|
مقدمه
اختلال عملکرد جنسی یکی از شایعترین عوارض ناشی از ضایعات طناب نخاعی
است اما میتواند به دنبال بیماریهای دژنراتیوو مادرزادی نیز ایجاد
گردد. در امریکا ۲۵۰۰۰۰ نفر به ضایعات طناب نخاعی مبتلا میباشند و در
این میان هر ساله ۱۰۰۰۰ نفر در اثر ضایعات حاد تروماتیک به طناب نخاعی
فوت می کنند.
بیشترین
مبتلایان به صدمات طناب نخاعی را مردان زیر بیست و پنج سال تشکیل می
دهند. در بیماران مبتلا به صدمات طناب نخاعی علاوه برفلج مشکلات
مربوط به مثانه و روده و تغییر عملکرد جنسی نیز وجود دارد . اختلال
عملکرد جنسی در مبتلایان به ضایعات طناب نخاعی میتواند بر کیفیت زنگی
فرد اثرات منفی گذارد،که می تواند به دلیل
ایجاداختلال درارتباط و صمیمیت در زندگی زناشویی و مشکلات روحی روانی
باشد.
بحث
ضايعات نخاعی يک
موقعيت تهديدکننده کيفيت زندگی است و به طورقابل‌توجهی سبب اختلال در
روابط فرد با همسر و خواهر و برادر و حتی فرزندانش می شود.
ضایعات طناب نخاعی
بواسطه تاثیر بر فاکتورهای فیزیولوژیکی (اختلال در سیستم عروقی –عصبی
–اندوکرینی)و سایکولوژیکی (کاهش اعتماد به نفس و تغییر در تصویر ذهنی
از خود) می تواند اثرات منفی بر عملکرد جنسی
فرد گذارد.محل ، وسعت و شدت ضایعه بر میزان اختلال در عملکرد جنسی
تاثیر دارد. دو ناحیه T10-L2و S2-S4در طناب نخاعی بیشترین اثر رابر روی
عملکرد جنسی می گذارند.
در آسیب به
منطقه S2-S4اختلال در ارکشن رفلکسی که عملی غیر ارادی است ایجاد
میگردد. .ارکشن در این افراد بیشتر بصورت ارکشن سایکولوژیک می
باشد .
آسیب به منطقه
T10-L2سبب اختلال در ارکشن سایکولوژیک می
گردد و این افراد بیشتر به کمک ارکشن رفلکسی تحریک می
گردند. بسیاری از مردانی که مبتلا به آسیب طناب نخاعی هستند، هم
در عملکرد جنسی و هم در صاحب فرزند شدن از راه طبیعی مشکل پیدا خواهند
کرد.
علاوه بر تغییرات
فیزیکی، بسیاری از این مردان از نظر روحی و روانی نیز مشکل پیدا می
کنند که مزید بر علت می شود. پس از اینکه مردی دچار آسیب به طناب نخاعی
شد، وی و همسرش باید خود را با موقعیت جدید تطابق دهند، تا بتوانند به
کمک همدیگر و پزشک تا حد امکان به مشکلات فائق آیند.
شایعترین علل آسیب به
طناب نخاعی عبارتند از: حوادث رانندگی (44٪(افتادن از بلندی (18٪)،
دعواهای خیابانی (17٪) و فعالیتهای ورزشی (13٪).
میزان شیوع آن در
آمریکا 8 مورد در سال به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است. آسیب طناب
نخاعی در مردان 4 برابر زنان دیده می شود و نزدیک به 80 درصد بیماران
مبتلا به آسیب به طناب نخاعی، مردان هستند.محل، وسعت و شدت ضايعه بر
ميزان اختلال عملکرد جنسي تاثير دارد.
دو ناحيه بين مهره
ده سينه‌ای و مهره دوم کمری و بين مهره دوم و چهارم خاجی در طناب نخاعی
بيشترين اثر را روی عملکرد جنسی می گذارند.
در آسيب به منطقه
بين مهره دوم و چهارم خاجی، اختلال نعوظ واکنشی که عملی غيرارادی است
ايجاد می شود.اختلالات جنسی در مردان مبتلا به آسیب طناب نخاعی، نعوظ،
انزال و ارگاسم سه پدیدة کاملاً جدا از همدیگر می باشند.
بسته به محل
ضایعه،ممکن است مبتلا به یک، یا دو و یا هر سه نوع اختلال جنسی شود.
فقط 20-10 درصد مردان مبتلا به آسیب طناب نخاعی می توانند با رابطه
جنسی انزال داشته باشند.
از آن طرف یک دوم تا
دو سوم این مردان توانائی خود در رسیدن به ارگاسم را از دست می دهند.
حتی اگر مکانیسم انزال در این مردان بطور طبیعی کار بکند، ممکن است
آنها با رسیدن به ارگاسم همان لذت جنسی قبل از آسیب نخاعی را نتوانند
تجربه کنند. پس از کسب مهارت مراقبت از خود و کنترل دفع ادرار و مدفوع
و مراقبت از پوست، مهم‌ترين مساله برای فرد مبتلا به آسيب نخاع تطابق
با مشکلات ناشی از مسايل جنسی است.
در اين راستا بيمار
دوره‌هايی از غم، نداشتن رضايت از خود و کاهش اعتماد به نفس را تجربه
می کند. به طورکلی اختلال عملکرد جنسی در
اين بيماران می تواند کيفيت زندگی فرد را تحت‌تاثير قرار داده و آن را
کاهش دهد.ضايعه نخاعی به واسطه تاثير بر عوامل فيزيولوژی(اختلال در
دستگاه عروقی ـ عصبی ـ غدد درون‌ريز) و روانی(کاهش اعتماد به نفس و
تغيير در تصوير ذهنی از خود) می تواند اثرات منفی بر عملکرد جنسی فرد
بگذارد.
علل موثر بر
اختلالات جنسی
افسردگی يکی از علل تاثيرگذار بر اختلال عملکرد جنسی است. 60 درصد
افراد آسيب نخاع دچار افسردگی هستند و 20 تا 25 درصد آنها از افسردگی
شديد رنج می برند. خستگی و افسردگی و درد و استرس بر تمايلات جنسی اثر
منفی دارد. بايد توجه داشت که حتی برعکس، اختلال عملکرد جنسی می تواند
نشانه‌هايی از افسردگی باشد. در افرادی که از دوره کودکی دچار آسيب
نخاع هستند انقباض غيرطبيعی عضلات و عفونت‌های ادراری و زخم‌های فشاری
می تواند اثر منفی بر عملکرد جنسی داشته باشد.
درمان و
مراقبتهای پرستاری
متأسفانه به علت آمار بسیار بالای حوادث رانندگی در کشورمان، هر روز بر
تعداد مردان جوان مبتلا به آسیب به طناب نخاعی افزوده می شود.
این افراد اگر به
خوبی درمان نشوند، ممکن است منجر به از هم پاشیدن زندگی آنها شود.
درمان اختلال نعوظ در این مردان، جدا از درمان سایر مشکلات این بیماران
نیست.
باید در نظر داشته
باشیم که به علت آسیب به اعصاب آلت تناسلی، درمان با داروهای خوراکی
چندان مؤثر نمی باشد. ممکن است همراه با تجویز داروی خوراکی بیمار نیاز
به تحریک لمسی ناحیه دستگاه تناسلی داشته باشد.
گاهی به علت مشکلاتی،
این بیماران نمی توانند دارو مصرف کنند و یا تجویز عده‌ای از داروها در
آنها ممنوع است، در این موارد باید از اقدامات درمانی دیگر سود برد.
استفاده از داروهای
ضد ناتوانی جنسی مثل سیلدنافیل يکی از اولين مداخلاتی است که در درمان
اختلال نعوظ در مردان آسيب نخاع انجام می گيرد. اين دارو با افزايش
جريان خون آلت مردانه به بهبود نعوظ کمک می کند.
استفاده از اين
دارو در کسانی که به حملات آنژين دچار می شوند و يا تحت درمان داروهای
گروه نيتراتی هستند توصيه نمی شود.قدم دوم درمانی در این بیماران
استفاده از شیافهای داخل مجرائی است،که هم مؤثر و هم خیلی کم عارضه
است.
اگر این روش درمانی
مؤثر واقع نشود، می توان برای بیمارازداروهایی که داخل آلت
تناسلی تزریق می شود،استفاده نمود. این روش درمانی دراین بیماران بسیار
مؤثر است. برای اینکار داروهای مختلفی وجود دارد، بسته به شرایط بیمار،
پزشک نوع داروی وی را مشخص خواهد کرد.
در دو جلسه،تزریق
دارو به بیمار آموزش داده می شود، و پس از آن بیمار در منزل، خودش می
تواند، تزریق را انجام دهد(مثل بیماران دیابتی که تزریق انسولین توسط
خودشان درمنزل انجام می شود).
باید متذکر شد که
تزریق در داخل آلت تناسلی دارای عوارضی نیز می باشد. گاهی هیچکدام از
روش های درمانی فوق مؤثر واقع نمی شود، در این موارد می توان برای
بیمار از انواع مختلف پروتزهای آلت تناسلی استفاده کرد.
پروتزهای آلت تناسلی
انواع گوناگون دارند و بسته به نیازبیمار می توان نوع مناسب را برای وی
انتخاب کرد. ايمپلنت‌ها يا وسايل کاشتنی آلت در واقع زمانی به کار می
رود که ساير روش‌ها مفيد نباشد و يا به سيستم عروقی يا بافت آلت آسيب
وارد شده باشد. اين روش تهاجمی برای حفظ عملکرد جنسی است.
انجام مشاوره با زن و
شوهر براي بهبود مسايل ارتباطی نيز از راهکارهای مفيد در اين زمينه
است.به طور مثال زنان اغلب به جنبه‌هایی روانی و رمانتيک و عاطفی
ارتباط جنسي بيشتر اهميت می دهند.
گاهی همسران مردان
آسيب نخاع چنين تصور می کنند که توانايی شروع و ايجاد تحريک جنسی را
در همسرشان ندارند و اين خود مسبب بسياری از اختلافات زناشويی می شود؛
بنابراين توجه به جنبه‌های جسمی و روانی و عاطفی ارتباط جنسی می تواند
در ايجاد رضايت جنسی در طرفين کمک کند.در مراقبتهای پرستاری باید آموزش
داد شود که وضع روحی همسران نیز در پاسخ جنسی موثر است.
بنابراین،آموزش
به همسران این افراد درخصوص ایجاد محیطی آرام و بدون استرس و داشتن
روحی علاقه مند و آماده برقراری رابطه زناشویی بودن در کاهش مشکلات
جنسی تاثیر بسیاری دارد. توجه به بهداشت و آراستگی فردی در تمایل و
تحریک جنسی موثر است.
توجه به خستگی مددجو
در زمان برقراری ارتباط جنسی مهم است. بدون توجه به انواع و علل خستگی،
خستگی تاثیر منفی بر علاقه به فعالیت جنسی دارد و سبب نارضایتی برای
شروع فعالیت جنسی و حتی خودداری از صمیمت با همسر می شود. امکان دارد
همسر سالم از این عدم علاقه درک اشتباه کند و لذت و رضایت از همسر
بیمار خود را از دست بدهد. در این زمان وجود یک ارتباط باز و صادقانه
که بحث آن شد بسیار موثر است.
اقدامات پرستاری
جهت رقع خستگی عبارتند از:
▪ ذخیره انرژی برای اداره خستگی: فعالیت جنسی باید در زمانی از روز
انتخاب شود که فرد بیمار بیشترین انرژی را دارد. یک استراحت کوتاه قبل
از فعالیت جنسی بسیارسودمنداست.
▪ رژیم غذایی مناسب: روزانه از پروتئین (گوشت و تخم مرغ)، میوه و سبزی،
حبوبات و غلات و لبنیات استفاده شود و ضمنا غذای حجیم قبل از فعالیت
جنسی استفاده نشود.
▪ رفع عوامل ثانویه ایجاد خستگی:داشتن خواب مناسب، درمان بیماری های
زمینه ای و افسردگی، ایجاد محیطی مناسب از نظر گرما، نور و صدا.یک زوج
باید در طول هفته زمانی را برای باهم بودن بدون حضور افراد دیگر حتی
بچه ها در نظر بگیرند.
برنامه ریزی
برای زمان استراحت و باهم بودن می تواند خستگی را کاهش دهد و همزمان
نیاز برای باهم بودن را رفع کند. داروهایی که پزشک برای کاهش خستگی
تجویز کرده را نیز می توان زمانی مصرف کرد که بیشترین اثر آن در زمان
شروع رابطه زناشویی ظاهر شود.
از دیگر نکات پرستاری قابل آموزش به این افراد و همسرانشان،توجه به
وجود درد یا اسپاسم هنگام برقراری رابطه جنسی می باشد.
اسپاسم و درد
در روابط جنسی محدودیت های بسیاری ایجاد می کند که می توان از برخی
اقدامات برای کاهش اثرات ناخوشایند اسپاسم و درد استفاده کرد: استفاده
از کمپرس های سرد و گرم؛ ماساژ؛استفاده از وضعیت های درست بدن در
فعالیت زناشویی و توجه همسر به نقاط دارای اسپاسم و دردناک و همکاری
مطلوب او برای کاهش ناراحتی بیماراست. یکی دیگر از علل نگرانی و استرس،
اختلال ادراری و دفعی است که ممکن است سبب اختلال جنسی شود. بی اختیاری
یا ترس از بی اختیاری سبب می شود تا فرد از فعالیت جنسی اجتناب کند.
مراقبتهای پرستاری
سودمند در این زمینه عبارتنداز:
نوشیدن مایعات به
خصوص آب به میزان کافی(۸ لیوان یا بیشتردر روز).نوشیدن مایعات از عفونت
های ادراری جلوگیری می کند پس زمان منظم برای نوشیدن آب در نظر گرفته
شود.محدود کردن مایعات2ساعت قبل از فعالیت جنسی و مایعاتی که سبب تحریک
مثانه می شود مانند مایعات دارای کافیئن (قهوه، نوشابه سیاه، چای
)والکل.
▪ ورزش عضلات کف لگن جهت قوی کردن عضلات که علاوه بر تقویت عضلات ناحیه
تناسلی و کاهش بی حسی ناحیه تناسلی، به کنترل ادرار نیز کمک می کند.
جهت انجام این ورزش باید عضلات اطراف مقعد و محل خروج ادرار را منقبض
کرده و به سمت بالا کشیده شود. برای اینکه مددجوعضله کف لگن رابشناسد
باید به او آموزش داده شود،هنگام خروج ادرار یک دفعه خود را منقبض کند
و از خروج ادرار جلوگیری کند وبه او بگویید که در این وضعیت عضلات کف
لگن را منقبض کرده است. این ورزش را در هر زمانی از روز (دیدن
تلویزیون، مطالعه، انجام کار روزانه و...) می توانید انجام دهید.هر بار
۵ تا ۱۰ ثانیه خود را منقبض کرده و سپس ۱۰ تا ۲۰ ثانیه خود را شل کنید.
این ورزش را ۳ بار در روز و هر بار ۱۰ دفعه انجام دهید.
▪ ماساژ مثانه: در این روش دست ها مشت می شود و روی مثانه( ناحیه
انتهایی شکم) قرار می گیرد و به صورت آرام و چرخشی به سمت پایین دست ها
حرکت می کند. این روش در تخلیه ادرار و جلوگیری از باقی ماندن ادرار در
مثانه بسیار موثر است.
▪ خودداری از مصرف غذاهای محرک دستگاه گوارش: موادی چون کافئین، الکل،
ادویه ها، غذاهای چرب و دیگر غذاهایی که خود فرد با تجربه کردن متوجه
می شود، می تواند برای دستگاه گوارش تحریک کننده باشد و سبب بی اختیاری
دفعی شود.
▪ دفع ادرار و مدفوع قبل از فعالیت جنسی.
آگاهی درخصوص تمایلات
جنسی و ابراز این نیازها یکی دیگر ازنیازهای آموزشی این مددجویان می
باشد. در مراحل اوليه ضايعه نخاعی فرد ممکن است درباره مسائل جنسی دچار
نگرانی شود و احساس کند که ديگر جاذبه های جنسی ندارد.
