کودک آزاری چيست ؟

www.isaarsci.ir

به چه رفتارهايی کودک آزاری می گوييم ؟

کودکان به علت ويژگيهايی که از نظر سنی دارند بسيار آسيب پذير هستند و نياز به حمايت و مراقبت ما دارند. اما گاهی بزرگسالان به دلايل مختلف به جای حمايت و مواظبت از کودکان آنان را مورد آزار قرار می دهند.

کودک آزاری شامل رفتارهايی است که توسط افراد ديگر خصوصا" بزرگسالان نسبت به کودکان انجام می گيرد و به نوعی به سلامت جسمی و روانی کودکان آسيب میرساند . رفتارهايی که بصورت تصادفی انجام می شوند کودک آزاری به حساب نمی آيند مانند اينکه کودک آزاری به حساب نمی آيند مانند اينکه کودکی به علت تصادف با اتومبيل دچار نقص جسمی شود.

کودک آزاری چگونه صورت می گیرد؟

کودکان بصورتهای مختلف مورد آزار قرار می گيرند :

1 ) کودک آزاری جسمی

یعنی رفتارهايی که به جسم کودک صدمه می زند مانند کتک زدن ، سوزاندن ، مجروح کردن ، شکستن و ...

2 ) کودک آزاری روانی

شامل رفتارهايی است که به سلامت روانی کودک آسيب می رساند مانند توهين کردن ، ترساندن ، تحقيرکردن ، تبعيض و ...

3 ) بی توجهی و غفلت

يعنی توجه نکردن به نيازهای اساسی کودکان مانند تغذيه ، بهداشت ، پوشاک ، آموزش و ... درحدی که به سلامت جسمی و روانی آنان آسيب برسد.

4 ) سوء استفاده

يعنی استفاده از کودکان در ارتباط با مواد مخدر ، واداشتن آنها به کارهای دشوار ، سوء استفاده جنسی به صورتهای مختلف و ...

چرا کودکان مورد آزار قرار می گيرند ؟

1 )- ناآگاهی والدين :  گاهی والدين يا افراد ديگر که به کودکان آزار می رسانند ، نمی دانند که رفتار آنها کودک آزاری است ، مانند کسانی که کودکان را تنبيه بدنی می کنند، مورد تحقير و توهين قرارمی دهند ، به نيازهای اساسی آنها توجهی ندارند و اين رفتارها را عادی و معمولی می دانند.

2 )- مشکلات اقتصادی :  فقر سبب می شود که کودکان از دسترسی به نيازهای اساسی خود مانند آموزش ، بهداشت ، تغذيه و ... محروم شوند و يا والدين بعلت فشارهای مالی با رفتارهايی مانند پرخاشگری ، خشونت ، بی توجهی و... کودکان را مورد آزار قرار می دهند.

3 )- اعتياد : اعتياد بعلت خصوصياتی که در افراد ايجاد می کند مانند پرخاشگری ، بی مسئوليتی ، کاهش عواطف و ... سبب می شود که کودکان مورد آزار به ويژه از نوع سوء استفاده قرار گيرند.

4 )- بيماريهای روانی : در صورتيکه والدين به بيماريهای روانی مبتلا باشند ، با رفتارهايی مانند تندخويی ، خشونت ، ناسازگاری ، بی توجهی و ... که ناشی از بيماری روانی آنهاست ، سبب آزار کودکان می شوند.

5 )- مشکلات خانوادگی : مشاجرات شديد و طولانی والدين ، جمعيت زياد خانواده ، شيوه های تربيتی نامناسب ، در برخی موارد وجود ناپدری و نامادری و ... سبب می شود که کودکان مورد آزار قرار گيرند تا حدی که مشکلات خانوادگی يکی از دلايل کودک آزاری به شمار ميرود.

6 )- مشکلات کودکان :  کودکانی که مشکلات نسبتا" پايدار و شديد دارند بيشتر از ساير کودکان مورد آزار قرار می گيرند مانند کودکانی که دچار بيماريهای جسمی مزمن و طولانی مدت يا مشکلات رفتاری از قبيل پرخاشگری ، بيقراری ، بيش فعالی ، اضطراب ، شب ادراری و ... هستند بعلت مشکلاتی که برای بزرگسالان ايجاد می کنند و نيز به سبب ناآگاهی والدين از اين مشکلات اغلب مورد آزار جسمی و روانی قرار می گيرند.

