|
آسیب طناب نخاعی یا spinal cord injury به معنای آسیب وارد شده به طناب
نخاعی ، ستون مهره ها، بافت نرم محافظت کننده یا دیسک های بین مهره ای
که در اثر ضربه رخ می دهد، می باشد. چنانچه قطع عرضی در طناب نخاعی
بالاتر از سطح T5 باشد ، اثر اعصاب سمپاتیک بر سیستم قلبی – عروقی از
بین رفته و عوارضی مانند : برادیکاردی ، هیپو تانسیون و کاهش برون ده
قلبی را سبب می شود .
پرستار دارای نقش ویژه در ارائه خدمات مورد نیاز افراد دارای ضایعه
نخاعی می باشد . هدف از ارائه خدمات پرستاری ، تامین مراقبت جسمی ،
ارائه حمایت روانی و عاطفی و آ موزش افراد مبتلا به ضایعه نخاعی و
خانواده های ایشان و مراقبت دهندگان از این افراد می باشد.
این مقاله با هدف شناسایی عوامل خطر ساز در ایجاد بیماری های قلبی در
افراد مبتلا به ضایعه نخاعی ، عوارض بیماری های قلبی و مراقبت پرستاری
در مددجویان مبتلا به ضایعه نخاعی ( بر مبنای فرآیند پرستاری ) و سپس
آموزش های مورد نیاز به این افراد تهیه شده است.
بیماری کرونر قلب Cardiac Hearth Dieses یکی از چندین بیماری هایی است
که می تواند قلب و سیستم گردش خون را دچار آسیب نماید . دستگاه گردش
خون شامل قلب ، سرخرگ ها ، سیاهرگ ها می باشد .
فرایندی که باعث بروز مشکلات کرونر قلب می شود آترواسکلروزیس
(Atherosclerosis) نامیده می شود . (آترو به معنی رسوب مواد نرم و
اسکلروزیس به معنای سختی و سفتی می باشد) که انسداد سرخرگ ها را سبب می
گردد. آترواسکلروزیس ناشی از رسوب چربی در دیواره سرخرگ ها است و به
مرور زمان ، افزایش رسوبات باعث محدود کردن جریان اکسیژن مورد نیاز
عضله قلب می شود. این فرایند می تواند در هریک از سرخرگهای بدن ایجاد
شود. محل سرخرگ یا سیاهرگهای مبتلا نوع بیماری که ایجاد می شود را
تعیین می کند. اگر انسداد در سرخرگ هایی ایجاد شود که خون و اکسیژن مغز
را تامین کند ممکن است سکته مغزی را سبب شود و چنانچه سرخرگهای خونرسان
پاها ، مبتلا به آترواسکلروزیس شوند ، بیماری محیطی سرخرگ (Peripheral)
به وجود می آید . وقتی آترواسکلروزیس در سرخرگهای عضلات قلب که نسبتاً
باریک هستند اتفاق بیافتد ، اصطلاحاً بیماریهای کرونر قلب (CHD) نامیده
می شود.
بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های
قلبی هستند . در حقیقت آسیب به سیستم اعصاب خودکار عامل مهم در بروز
بیماری های قلب و عروق در این افراد است که می توان با انجام ورزش های
مداوم و منظم بروز مشکلات قلبی را کاهش داد .
ضایعه نخاعی چه نقشی در بیماریهای کرونر قلب دارد؟
ضایعه نخاعی می تواند خطر بیماری های کرونر قلب (CHD) را افزایش دهد
زیرا بسیاری از عوامل خطر CHD در افراد مبتلا به ضایعه نخاعی تشدید می
شود. بالا رفتن سن یک عامل خطرساز برای CHD محسوب می گردد. در حال حاضر
افراد مبتلا به ضایعات نخاعی نسبت به گذشته طول عمر بیشتری دارند و به
همین علت زمان بیشتری در معرض خطر آترواسکلروزیس و CHD قرار دارند . در
افراد دچار آسیب نخاعی ، عدم فعالیت بدنی و ورزش های منظم ، عامل مهمی
در ایجاد بیماری های CHD محسوب می شود. همچنین سطح غیر طبیعی کلسترول ،
افزایش LDL ، کاهش HDL ، افزایش تری گلیسیرید عامل دیگری در بروز
بیماریهای CHD می باشد . گاهی عواملی مثل رژیم غذایی نامناسب ، دیابت ،
اضافه وزن در افراد دچار آسیب نخاعی مشاهده می شود که می تواند عامل
تشدید کننده در بروز بیماری های قلب و عروق باشد .
با توجه به این که افزایش فشار خون یک عامل مهم در بروز بیماریهای قلبی
– عروقی می باشد ، معمولاً فشار خون در افراد مبتلا به تتراپلژی به علت
عدم مقاومت عروق محیطی پایین تر از زمان قبل از آسیب می باشد که همین
امر باعث می شود تا قلب و عروق خونی از اثرات فشار خون بالا مصون
بماند.
عوارض قلبی – عروقی
در مددجویان مبتلا به ضایعه نخاعی
در افراد مبتلا به ضایعات نخاعی عوارض متعددی وجود دارد که شامل شوک
نخاعی ، مشکلات تنفسی ، زخم های فشاری ، عفونت ، مشکلات گوارشی ،
اختلالات جنسی ، اختلالات تغذیه ای و ... و عوارض قلبی – عروقی که
موضوع مورد بحث در این مقاله می باشد .
1- ترومبوز ورید عمقی (Deep vein Thrombosis)
2- آمبولی ریوی (Pulmonary Embolism)
3- هایپر ترمی – هایپوترمی
4- افت فشار خون وضعیتی
5- کاهش برون ده قلبی (Cardiac output)
ترومبوز ورید عمقی عارضه ای شایع ناشی
از عدم تحرک بوده و در بیماران مبتلا به SCI معمول می باشد . بیمارانی
که در آنها DVT صورت گرفته در معرض خطر آمبولی ریوی که عارضه ای خطرناک
به شمار می آید قرار می گیرند . تظاهرات مربوط به آمبولی ریوی عبارتند
از : درد قفسه سینه ناشی از التهاب پرده جنب ، اضطراب ، کوتاه شدن تنفس
ها و وجود مقادیر غیر طبیعی در گازهای خونی (افزایش Pco2 و کاهش Po2) .
DVT و آمبولی ریوی هر دو شرایطی را تحت ترومبو آمبولی وریدی به وجود می
آورند.
میزان شیوع این بیماری 10 تا 20 درصد در بیماران با مشکلات زمينه اي و
میزان 20 تا 50 درصد در بیماران مبتلا به سکته مغزی و تا 80 درصد در
بیماران دارای شرایط حاد دیده می شود .
ترومبوفلبیت ، DVT و آمبولی ریوی به علت برادیکاردی و فشار خون پایین و
پرشدگی وریدها در اثر عدم کفایت بازگشت وریدی به وجود می آید.
هایپرترمی یا هیپوترمی به علت فقدان تنظیم دمای بدن در اثر اختلال
عملکرد اعصاب سمپاتیک ایجاد می شود .
افت فشار خون وضعیتی به علت قطع کنترل احشایی در افراد با ضایعات سطح
T6 به بالا ایجاد می شود که 3 عامل اصلی آن عبارتند از :
کاهش حجم مایع
و یا خون در دستگاه گردش خون ، نارسایی دستگاه عصبی خود مختار بر
انقباض عروق .
اساس عملکرد قلب ، پمپاژ خون می باشد . قدرت پمپاژ قلب به وسیله بازده
قلب (CO) یا مقدار خون پمپ شده در یک دقیقه ارزیابی می شود.
CO توسط حاصلضرب سرعت ضربان قلب در حجم ضربه ای بدست می آید .
(Hearth Rate) * (Stroke Volume)
به علت اختلال در سیستم عصبی خودکار در افراد مبتلا به ضایعه نخاعی
برون ده قلب کاهش می یابد .
روش های تشخیصی در بیماری های قلب و
عروق
تشخیص هر بیماری نیازمند انجام اقدامات لازم درمانی می باشد. لذا روش
هایی وجود دارد که برحسب صلاحدید پزشک معالج جهت بیمار انجام می پذیرد
. این روش ها شامل :
تجزیه و تحلیل شاخص های حیاتی قلب شامل ECG ( الکتروکاردیوگرام 12لیدی)
بررسی آزمایشات آنزیم های اختصاصی قلب شامل CK (کراتین کیناز) 〖ck〗_mb-
(ایزو آنزیم کراتین کیناز)
بررسی پروتئین های میوگلوبین ، تروپونین T، تروپونین I.
بررسی آزمایشات شیمی و انعقادی خون ( سطح LDL ، HDL ، Chol،TG)
بررسی سطح الکترولیتهای Na ، K ، Ca ، Mg ، Bun ، Cr ، HbA1c
(هموگلوبین گلیکوزیله)
بررسی مطالعات انعقادی ( PTT زمان نسبی ترومبوپلاستین ، PT زمان
پروترومبین ، INR نسبت طبیعی شده بین المللی )
مطالعات (CBC , Plt)
پرتو نگاری و فلوئوروسکوپی قفسه سینه
تست ورزش ( Exercise Stress Testing)
تست های استرس دارویی ( بادی پیریدامول ، دبوتامین)
اکوکاردیوگرافی ساده
اکوکاردیوگرافی از طریق مری TEE (Tran Esophageal Echocardiography)
تصویر برداری از جریان خون میوکارد با ماده رادیو ایزوتوپ مانند
(تالیوم201)
آزمون عملکرد بطن و حرکت دیواره بطن به روش آنژیوگرافی رادیونوکلوئید
تعادلی ERNA
(Equilibrium Radionuclide Angiocardiography)
توموگرافی کامپیوتری CT (Computed Tomography)
توموگرافی با انتشار پوزیترون (Positron Emission Tomography) PET
آنژیوگرافی در میدان مغناطیسی (Magnetic Resonance Angiography) MRI
کاتتریزاسیون قلبی (Cardiac Catheterization)
مطالعه الکتروفیزیولوژیک (Electrophysiology Study) EPS
کنترل همودینامیکCVP (Central Venous Pressure) اندازه گیری فشار ورید
مرکزی
پایش فشار شریان ریوی (Pulmonary Artery Pressure)
فرایند پرستاری در بیماری قلبی – عروقی در افراد مبتلا به ضایعات نخاعی
بررسی و شناخت (Assessment) :
یکی از اساسی ترین اصول مراقبت از بیمار ضایعه نخاعی مبتلا به بیماری
های قلبی – عروقی ، بررسی و شناخت پرستاری می باشد. این امر موجب
برقراری یک خط پایه در مورد وضعیت فعلی بیمار می گردد به طوری که
نیازهای بیمار تعیین و اولویت این نیازها مشخص می گردد
. بررسی و شناخت
شامل : گرفتن تاریخچه دقیق در مورد علائم : تنگی نفس ، کنترل نبض ، درد
قفسه سینه ،تنفس سریع و هموپتزی (خلط خونی) ، مشاهده پوست ، تورم ساق
پاها ران یا کل پاها ، قرمزی و گرمی ساق پا ، ران یا کل پاها ، تب خفیف
و لرز ، افزایش فشار خون ، ادم یکطرفه در پاها ، افزایش اسپاسم و گر
گرفتگی پا ، درد شکمی ، ضعف ، سرگیجه ، رنگ پریدگی ، تاری دید ، تعریق
بیش از حد معمول ، تاکیکاردی ( تپش قلب ) و سنکوپ می باشد. هر علامتی
باید از نظر زمان وقوع و طول مدت ارزیابی شود . تاریخچه در مورد چگونگی
فعالیت و تحرک روزانه ، رژیم غذایی ، دیابت ، سابقه خانوادگی در
بیماریهای قلبی – عروقی و مصرف داروها به طور دقیق بررسی و ثبت گردد
معاینه فیزیکی باید توسط پرستار انجام و هر گونه مورد غير طبيعي فوراً
به پزشک اطلاع داده شود .
همچنین انجام اقدامات پرستاری در هنگام اجرای پروسیجرهای تشخیصی که
قبلاً به آنها اشاره گردید ، صورت پذیرد.
تشخیص های پرستاری در ارتباط با بیماری قلبی – عروقی در افراد مبتلا به
ضایعه نخاعی
:(Nursing Diagnosis)
نقص در تبادلات گازی به علت انسداد عروق ریوی .
اختلال در پرفیوژن بافت های محیطی بعلت ترومبوز.
کاهش خونرسانی به بافت های محیطی در ارتباط با اختلال در گردش خون .
درد به علت انسداد عروقی و کاهش خونرسانی به بافت ها .
ضعف و سرگیجه به علت افت فشار خون وضعیتی .
کمبود آگاهی بیمار در زمینه فعالیت ها و اقدامات مراقبتی لازم از خود.
اختلال در فاکتورهای انعقادی بعلت مصرف داروهای ضد انعقاد.
کاهش احتمالی برون ده قلب بعلت دیس ریتمی .
اضطراب بعلت فقدان آگاهی درباره دیس ریتمی ها و درمان آنها.
کاهش خون در گردش بعلت شوک کاردیوژنیک ناشی از آمبولی ریه.
مصرف رژیم غذایی نامناسب بعلت عدم آگاهی.
اقدامات پرستاری (Interventions)
اقدامات پرستاری در رابطه با نقص در تبادلات گازی بعلت انسداد عروق:
بیمار در پوزیشن نیمه نشسته در وضعیت راحت قرار گیرد.
اکسیژن تراپی طبق دستور پزشک جهت برقراری بهتر تبادلات گازی انجام
گیرد.
بیمار به حفظ آرامش جهت جلوگیری از اضطراب تشویق گردد.
علائم حیاتی کنترل و در پرونده ثبت گردد.
درمان دارویی ترومبولیتیک طبق دستور پزشک اجرا گردد.
| |
 |
|
1- اندام ها بالاتر
از سطح قلب قرار داده شود تا ادم پاها بهبود یابد.
2- از ایستادن ، نشستن طولانی مدت خودداری شود.
3- برای جلوگیری از جابه جایی ترومبوز بیمار استراحت مطلق شود.
4- تغییر پوزیشن به صورت پهلو به پهلو هر دو ساعت بدون اینکه پاها روی
هم بیافتد انجام گیرد.
5- کنترل علائم حیاتی هر 2 تا 4 ساعت انجام و در پرونده ثبت گردد.
اقدامات پرستاری در رابطه با کاهش خونرسانی به بافت های محیطی بعلت
اختلال در گردش خون :
1- اندام ها پایین تر از سطح قلب قرار داده شوند.
2- بیمار تشویق به قدم زدن ( در حد متوسط طبق دستور ) یا تمرینات درجه
بندی شده اندام ها شود.
اقدامات پرستاری در رابطه با درد به علت انسداد عروقی و کاهش
خونرسانی به بافت ها:
1- Elevation قرار دادن عضو جهت افزایش گردش خون.
2- تجویز ضد درد طبق دستور پزشک که با توجهات خاص پرستاری اجرا می شود.
اقدامات پرستاری در رابطه با ضعف و سرگیجه به علت افت فشار خون
وضعیتی:
1- با یک Tilt table و یا صندلی چرخدار تا شو به بیمار تغییر وضعیت
داده شود تا از افت فشار خون وضعیتی جلوگیری شود .
نکته : فرد با آسیب نخاعی با گذراندن مدتی از روز بر روی Tilt table و
تمرین با آن قادر خواهد بود با مشکلات ناشی از آسیب به مسیر های عصبی ،
از هم گسیختگی آنها و عوارض حاصله سازگاری پیدا کند.
Tilt table از طرق زیر به فرد در دستیابی به این سازگاری کمک می کند :
** افزایش کنترل بر رفلکس های نخاعی .
** افزایش هورمون های منقبض کننده عروق مانند رنین و آلدوسترون .
** افزایش حساسیت به هورمون های فوق .
** افزایش طبیعی آرژی نین وازو پرسین ( AVP ) .
** افزایش اسپاسیتی که باعث افزایش در حجم ورید مرکزی می گردد .
2- از کمربند شکمی و جوراب های ضد آمبولی استفاده شود.
3- پوزیشن سر توسط بیمار پایین نگه داشته شود و پاها را کنار تخت
اویزان نگه داشته تا فشار خون ثابت بماند.
4- فشار خون قبل و بعد از جابجائی و یا هنگام مصرف داروهایی که عوارض
کاهش فشار خون دارند اندازه گیری شوند.
5- بیمار به اندازه کافی هیدراته باشد.
اقدامات پرستاری در رابطه با کمبود آگاهی بیمار در زمینه فعالیت ها و
نحوه مراقبت از خود :
1- خانواده و افراد دخیل در امر مراقبت در برنامه آموزشی شرکت نمایند .
2- آموزش درباره نحوه مراقبت از پاها که در مبحث آموزش به آن اشاره
خواهیم داشت.
اقدامات پرستاری در رابطه با اختلال در فاکتورهای انعقادی بعلت مصرف
داروهای آنتی کواگولان :
1- طبق دستور پزشک کنترل PT ، PTT ، INR ، Hb ، Hct،Plt و سطح
فیبرینوژن پایش شود.
2- در صورت مشاهده هر گونه علائم خونریزی شامل خونریزی از لثه ،
خونریزی گوارشی ، کبودی ( اکیموز) ، خونریزی از بینی و ... مصرف دارو
قطع و به پزشک اطلاع داده شود.
اقدامات پرستاری در رابطه با کاهش احتمالی برون ده قلب بعلت دیس
ریتمی :
1- مانیتورینگ دیس ریتمی ها ( کنترل HR، BP،RR و سطح هوشیاری) انجام
گردد.
2- تفسیر ECG و اطلاع به پزشک و اجرا دستورات لازم جهت برقراری ریتم
منظم قلب.
اقدامات پرستاری در رابطه با اضطراب بعلت فقدان آگاهی درباره دیس
ریتمی ها و درمان آنها :
1- به حداقل رساندن اضطراب بیمار در زمان بروز دیس ریتمی که پرستار
باید با حفظ آرامش خود شرایطی را جهت کاهش اضطراب بیمار فراهم نماید .
همچنین آموزش هایی جهت چگونگی فرایند درمان به بیمار توضیح داده شود.
اقدامات پرستاری در رابطه با کاهش خون در گردش بعلت شوک کاردیوژنیک
ناشی از آمبولی ریه:
1- انفوزیون مایعات وریدی طبق دستور پزشک ( سرم نرمال سالین – محلول
رینگر لاکتات و ... ).
2- بیمار در وضعیت CBR (استراحت مطلق ) قرار داده می شود و در صورت
هیپوکسی توسط پالس اکسی متری یا اندازه گیری گازهای خون شریانی (ABG)
کنترل می شود.
3- اکسیژن تراپی طبق دستور پزشک انجام می شود.
4- سطح الکترولیت ها (Na,K,…) طیق دستور پزشک کنترل می شود.
5- علائم حیاتی هر 10 دقیقه تا زمان پایدار شدن ، کنترل و چارت می شود.
6- میزان جذب و دفع ادراری کنترل و چارت می شود.
اقدامات پرستاری در رابطه با مصرف رژیم غذایی نامناسب به علت عدم
آگاهی:
1- به بیمار رعایت رژیم غذایی مناسب در ارتباط با پیشگیری و بهبود
بیماری های قلبی – عروقی توصیه می شود که در مبحث آموزش به آن اشاره
خواهد شد.
1- در پایش گازهای خون شریانی ABG ، پارامترهای مربوط به PH ، PCo2،
Po2 و ... در شرایط طبیعی و پایدار می باشد.
2- علائم دیسترس تنفسی و اختلالات ناشی از نقص در تبادلات گازی بعلت
انسداد عروق ریوی دیده نمی شود.
3- بیمار در وضعیت آرام بدون اضطراب می باشد.
4- علائم افزایش خونرسانی به اندام ها مشاهده می شود ( اندام ها در لمس
گرم و رنگ آنها بهبود یافته است – درد عضلانی با فعالیت کاهش یافته
است)
5- علائم کاهش ادم اندام ها مشاهده می شود.
6- درد بیمار با استفاده از مسکن های تجویز شده طبق دستور پزشک بهبود
یافته است.
7- فشار خون بیمار در زمان تغییر وضعیت پایدار می باشد.
8- علائم هیدراتاسیون کافی در بیمار که شامل : رنگ ، تورگورپوست و ...
مشاهده می شود.
9- بیمار می تواند در برنامه های مراقبتی از خود شرکت نماید واقدامات
مراقبتی را توضیح دهد.
10- تجویز داروهای ضد انعقادی طیق دستور پزشک انجام می گیرد و
فاکتورهای مربوطه(PT،PTTو...( پایش و در سطح طبیعی قرار دارد.
11- طبق دستور پزشك، بیمار وضعیت خود را مکرراً تغییر می دهد و از قرار
دادن پاها روی هم جلوگیری می شود.
12- بیمار علائم و نشانه های خطر و خونریزی را می شناسد و در زمان بروز
هریک به پزشک معالج مراجعه می نماید.
13- بیمار از عوارض داروهای تجویز شده مطلع می باشد.
14- برون ده قلبی حفظ شده باشد(HR-BP-P- هوشیاری) در سطح طبیعی مي
باشد.
15- با وجود دیس ریتمی ، بیمار نسبت به زندگی نگرش مثبت دارد.
16- اعتماد به نفس بیمار افزایش یافته و در موارد فوری واکنش های مناسب
نشان می دهد.
17- بیماردرباره دیس ریتمی و درمان ان اطلاعات مناسب کسب کرده است.
18-دیس ریتمی ها اصلاح شده است.
19-هر گونه فعالیت غیر مجاز و بیشتر از قلب کاهش یافته و علائم بهبود
اکسیژناسیون و بازسازی پرفیوژن بافتی مشاهده می شود.
20-بیمار با رژیم غذائی خود را جهت پیشگیری یا بهبود بیماریهای
قلبی-عروقی رعایت می نماید.
آموزش به مدد جوی SCI مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی:
1- قبل از شروع به تغییر شیوه زندگی خود،با پزشک معالج مشورت نماید.
2- اهمیت پوزیشن نیمه نشسته جهت برقراری بهتر اکسیژناسیون به بیمار
توضیح داده شود.
3- بیمار به حفظ آرامش دعوت شود.
4- به بیمار جهت اهمیت کنترل علائم حیاتی در فواصل زمانی لازم توضیح
داده می شود.
5- چگونگی نحوه استفاده از جورابهای الاستیک فشاری که میزان و مقدار
فشار ان بر حسب شدت بیماری توسط پزشک معالج تعیین می گردد،اموزش داده
شود.
نکته : باید توجه داشت که جورابهای الاستیک فشار، هنگام شب باید خارج
شده و قبل از بر خواستن از بستر، پوشیده شود.زیرا در صورت استفاده غلط
از جوراب های الاستیک،همانند تورنیکت عمل کرده و باعث افزایش رکود خون
در اندامها می شود.
6- آموزش به بیمار درباره چگونگی استفاده از وسائل فشارنده متناوب
هوائی طبق دستور پزشک که از بروز ترومبوز ورید عمقیDVT پیشگیری
مینماید.
این وسائل دارای کنترل کننده الکتریکی متصل به لوله های خرطومی هوائی
پلاستیکی در ساق پاها هستند.این وسیله در طول ساق پا و ران به بخش هائی
تقسیم شده که بصورت متوالی پر و خالی می شوند تا فشاری بر مچ پا ،ساق
پا و ران در حدود 35 تا 55 میلی متر جیوه بوجود اورند.این وسائل می
توانند سرعت جریان خون را بییشتر از جورابها ایجاد نمایند.
7-به بیمار زمانی که در وضعییت استراحت در تخت می باشد اموزش داده شود
که پاها باید بصورت دوره ای بالاتر از سطح قلب قرار گیرد.
8-آموزش به بیمار جهت تمرینات تنفسی که موجب افزایش فشار منفی داخل
قفسه سینه و خروج خون از ورید های بزرگ که سبب جلوگیری از DVT می گردد.
9-آموزش در مورد خودداری از مصرف الکل و دخانیات.
10- اهمیت کنترل اندازه ساق هر دو پا و مقایسه انها با هم، توجه به
گرمی ،قرمزی در ساق پاها ،ران یا هر دو .
11- تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده که باید ابتدا سر را پائین
اورده ، پاها کنار تخت اویزان باشد تا فشار خون پایدار و سپس اقدام به
ایستادن نمایند.
12- مصرف کافی مایعات و نوشیدنی ها به منظور جلو گیری از دهیدراتاسیون
.
13- اهمیت اجرای کنترل منظم سطح قند خون،میزان کلسترول و تری گلیسیرید
خون که توسط پزشک معالج دستور داده شده است.
14- انجام فعالیعت روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه (حداقل 5 روز در هفته)
که این زمان میتواند به چند دوره کوتاهتر در طول روز تقسیم شود(مانند
سه بخش ده دقیقه ای).
15- به بيمار نحوه اندازه گیری صحیح فشار خون آموزش داده شود
16- رعایت رژیم غذائی و تشویق به استفاده از میوه ها ،سبزیجات ،غلات
سبوس دار و محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی، همچنین محدودیت استفاده
از گوشت قرمز . استفاده از ماهی های چرب (مانند ساردین،ازاد ،ماهی تن
،شیر ماهی ) به علت داشتن سطح بالای اسید های چرب امگا 3.
استفاده از پروتئین های گیاهی مانند لوبیا ،نخود،عدس، سویا بجای
پروتئین های حیوانی.
محدودیت مصرف روغن با ترانس بالا ، چربی و نمک.
استفاده از انتی اکسیدان ها مثل میوه ها ،سبزیجات،غلات سبوس دار .
مطالعه برچسب های غذایی قبل از خرید به دلیل آگاهی از میزان کالری ،
قند، کربوهیدرات، چربی های اشباع، فیبر غذایی.
17- آشنایی بیمار با عوارض داروهای ضد انعقاد از جمله خونریزی از لثه ،
بینی، گوارشی ، کبودی در نواحی سطح بدن و ... که باید به محض خونریزی
دارو قطع و به پزشک مراجعه نمایند.
18- آموزش به بیمار درباره مراقبت از پاها که شامل استفاده از کفش
مناسب ، شستشوی مرتب پاها ، توجه به زخم های احتمالی در پاها ، استفاده
از کرم های مرطوب کننده جهت جلوگیری از خشک شدن پوست و مصرف مایعات
کافی داده می شود.
- کاشی ، عباس . راهنمای افراد مبتلا به آسیب نخاعی . اول ، تهران :
پزوهشکده مهندسی و علوم پزشکی جانبازان ، 1388 .
- نیک پژوه ، اکبر . راهنمای پیشگیری و درمان بیماری های قلبی عروقی .
اول ، تهران : موسسه پیشگیری و ارتقای سلامت ایرانیان معاصر ، 1388 .
- برونر و سودارث 2010 . پرستاری داخلی و جراحی قلب و عروق . ترجمه
ژاله محمدعلیها و ضدیقه سالمی ، تهران : جامعه نگر : سالمی ، 1388 .
- برونر و سودارث2010 پرستاري داخلي جراحي، بيماري هاي اعصاب – ويرايش
12- ترجمه مريم حضرتي-زهرا نسابه ، راضيه بيگي بروجني-انتشارات جامعه
نگر
- پزوهشکده مهندسی و علوم پزشکی جانبازان، آنچه كه يك فرد نخاعي بايد
بداند. مركز ضايعات نخاعي .چاپ صادق 1388
www.isaarsci.ir
www.bijanfr.blogfa.com
|
