی بر عهده داشته باشيد وقتی والدين درباره تربيت فرزندان سهل انگاری می کنند در واقع وظيفه خود را انجام نمی دهند.

وقتی که والدين ريا- دروغ و بی مسئوليتی را به فرزندان خود آموزش ميدهند طبيعتا" بهداشت روانی او را به خطر می اندازند.

3- فرزند خود را آموزش دهيد.

بعضی از والدين بجای آموزش دادن به فرزندان خود آنها را تنبيه می کنند زيرا تنبيه کردن کودکان آسانتر از آموزش دادن يا تربيت کردن آنهاست. اين نوع نگرشها فرزندان را سرکش می کند.

آموزش دادن و تربيت کودکان به زمان، حوصله و تکرار نياز دارد.

با فراهم آوردن الگو و مثالهای خوب آموزش آنها را شروع کنيد.

اگر برای آموزش خواندن - نوشتن و ساير دروس وقت صرف کنيد و مثالهای خوبی بياوريد، آنها در مسائل زندگی، آداب و رسوم و روابط اجتماعی نيز توصيه های شما را خواهند پذيرفت.

بياد داشته باشيد کودکان از طريق ايجاد ارتباط و تداعی ياد می گيرند.

** مناسب ترين لحظه برای آموزش کودکان زمانی است که آنها سئوال می کنند. **

اكثر کودکان دوست دارند داستانهای جالب و هيجان انگيز بشنوند اگر قصه ها و داستانهای تربيتی جالبی پيدا کنيد و هر روز دست کم ده دقيقه آنها را با صدای بلند برای فرزند خود بخوانيد هم به تقويت حافظه و دادن اطلاعات مفيد به او کمک کرده ايد و هم او را مطابق سليقه و ذوق خود بار آورده ايد. با اين کار رشد ذهنی - زبانی- اخلاقی و اجتماعی کودک را تحريک خواهيد کرد.

نتايج اعمال خوب و پيامدهای اعمال بد را به زبان ساده در اختيار آنها بگذاريد. يادتان باشد به بچه ها نگوييد " برو به کارهايت برس "

بلکه بايد گفت" بيا با هم کار کنيم. "

مسئوليت شما اين است که راههای درست آموزش دادن به فرزند خود را ياد بگيريد.

4- فرزند خود را با انضباط بار بياوريد.

بعضی از والدين فکر می کنند بين عشق به فرزند و انضباط بايد يکی را انتخاب نمود در صورتي که ديدگاه صحيح در مورد تربيت فرزندان اين است که عشق به فرزند و انضباط آنها بايد يکجا باشد و يکی بدون ديگری فايده ای ندارد.

در موقعيتهای حساس و خطرناک کودکان حتما" بايد مطيع والدين باشند در مواردی که کودکان به کارهای خطرناک دست می زنند و کارهايی می کنند که والدين صلاح نمی دانند می توان تنبيه های جزئی برای آنها در نظر گرفت اما نبايد فراموش کرد که تنبيه هميشه بايد پس از توضيح علت آن به اجرا در آيد.

هرگز تنبيه بدنی نکنيد.

هرگز به سر کودک يا به يکی از اعضای بدن او ضربه وارد نياوريد.

خونسردی خود را از دست ندهيد.

بياد داشته باشيد هر نوع تنبيه بدنی آثار زيان بار فراموش نشدنی بر بهداشت روانی کودک خواهد داشت.

* تنبيه کودکان می تواند به صورتهای مختلف اعمال شود.

دريغ کردن محبت به مدت کوتاه

محروم کردن از تلويزيون به مدت چند روز

مانع شدن از بازی با دوستان

به تاخير انداختن خريد لباسهای تازه

البته نبايد مدت تنبيه از چند روز تا دو هفته بر حسب سن کودک بيشتر باشد.

تنبيه های دراز مدت مخصوصا" اگر کودکان خردسال باشند هيچ اثری نخواهد داشت اگر به کودک اجازه داده شود که رفتار خود را اصلاح کند و امتيازهای اوليه را دوباره بدست آورد درس موثرتری به او داده خواهد شد. کودکان در هر سنی که باشند بايد بدانند که انسان خطاکار بايد تاوان خطای خود را پس بدهد البته با توجه به تدابيری که در بالا ذکر شد.

5- به مسئوليتهای خود آگاه شويد.

عده ای از والدين فکر می کنند اگر غذا، پوشاک و مسکن فرزندان را فراهم آورند و آنها را به مدرسه بفرستند به وظيفه خود عمل کرده اند و يا فکر می کنند اگر گرانترين لباسها و مجلل ترين خانه ها را در اختيار فرزندان خود بگذارند و آنها را به مدارس خصوصی بفرستند والدين خوب و با محبت به حساب می آيند.

اما اين معيارها نمی توانند نشان دهند که والدين به وظايف خود آشنايی دارند والدين زمانی به مسئوليتهای خود آگاه می شوند. که در باره تعليم و تربيت کودکان اطلاعات کافی داشته باشند.

آنها زمانی می توانند به وظايف خود عمل کنند که بدانند کودک چگونه بوجود می آيد در دوران پيش از تولد به چه چيزهايی نياز دارد، مادر باردار چگونه بايد زندگی متناسب با بارداری را فراهم آورد، دشواريهای زايمان و عوارض ناشی از آن کدام است نيازهای کودکان در سنين مختلف رشد کدامهاست و چگونه بايد آنها را شناخت و برطرف کرد.

پدری که نمی تواند با فرزندان خود رابطه عاطفی برقرار کند. صبح زود از خانه بيرون می رود و شب به خانه باز می گردد و در روزهای تعطيل نيز به بهانه های مختلف از خانه بيرون می رود نمی تواند برای فرزندان خود الگوی مناسبی باشد حتی اگر خانواده خود را از نظر احتياجات فيزيکی تامين کند. مادری که با زبان خوش با فرزندان صحبت نمی کند داد می زند و حاضر نيست برای کودکان خود حرف بزند، به نظافت آنها برسد، غذای سالم برای آنها تهيه کند و در پيش ديگران به آنها احترام بگذارد، چگونه ميتواند ادعا کند که مادر مسئولی است.

والدينی که می خواهند به وظايف خود عمل کنند و در اين کار موفق شوند، قبلا" بايد با مطالعه کتابهای متعدد و کمک خواستن از افراد صلاحيت دار، اطلاعات خود را بالا ببرند و بر مسئوليت های خود آگاه شوند.
 

****

منبع : كتاب "  بهداشت رواني " -تاليف : دكتر حمزه گنجي -انتشارات  ارسباران

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد