متاسفانه در جامعه شاهد آن هستيم که سالانه تعدادی از افراد به
دلايل گوناگون دچار معلوليت می شوند. با پيشرفت تکنولوژی نه
تنها از افزايش روند معلوليت کاسته نشد، بلکه بر پيچيدگی آن
نيز اضافه گرديد.
بايد بپذيريم که معلوليت جزء لاينفک هر جامعه
است و تا اين لحظه هيچ ادعايی مبنی بر کاهش آن به اثبات نرسيده
است. با همه اين تفاسير دنيای پرشور و هيجان جوانی همه روزه
شاهد حوادث و شهرت طلبی هايی است که پيامد آن از دست دادن حيات
يا رسيدن به معلوليت است.
بنابراين اگر بپذيريم که معلوليت از
جامعه حذف نخواهد شد و اين قشر به هر دليل در اين جامعه زندگی
خواهند کرد، پس ضروری است به نيازهای آنها توجه شود.
يکی از
اين نيازها پرداختن به ورزش است. سازمان بهداشت جهانی بطور
متوسط 10% از افراد جامعه را معلول تلقی ميکند که انواع مختلف
معلوليت را شامل می شود. نیاز به ورزش وتأثیر سلامتی آن در
افراد معلول بسیار بیشتر از افراد سالم احساس می‌شود . ورزش
معلول را به سطح جامعه می‌کشاند و آنان را مستقل می‌سازد،
امروزه افراد معلول در سطح وسیعی در فعالیتهای اجتماعی و
مسابقات شرکت دارند و هویت خود را به جامعه شناسانده‌اند.
ورزش به مثابه يک فعاليت درمانی،تفريحی، علاوه بر پر کردن
اوقات فراغت، می تواند جنبه های متفاوت جسمانی، روانی و
اجتماعی را در فرد معلول تقويت نمايد و آثار و عوارض ثانويه
اين عارضه را کاهش يا درمان کند.
اين معلوليتها، دامنه گسترده اي را از معلوليت
هاي بارز، مانند
نابينايي، ناشنوايي، كم تواني ذهني و معلوليت جسمي حركتي را تا
معلوليت هاي غيربارز مانند ضعف اعضاي مختلف بدن و ناهنجاريهاي
رواني دربرمي گيرد.
با اين شاخص هاي كلي، امروز بيش از ۶۰۰ميليون انسان به عنوان
انسانهاي معلول شناخته مي شوند.درگذشته تعريف معلوليت، عمدتاً
براساس شاخصهاي فيزيكي صورت مي پذيرفت، اما درسالهاي اخير اين
پديده عمدتاً ازجنبه كاركردي موردشناسايي و مطالعه قرارمي
گيرد.
به عبارت ديگر آن نقصاني كه به ميزان مشاركت هرفرد در
فعاليتهاي اجتماعي همپايه ساير افراد خلل واردمي كند، معلوليت
تلقي مي شود. براين اساس آنچه معلوليت يك فردمحسوب مي شود، ضعف
در مشاركت اجتماعي، همپايه ساير انسانهاست.
بعد از جنگ جهانی دوم به دلیل تعداد زیاد معلولین جنگی،
ورزشهای افراد معلول جسمی - حرکتی پا به عرصه وجود نهاد . در
تحقیقاتی که برای سلامتی این افراد انجام شد، مشخص گردید که
ورزش یکی از بهترین درمانهای معلولیت است .
در سال ۱۹۶۰ ، گروه تحقیقی بین المللی ورزش معلولین جهت مطالعه
و تحقیقات ورزش معلولین تاسیس شد و سپس در سال ۱۹۶۴ منجر به
افتتاح IOSD یا سازمان جهانی ورزش معلولین شد IOSD .برای
ورزشکاران معلولی مناسب بود که نمی توانند به عضویت کمیته
بازیهای جهانی در رشته های ورزشهای معلولین نابینا ، قطع عضو ،
قطع نخاعی ، فلج مغزی و فلج قسمتهای مختلف بدن درآیند .
دیگر سازمانهای مربوط به معلولین مانندCP- ISRA و IBSA در
سالهای ۱۹۷۸ و ۱۹۸۰ تاسیس شدند . این چهار سازمان بین المللی
همگی نیاز به هماهنگی را احساس کردند بنابر این با کمک یکدیگر
در سال ۱۹۸۲ ، کمیته هماهنگ کننده ورزشی معلولین در جهان را با
نام ICC افتتاح کردند، همچنین IPC کمیته بین المللی پارالمپیک،
نماینده بین المللی سازمان ورزش معلولین است که مسابقات
پارالمپیک و دیگر مسابقات ورزش معلولین را در دو سطح کشوری و
جهانی برگزار می کند,
در این بررسي که از دسته مقالات مروری Review (tutorial)
articles یا پژوهشهاي كتابخانه اي می باشد. بااستفاده از
مطالعات کتابخانه ای و اینترنت ، تفریحات ورزشی معلولین و نقش
آن در سلامت جسم و روح آنان ، در داخل و خارج از کشور مورد
بررسی قرار گرفت .
براساس نتایج بدست آمده افراد معلول :
- جهت انجام بهتر امور روزمره زندگی
- شرکت در فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی
- بهبود حرکات مفصلی
- بازگرداندن و تقویت قدرت عضلانی
- بهبود سیستم ارتباط عصبی عضلانی
- حفظ تعادل و Coordination
- ایجاد تناسب و هماهنگی بین عملکردهای متوالی
- افزایش اعتماد به نفس
- افزایش مهارت و دانش نیروی کار
- افزایش آگاهی از فرصت های موجود
- کاهش اضطراب، افسردگی، تنش و استرس
- بهبود و یا کاهش پوکی استخوان ناشی از معلولیت
نیاز دارند ازنظر جسمی و روحی خود را ارتقاء دهند و این ممکن و
میسر نمیشود مگر با انجام تفریحات ورزشی سالم .
براساس آمارهای بدست آمده کمترین مشارکت در فعالیتهای اجتماعی
مربوط به معلولین می باشد.
میزان مشارکت معلولین در فعالیتهای اجتماعی:
1) در بزرگسالان:
8.8-9.5% معلولین بزرگسال به طور منظم در فعالیت های فیزیکی
شرکت دارند.
2) در جوانان:
56 ٪ از افراد معلول جوان به طور منظم فعالیت بدنی دارند
موانع عمده در عدم مشارکت معلولین در فعالیتهای اجتماعی:
علاوه بر موانع فیزیکی ، حمل و نقل، ارتباط، نگرش مردم و عدم
درک صحیح جامعه از معلولیت علل دیگری نیز در عدم مشارکت
معلولین در فعالیتهای اجتماعی مؤثرند که شامل:
1- در بزرگسالان :
- مشکلات بهداشت و درمان 74%
- فقر 5%
- نداشتن وقت برای فعالیتها 5%
- سایر موارد 16%
2- درجوانان:
- مشکلات بهداشت و درمان 58%
- نداشتن امکانات ورزشی 18%
- نداشتن وقت برای فعالیتها 14%
- سایر موارد 10%
"بهبود زندگی افراد معلول از طریق ارتقاء و ارائه فرصت های
ورزشی با کیفیت بالا "
بسياري از كشورهاي جهان به اين تعريف جديد رسيده اند كه بسياري
از انسانها در جهان پيشرفته داراي نقايص عضو هستند، اما به
دليل حمايتهاي حقوقي و زمينه سازيهاي اجتماعي، اين انسانها
عملاً قادرند همپا با انسانهاي عادي و بدون نقص فعاليت كنند،
خوشبخت باشند و از نقص هاي جسمي خود رنج نبرند.
متأسفانه با وجود
تلاش سازمان ملل در توجه به مشكل معلولان ازجمله نامگذاري
دهه۸۰ به عنوان دهه معلولان در جهان و نامگذاري دهه ۹۰ به
عنوان دهه معلولان در آسيا واقيانوسيه و برنامه ريزيهاي
زيرمجموعه اين نامگذاريها، وضعيت معيشتي معلولان در كشورهاي
درحال توسعه، بهبود چنداني نيافته است.
در برنامه ريزي جهت تفریحات ورزشی معلولین چند نكته حائز اهميت
است:
الف) شناسايي گروههاي معلولین شامل:
- معلولين حسي :
الف) نابینایان ب) ناشنوایان
- معلولين جسمي يا حركتي
- معلولين ذهني و رواني
ب) ارائه خدمات ورزشی و تفریحی مناسب با معلولیت آنها مانند :
شنا، تنیس روی میز، بسکتبال، پرتاب دیسک، بوچیا، پلی بت،
کریکت، گلبال، والیبال نشسته و ...
- ضایعات نورولوژیکی - اینترنت
- زوبین. 2004 تئوری و عمل گروه روان درمانی نیویورک کتاب پایه
- سازمان جهاني بهداشت، طبقه‌بندي بين‌المللي لطمات،
معلوليتها و نقص‌ها: راهنماي طبقه‌بندي مربوط به عوارض بيماري
(ژنو، 1980)
- انجمن تفریح درمانی آمریکا
- شورای ملی صدور گواهینامه تفریح درمانی
http://www.dsr.nsw.gov.au
http://www.atra-online.com
http://www.nctrc.org/index.htm
|