7 )- مشکلات مدرسه : مشکلاتی که در مدرسه برای دانش آموزان ايجاد می شود مانند انتظار بيش از حد ، نديدن تفاوتها ، ايجا اضطراب ، ترس و رقابتهای شديد ، تبعيض ، تنبيه بدنی ، تحقير و توهين و ... سبب آزارهای جسمی و روانی کودکان می شوند.

چگونه می توانيم کودک آزاری را کاهش دهيم ؟

1 )- کودکان را بيشتر و بهتر بشناسيم ؟

شناخت کودکان و نيازهای آنان سبب می شود که رفتار بهتری با آنها داشته باشيم . برای اين کار می توانيم از روشهای مختلف مانند خواندن کتابهای مناسب ، شرکت در کلاسهای آموزشی ، مشورت کردن با افراد آگاه  ... استفاده کنيم .

2 )- علت کودک آزاری را بشناسيم :

کودک آزاری مانند هر رفتاری ديگری علتی دارد . سعی کنيم علت آنرا پيدا کنيم و با برطرف کردن آن ، کودک آزاری را کاهش دهيم . ممکن است برخی از مشکلات را نتوانيم از بين ببريم . در آن صورت پذيرفتن آن بهتر از آزار دادن کودکان است.

3 )- از ديگران کمک بگيريم :

کمک گرفتن و مشورت کردن نشانه هوشياری و آگاهی است ، نه ناتوانی . برای کاهش مشکلات خود می توانيم از مراکز مشاوره حضوری ، تلفنی ، سازمان های غير دولتی ، افراد آگاه و ... کمک بگيريم .

4 )- آرامش خود را حفظ کنيم :

زندگی هميشه با مشکلات همراه است ، سعی کنيم خشم خود را کنترل کنيم و برای مشکلات چاره جويی نماييم . بسياری از کودک آزاريها در شرايطی انجام می گيرد که والدين قادر به کنترل خشم خود نيستند. کنترل خشم آموختنی است و می توانيم با تمرين برخشم خود غلبه کنيم . 

کودک آزاری چه زيانهايی برای کودکان دارد؟

کودکی دوران رشد و شکل گيری شخصيت است .انواع کودک آزاری در اين سالهای حساس و مهم ، به رشد و سلامت آنان آسيب های جدی می رساند ، کودکان آزار ديده در همه جنبه های رشد مانند رشد جسمی ، ذهنی ، روانی و اجتماعی با مشکلات و نارسايی های فراوان روبرو خواهند شد. بررسی های انجام شده نشان می دهد بسياری از کودکانی که در دوران کودکی قربانی آزار و بدرفتاری بوده اند، در بزرگسالی خود به آزار کودکان پرداخته اند و اين بزرگترين زيان کودک آزاری است که سبب تداوم آن می شود.

چگونه می توانيم از کودک آزاری پيشگيری کنيم ؟

پيشگيری هميشه بهتر، آسانتر و سريعتر از درمان است . برای پيشگيری از کودک آزاری می توانيم از راهکارهای زير استفاده کنيم :

1)- دقت در ازدواج و تشکيل خانواده ، خودداری از ازدوجهای تحميلی ، ناشناخته ، شتابزده و ازدواج در سنين پايين .

2)- توجه به تنظيم خانواده و تعداد مناسب فرزندان .

3)- افزايش آگاهی خود در زمينه پرورش فرزندان و شيوه های مناسب رفتار با آنان .

4)- پذيرش مسئوليت ها و انجام وظايف خود بعنوان پدر ، مادر، معلم، سرپرست و ... نسبت به کودکان .

5)- آشنايی با حقوق و نيازهای اساسی کودکان .

6)- توجه به سلامت جسمی و روانی خود و کاهش فشارهای عصبی  مشکلات رفتاری خود که سبب کودک آزاری می شود.

7)- تقويت روحيه کمک گرفتن هنگام برخورد با مشکلات و آشنايی با مراکز حمايتی ، مشاوره ، امداد در مورد کودکان و خانواده ها .

****

منبع : وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی - مرکز مديريت بيماريها- اداره سلامت روان-صندوق کودکان سازمان ملل متحد ( يونيسف )

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد