صنعت پرستاری از مشاغلی است که خطرات شغلی " پنهان "
بسیار زیادی دارد
.
بر اساس اعلام سازمان کار ایالات متحده ، کار کردن در
محیط
های پرستاری ، بعد از کارهای ساختمانی ، دومین شغل
خطرناک محسوب می شود . مطابق با ادعای خود پرستاران ، از جمله مهمترین
صدماتی که شاغلین این حرفه در معرض آن قرار دارند ، می توان به موارد
زیر اشاره نمود :
·
اختلالات عضلانی اسکلتی
(MSD)
·
قرار گرفتن در معرض پاتوژنهای منتقله از راه خون
·
آسیبهای روحی و جسمی ناشی از خشونت در محل کار ( مرتبط
با بیمار
(
طبق آمارهای منتشره :
-
درد های ناحیه پشت در بیشتر از 38 درصد از پرستاران
دیده می شود . بطوری که :
-
هزینه صدمات حاصل از کار پرستاری 1 میلیارد دلار در
سال برای کارفرمایان تخمین زده می شود.
-
مراکز نگهداری افراد ناتوان از جمله آسایشگاهها ،
از جمله جاهائی هستند که از نظر سازمانهای بین المللی ایمنی و
بهداشت حرفه ای ( از جمله :
OSHA
) باید به جدیت مورد توجه ، بازرسی و هدف آموزش
قرار گیرند .
از این رو توجه به جنبه های ارگونومی پرستاران شاغل در
مراکز مراقبت و نگهداری بیماران دچار آسیب نخاعی به خصوص ، مراکز
توانبخشی ، آسایشگاهها و حتی پرستاران و مراقبین شخصی منازل موضوعی
مهم است . در این راستا آموزش کارکنان و آشنائی آنان با ارگونومی ،
اولین گام موثر در جهت حفظ سلامتی این قشر زحمتکش محسوب می شود .
اهداف
آموزش ارگونومی کارکنان حرفه پرستاری
(1)
آموزش کارکنان به منظور شناخت علائم و نشانه های
(
MSD
) ، به طوری که بتوانند آنها را به موقع گزارش کرده و پاسخ مناسب را
دریافت کنند .
(2)
شناسایی شغل یا وظایف کسانی
که دارای عوامل استرس زای ارگونومیکی که زمینه ساز(
MSD
) هستند ؛
(3)
آشنائی با چگونگی کنترل عوامل استرس زای ارگونومیکی .
نکته مهم این است که موفقیت برنامه های ارگونومی تا حد
زیادی به اثربخشی آموزش ارگونومی بستگی دارد
.
موضوعات مهم آموزش کارکنان
-
دردهای اسکلتی عضلانی ( به خصوص آسیبهای پشت و شانه
) و دلایل احتمالی آن .
-
روش های ایمن جابجایی بیماران .
-
روش
های کمکی برای جابجا نمودن بیماران .
-
تمرین روش
های کار و کنترلهای مهندسی .
توجه به علل غیرکاری کمر درد و
MSD
نیز از نکات مهمی است که هنگام گزینش و انتخاب
کارکنان باید مورد توجه قرار گیر د. که مهمترین
آنها از این قرارند :
-
علل
ژنتیکی
-
سن
-
زمینه های جسمی
-
سلامت عمومی
-
سایر عوامل مانند عوامل روانی
-
عواملی چون نارضایتی شغلی ، کار یکنواخت و کنترل
محدودیت شغل
.
آشنائی با اصول و قوانین ارگونومی شامل نحوه استقرار
بدن هنگام انجام کار ، اصول جابجائی ، طرز نشستن ، قوانین مربوط
به
طرز قرار گرفتن دست و شانه ، ابزار مناسب و عوامل
محیطی از جمله روشنائی محیط کار ، تهویه مناسب ، رنگها و ... همگی در
پیشگیری از بروز خطرات و دردهای اسکلتی عضلانی و ایمنی محیط کار نقشی
اساسی دارند .
دراین قسمت به خطرات فیزیکی مربوط به نحوه جابجائی
اشاره ای اجمالی می شود :
خطرات مربوط به نحوه بلند کردن و جابجا نمودن بیمار
-
شیوه های غلط بلند کردن و جابجا نمودن بیمار ،
عامل
بیشتر صدمات ناحیه پشت هستند .
-
بیشتر صدمات پشت در نتیجه ی پیچش
و چرخش کمر هنگام تحمل بار رخ می دهند .
-
بلند
کردن بیماران بدون استفاده از نیروی کمکی ( فردی یا تجهیزات ) ،
عامل بیش از نیمی از صدمات گردن،
پشت و شانه نزد پرستاران محسوب می شود .
هنگامی که بیمار قادر به حرکت نباشد . استفاده از
روشهای مکانیکی برای کمک به انتقال بیمار از روی تخت به روی ویلچر یا
صندلی الزامی است .
نکات مهمی که باید به یاد داشته باشید : استفاده از
تسمه ها و بالابرهای مخصوصی که برای انتقال و یا حتی راه رفتن بیماران
نخاعی وافراد ناتوان کاربرد دارند ، می توانند ضمن جلوگیری از سقوط
بیمار ، کمک زیادی به مراقبین کند .
بیمار باید همواره متمایل به دستگیره تسمه و دستگاه
نگه داشته شود و ضمن استفاده از مکانیک درست بدن ، به آرامی او را تا
کف پایین آورد . بعداز استقرار بیمار ، وضعیت او را مجددا" ارزیابی
ومرور کنید و برای جلوگیری از سقوط او ، به نشانه هایی چون ضعف بیمار
توجه داشته باشید . اگر به دنبال انجام کار بصورت ایمن هستید ، حتی با
وجود استفاده از این دستگاهها هنگام انتقال بیمار باید پشت خود را صاف
نگه داشته ، عضلات شکم خود را سفت کنید ، پاها باید کمی خمیده و در
نزدیکی بیمار قرار داده شوند . توجه داشته باشید که تلاش جهت جلوگیری
از سقوط های ناگهانی می تواند در آسیب دیدن پرستار نقش به سزائی داشته
باشد . از این رو تمام شرایط را طوری ارزیابی کنید که از این موضوع
خاطر جمع شوید .
توجه داشته باشید که استفاده از این وسیله نیاز به یک
مراقب آموزش دیده دارد ، بطوریکه این فرد باید با نحوه کمک و استفاده
ازاین بالابرها آشنائی کامل داشته باشد.
دستگاه بالابر باید در وضعیت خوبی کار کند و قبل از هر
بار استفاده ابتدا باید به طور کامل بازدید و آزمایش شود . اطمینان
حاصل کنید که بیمار متوجه حرکت خود توسط بالابر است و موقعیت خود را
کاملا" درک می کند و با آنچه که باید قبل از استفاده از دستگاه انجام
دهد ، آشنائی داشته باشد .
کمک به جابجائی بیمار هنگام استفاده از توالت ، وان
حمام ، دوش ، معمولا" بدن مراقب یا پرستار را در وضعیتی غیر ارگونومیک
قرار می دهد و وضعیتی را برای او فراهم می آورد که اجتناب از فشار بر
ستون فقرات مراقب یا پرستار را غیر ممکن می سازد .
تلاش برای کنترل بیمارهنگام جابجائی و به خصوص کند کردن
وجلوگیری از سقوط او می تواند نیروی ناگهانی و فشارزیادی را به ستون
فقرات و مفاصل مرافبین وارد کند که در واقع منشاء آسیب
های جدی محسوب می شود .
لذا توصیه بر این است که با استفاده از وسائل کمکی که
برای بلند کردن بدن هنگام جابجائی روی صندلی توالت یا حمام طراحی شده
، از این گونه خطرات جدی پیشگیری گردد . این وسیله می تواند به
کسانی که قادرند بدون کمک ، وزن بدن خود را هنگام جابجائی ها تحمل
کنند ، یعنی کسانی که می توانند از بالا تنه خود استفاده کنند( دارای
قدرت بدنی در قسمت فوقانی بدن هستند ) ، و همچنین کسانی که می توانند
برای خم کردن مفصل ران، زانو و مچ پا با پرستارهمکاری کنند ، کمک خیلی
خوبی می تواند باشد .
همچنین برای کسانی که نیاز به مراقب شخصی ندارند ،
استفاده از این وسیله به هنگام توالت کمکی خوبی است .
|
وسیله کمکی جهت بلند کردن بدن روی صندلی
توالت
|
|
قرار گرفتن در معرض عوامل بیماریزای خون
درایالات متحده آمریکا ، سالانه حدود
800.000
جراحت مرتبط با سرسوزن و سرنگ و تزریقات رخ می دهد (
منبع: دپارتمان کار ایالات متحده،
BLS
(
و تقریبا"
16،000
نفر از کارکنان حوزه بهداشت و درمان
طی یک سال کاری خود به دلیل تماس با مبتلایان در معرض
خطر بیماریهای خاص از جمله انواع هپاتیت و
HIV
قرار می گیرند ( منبع: بیمارستان
Assn،
آمریکایی
1992
) که البته میزان افراد در معرض تماس با مبتلایان به
هپاتیت
C
و هپاتیت
B
نسبت به
HIV
بیشتر است . (
منبع : مراکز کنترل بیماریهای واگیر ایالات متحده
(
در نمودار زیر میزان جراحات حاصل از سرسوزن ، در میان
کارکنان شاغل در حوزه های مختلف مراقبت های بهداشتی به تصویر کشیده شده
است . :
منبع:
مرکز شبکه اطلاعات دانشگاه ویرجینیا (
EPINet.Data)
بنابراین آموزش و نحوه پیشگیری از ابتلاء به این
بیماریها ، برای شاغلین در مراکز درمانی و نگهداری بیماران نخاعی به
خصوص پرستاران و مراقبین و حتی خود بیماران موضوعی مهم است .
واکسیناسیون ، نحوه استریلیزاسیون وسائل و تجهیزات ، آشنائی با اصول
بهداشت فردی و محیط و نحوه انتخاب و استفاده از وسائل حفاظت فردی
مناسب از جمله راهکارهای مقابله با این خطرا ت
محسوب می شوند .
پرخاشگری بیماران ناتوان و مسائل مربوط به خشونت در
محل کار
:
بیماران نخاعی و افراد ناتوان ، به دلیل مشکلات جسمی و محدودیت
های زیادی که در زندگی روزمره خود با آن مواجه می شوند ، دارای مسائل
روحی روانی وخصوصیات خلقی خاصی می باشند .
موضوع تطبیق مبتلایان ضایعه نخاعی با عوارض و محدودیت
های افراد به اقتضای نوع و شرایط زندگی و خصوصیات فردی آنان و شرایط
وامکاناتی که دارند ، تاثیر زیادی بر اوضاع روحی آنان می گذارد .
پرستاران ، مراقبین و خانواده های مصدومین نخاعی ، در گذر از مرحله
تطبیق آنان ، بعضا" متحمل پرخاشگری ها و ناملایمات وحتی خشونت
های آنان می شوند . به
طور کلی عوامل زیادی در پرخاشگری این بیماران نقش دارند .از جمله این
عوامل می توان به موارد زیر اشاره نمود
:
·
استفاده نادرست از داروها و مواد تخدیری
·
دلایل روحی روانی
·
استرس
حاصل از افزایش سن
·
مشکلات مربوط به
سیستم های ارتباطی
·
حتی ، مقاصد جنایی
انواع رفتارهای پرخاشگرانه :
برخوردهای آنی
·
کتک زدن ، هل دادن، گرفتن ، فشار دادن، لگد زدن، گاز
گرفتن، استفاده ازکلام ناشایست ( فحش )
حملات با فاصله
·
حمله با استفاده از یک شئی یا سلاح سرد و یا حتی سایر
سلاحها .
پرستاران و مراقبین به خصوص در فاز سازگاری بیماران
نخاعی ممکن است در معرض این رفتارهای پرخاشگرانه قرار گرفته و چه بسا
بعضی از آنها با آسیب های جدی مواجه می شوند .
ابزارهای جلوگیری از بروز این گونه حوادث :
-
سیاست گذاری در مورد مسائل خشونت در محل کار
-
آگاهی دادن به کارکنان
-
آموزش کارکنان درزمینه تکنیک های مداخله در بحران
-
ایجاد موانع فیزیکی / از جمله : حضور نیروهای
امنیتی
منابع بالقوه برای ایجاد تقابل
·
مراجعین ، بیمار و یا مشتری
·
اعضای خانواده و یا افراد مهم دیگر
·
کارفرما ، مدیر یا سرپرست جدید یا قدیمی ،
·
احساس بیگانگی
Occupational Safety for the Nursing Profession- Presentation
by : Jamila Hamudu , Hospital Quality Improvement Unit, Muhimbili
National Hospital
Workplace Health,Safety and Well-beingof the Nurse-
FEBRUARY 2008-RANAO
|