|
پیشرفت تکنولوژی باعث اهمیت مدیریت اوقات فراغت
برای استفاده ی بهینه در بین جوامع مختلف شده است. افراد با
اهداف گوناگون سعی در گذراندن اوقات فراغت خود بوسیله ی فعالیت
های ورزشی اند که برخی از این اهداف حفظ و ارتقا سلامت جسمی
و روحی می باشد. طراحی و ساخت اماکن و مجموعه ورزشی یکی از
مولفه های اصلی دستیابی به این هدف در بین معلولین بویژه
بانوان معلول با توجه به نیازهای آنها به معماری خاص برای
برآورده کردن نیازهای آنها با اهداف درمانی و اوقات فراغت
بوسیله ی ورزش می باشد.
کلید واژه:
سخت افزار، اماکن ورزشی، معلولین، معماری.
یکی از عوامل مهم در استفاده مناسب از اماکن و
تاسیسات ورزشی توجه به علایق و نیازهای کاربران آن در هنگام
طراحی و ساخت فضاهای ورزشی است.
تاسیس و ایجاد فضاهای ورزشی
متناسب با نیازهای جنسی و محدودیت های حرکتی افراد از نکات مهم
برای جذب افراد به گذراندن اوقات فراغت خود بوسیله ی فعالیت
های ورزشی است که برای دستیابی به چنین هدفی پاسخگویی به
سوالات زیر دارای اهمیت است :
1 – جنسیت چه نقشی در نحوه ی گزینش فعالیت های
ورزشی و طراحی اماکن و استادیوم های ورزشی دارد؟
2 – دسترسی آسان چه تاثیر در افزایش انگیزه ی
بانوان در پرداختن به فعالیت های ورزش دارد؟
3 – اماکن مسقف برای افزایش انگیزه ی بانوان در
پرداختن به فعالیت های ورزش چه مولفه هایی را باید رعایت کند؟
4 – استانداردهای ورزشی، رشته های مختلف چه
تاثیری در طراحی و معماری فضاهای ورزشی دارد؟
روش
تحقیق
در
این
بررسی
از
نظر
استراتژی
توصیفی،
از
نظر
مسیر
اجرا
تحلیل
محتوا،
از
نظر
هدف
کاربردی، از
نظر
جمع
آوری
داده
ها
اسنادی،
از
نظر
زمان
مطالعه
مقطعی
می
باشد، که با استفاده از اين روش به مطالعه ي
مستقيم متون كتاب ها، مقالات، اسناد و سياست گذاري های مرتبط
با موضوع معماری اماکن ورزشی، جنسیت و اوقات فراغت ورزشی
معلولین پرداخته شده است.
1 – جنسیت چه نقشی در
نحوه ی گزینش فعالیت های ورزشی و طراحی اماکن و استادیوم های
ورزشی دارد؟
فعالیت های ورزشی در بانوان با توجه به خصوصیات های
فیزیولوژیکی، شرم حیای جنسی، علایق متفاوت ورزشی و اولویت
داشتن رشته های ورزشی و توانایی های جسمی برای حفظ کرامت و
شخصیت آنها نیازمند طراحی و معماری استادیوم ها و اماکن ورزشی
برای پاسخگویی مناسب با نیازهای ورزشی دختران و بانوان می باشد
که برخی از عوامل موثر در طراحی مناسب در دسترس بودن، طراحی
فضاهای ایمن از نگاه جنس مخالف و طراحی براساس رشته های مورد
علاقه دختران می باشد.
هر چند سخن گفتن از نیازهای جنسی به این معنی نیست که نحوه ی
فعالیت های ورزشی در بین مردان و زنان از ریشه و بن دارای
تفاوت است؛ بلکه این تفاوت تنها در برخی از عوامل می باشد که
با توجه به تفاوت های جنسیتی توجیه پذیر است.
2 – دسترسی آسان چه تاثیر در افزایش انگیزه ی بانوان در
پرداختن به فعالیت های ورزش دارد؟
ورزش به معني ورزيدگي و وسيله اي براي حفظ و ارتقا سلامتي،
نشاط جسم و روح و تقويت آنها، امروزه اهمیت بسزایی در جامعه
دارد به
گونه ای که امروزه ورزش یکی از اموری است که به عناوین مختلف
در جهان مطرح شده و گروه زیادی به اشکال گوناگون با آن سرو کار
دارند. فعالیت های ورزشی با تنوع و خواستگاه جهانی با هدف
آموزش و پرورش روح و جسم نسل های بشری سعی در تربیت افرادی با
جسم و عقلی پرورش یافته دارند.
اهمیت ورزش باعث شده است که اماکن و تاسیسات ورزشی به یک جزء
جدایی ناپذیر شهرها تبدیل شده اند که نحوه استقرار، تعداد
ورزشگاه و نوع معماری آنها نشان دهنده سلامت و نشاط جامعه است.
یکی از مولف هایی که در ساخت فضاهای ورزشی برای افراد و
کاربران آن دارای اهمیت است میزان دسترسی آسان و امنیت آن هست
که می تواند بعنوان یک مولفه ی انگیزشی برای پرداختن به ورزش
است.
كيفيت و كميت فضاهاي ورزشي كه ساخته مي شود منعكس كننده دانش و
تعهد ما نسبت به آينده است هرگونه اشتباه و سهل انگاري
در طراحي ، ساخت و نگهداري باعث اتلاف سرمايه‌هاي ملي خواهد شد
چه بسا که بی توجهی به نیازهای ساده قشری باعث دلسردی و کاهش
انگیزه ی آنها نسبت به انجام ورزش شود که متاسفانه می توان بی
توجهی به نیازهای ابتدایی معلولین را یک نمونه بارز دانست که
گاهی نحوه استقرار اتاق ها، سالن ها یا نحوه ی دسترسی به اماکن
ورزشی باعث ایجاد اضطراب و مشقت بسیار برای معلولین می شود که
می توان چنین غفلتی را به عدم هماهنگی مسئولین در پست های
مختلف رشته هایی مانند برنامه ریزی شهری، توانبخشی، معماری،
جامعه شناسی و تربیت بدنی دانست که هر یک سعی در برنامه ریزی
یک بعدی برای معلولین دارند حال آنکه نیازهای معلولین به ورزش
دارای ابعاد چند وجهی است (1).
3 – اماکن مسقف برای افزایش انگیزه ی بانوان در
پرداختن به فعالیت های ورزش چه مولفه هایی را باید رعایت کند؟
افزايش
آگاهي هاي
اجتماعي
در
باره
اثرات
فعاليتهاي
ورزشي
در
حفظ
و
ارتقاء سلامتي
و
توجه اقشار
مختلف
مردم
بویژه آقایان و بانوان
معلول برای پیشگیری از آسیبهای ناشی از بی
تحرکی و نقش درمانی فعالیت های ورزشی باعث شده، چگونگی طراحی
وساخت اماکن و استادیوم های ورزشی متناسب با نیاز معلولین
دارای اهمیت باشد(2).
فعالیت های ورزشی و کالاهای مرتبط با هر
رشته ی ورزشی حاوی پیام های اخلاقی و ارزش مدارند که فضاهای
ورزشی یکی از نیاز های اساسی هر فعالیت ورزشی هستند که نحوه ی
ترکیب بندی و معماری آن حاوی پیام های بسیاری در مورد فرهنگ و
ارزش های مورد قبول جامعه مذکور می باشد. با توجه به اینکه
بانوان بیشتر به ورزش های همگانی علاقمند هستند و اولویت های
ورزشی مانند حفظ و ارتقاء سلامتی خود ، برقراری ارتباط های
اجتماعی خودشان بیشتر گرایش به فعالیت در اماکن مسقف با فضای
با نشاط و شادی آفرین هستند تا بتوانند با حفظ کرامت و شخصیت
خود به اهداف ورزشی خود دست
یابند.
ایجاد فضاهای مناسب برای
برآورده کردن این نیازها شایان توجه می باشد(3).
4 – استانداردهای ورزشی، رشته های مختلف چه
تاثیری در طراحی و معماری فضاهای ورزشی دارد؟
ورزش شامل فعالیت هر کس با یک منظور و در محیطی
متفاوت از محیط روزانه براي مسابقه، لذت بردن، کسب برتري یا
ترکیبی از این اهداف با رعایت یک سری قوانین و استانداردهای
معین به فعالیت ورزشی می پردازد.
قوانین و مقررات تمام حیطه ی
ورزش را مانند مقررات ساخت اماکن و فضاهای ورزشی و مقررات بازی
را در بر می گیرد.
بنابرین پریدن از روي یک مانع در مقابل دیدگان هزاران نفر در
یک میدان سر پوشیده ورزش است در حالی که پریدن از روي یک چشمه
هنگام پیاده روي در روستا فقط تلاش براي خیس نشدن پاي فرد است.
ورزش صرفا یک فعالیت نیست، بلکه یک آیین تربیتی و مجموعه ای از
ارزش ها و روحیه های عالی است که از طریق کتاب قابل یادگیری
نیست که به همین دلیل بایست به تمامی مولفه های سازنده ی ورزش
بایست با دیدی ارزشی نگریست و از تمام مولفه های سازنده ی ورزش
برای تربیت و تقویت جسم و روحی، استفاده کنندگان آن بهره برد.
در عصر حاضر شتاب تحولات اجتماعي بسيار زياد است و هر پدیده ای
با توجه با ارتباط دو سویه با سایر پدیده ها نیازمند قوانین و
مقرراتی است که نحوه ی تصمیم گیری و نوع ارتباط با سایر پدیده
ها را برای دستیابی به اهداف ورزشی که تعالی انسان ها را تضمین
می کند با بهره گیری از سایر پدیده ها محقق سازد.
فعالیت های
ورزشی به فعالیت هایی که در اماکن ورزشی و مجموعه های ورزشی
است گفته می شود که درتعریف اماکن ورزشی از دیدگاه جهانی اماکن
ورزشی به هرگونه مکان دارای حصار کشی یا دیوار که درآن فعالیت
ورزشی انجام می شود می گویند(4).
با توجه به پیشرفت و اهمیت فعالیت های ورزشی در
بین بانوان بویژه بانوان معلول که از ورزش بعنوان یک شیوه ی
درمانی نیز بهره می برند به همین دلیل توجه به طراحی و تجهیز
متناسب اماکن و مجموعه های ورزشی برای مدیریت اوقات فراغت
بانوان معلول دارای اهمیت بسزایی است.
نکاتی که هنگام طراحی
اماکن ورزشی و استادیوم های ورزشی، توجه به نیازهای ورزشی
دختران و بانوان می توان به در دسترس بودن، ایمن بودن از نگاه
جنس مخالف و طراحی براساس رشته های مورد علاقه دختران اشاره
کرد(5).
طراحی و ساخت فضاهای ورزشی متناسب با نیازهای بانوان و
ارزش های اجتماعی و دینی ، آگاهی از نقش جنسیت در چگونگی
انتخاب رشته ی ورزشی و پرداختن به فعالیت ورزشی، نوع فضای
ورزشی دارای اهمیت است که متولیان ورزش می توانند با تکیه بر
استاندارد های ساختمان سازی، قوانین و استانداردهای ورزشی
طراحی کنند و تجهیزات ورزشی را برای جذب بانوان برای پاسخگویی
به نیازهای روحی و جسمی آنها مهیا کنند.
دستابی به چنین اهدافی
بوسیله تفکر چند وجهی حاصل از نیازهای متنوع ورزش و کاربران آن
توسط یافته های اصلی حاصل از تربیت بدنی، پزشکی ، عمران، جامعه
شناسی، معماری امکان پذیر است.
1 – ساخت اماکن و مجموعه های ورزشی متناسب با
نیازهای معلولین و جنسیت کاربران
2 – طراحی و ساخت اماکن ورزشی با بررسی های بین
رشته ای مانند تربیت بدنی، عمران، جامعه شناسی، معماری
3 – بومی سازی دانش و سبک ها ی معماری ورزشی با
تکیه بر ارزش های ایرانی
1 - نوبخت، فرزاد. حمیدی، مهرزاد.(1386).
مهندسي طراحي و ساخت فضاهاي سرپوشيده ورزشي، اولین کنفرانس بین
المللی ورزش.
2 - مجري:
بيژن
شيري، ناظر:مهدي
مرندي .(1388).استانداردها و ایمنی اماکن
ورزشی، به
سفارش
شركت
توسعه
و
نگهداري
اماكن
ورزشي
كشور.
3 - جلالی فراهانی، مجید.(1391). مدیریت اماکن
تاسیسات و تجهیزات ورزشی، چاپ پنجم، تهران، ناشر: انتشارات
دانشگاه تهران.
4 -
گیل، فرد.(1388). مدیریت اماکن ورزشی، حسن اسدی .کیوان شعبانی
مقدم .
نوشین اصفهانی ، انتشارات دانشگاه تهران.
5 - سجادی، سید نصرالله. جعفری، حسین.(1389).
طراحی و نگهداری اماکن و تاسیسات ورزشی، چاپ اول، تهران:
انتشارات آوای ظهور.
|