سايرين هم ممکن است
تلويحا اشاره کنند که او نمی تواند در دراز مدت اين جاذبه های جنسی را
پيدا کند. با گذشت زمان و با حمايت های عاطفی و فرصت هايی که پيش می
آيد فرد ياد می گيرد که درباره خودش احساس خوبی داشته باشد. قبل از
انجام عمل جنسی بايستی به اين احساس خوشايند درباره خودش برسد. تا
اينکه اگر احتمالا از طرف ديگران با پاسخ منفی مواجه شد بتواند با آن
کنار بيايد. نهايتا فرد نياز دارد با ديد باز و اشتياق لازم به عمل
جنسی نگاه کند.
باید به زوجین دارای
ضایعات نخاعی یادآور شد که عمل جنسی فقط يک رفتار جسمانی نيست. زيرا
تحت تاثير احساسات و تفکرات هر دو زوج می باشد. فرد بايستی بداند که
شريک جنسی او ممکن است نگران و نامطمئن باشد. شريک جنسی ممکن است نداند
که فرد چه احساسات يا نيازهای جنسی دارد.هر دو نفر بايد راجع به نگرانی
هايشان با يکديگر صحبت کنند. اين کار به داشتن يک رابطه جنسی رضايت بخش
برای هر دو طرف کمک خواهد کرد. اگر فرد می خواهد از لحاظ جنسی فعال
باشد، بايد با تجربه، شيوه مناسب برای خودشان را پيدا کند. لمس کردن
آلت تناسلی ممکن است باعث ايجاد حالت نعوظ شود. زنان ممکن است برای ليز
کردن فضای داخل واژن به مواد ليز کننده نياز داشته باشند. هم زن و هم
مرد بايد ببينند چه راههای ديگری باعث ارضاء آنها می شود. شريک جنسی که
فلج نيست می تواند نقش بيشتری در اين کار داشته باشد.مسائلی که در
فعاليت های جنسی بايد مدنظر قرار بگيرد عبارتند از :
1-بر طرف کردن مشکلات مثانه و اجابت مزاج :از آنجا که رشته های عصبی
باعث تحريک مثانه و دفع مدفوع می گردند و اين اعصاب در همان سطحی قرار
دارند که مرکز فعاليت های جنسی وجود دارد. بعضی مواقع تحريک يک عصب
ممکن است منجر به تحريک اعصاب مجاور نيز گردد و در اثر تحريک جنسی و
مقاربت ، مشکلات روده ای و ادراری ايجاد شود لذا توصيه می گردد قبل از
عمل مقاربت نسبت به تخيله مثانه و دفع مدفوع اقدام نمايند. چنانچه از
سوند استفاده می کنند قبل از عمل مقاربت به نکات زير دقت نمایند.
لوله سوند را در امتداد آلت تناسلی قرار داده و توسط کاندوم روی آن را
بپوشانند و ادرار خود را دفع نمايند. اگر قصد دارند سوند خود را خارج
کنند. اين کار بايد با رعايت مراحل کامل بهداشتی انجام گيرد و بلافاصله
پس از عمل مقاربت سوند جديد را ضمن رعايت اصول استريل نصب کنند. زيرا
تاخير در نصب سوند ممکن است منجر به پر شدن مثانه و ايجاد عوارض
اتونوميک ديس رفلکسی گردد.
2-انقباض عضلات : انقباض ناگهانی شديد و غير ارادی يک يا چند عضله که
با درد و اختلال در کار عضلات همراه است. غالب افراد ضايعات نخاعی
درجاتی از اسپاسيتی را دارند. وجود اسپاسم می تواند در فعاليت های جنسی
اختلال ايجاد نکرده و نيازمند درمان نباشد و يا اين که وضعيت فرد
راچنان مختل نمايد که بيمار بر خلاف سابق که می توانسته مستقل عمل کند
برای فعاليت های خود نيازمند کمک ديگران باشد. در صورتی که انقباض
عضلانی عملکرد روابط جنسی مددجو را با مشکل مواجه می سازد می توانند
قبل از انجام عمل مقاربت از داروهای ضد اسپاسم که توسط پزشک معالج
تجويز گرديده استفاده نمايند. تحقيقات و بررسی ها نشان داده است که
بعضی از افراد در هوای گرم کمتر به اسپاسم مبتلا می گردند لذا توصيه می
شود قبل از انجام عمل مقاربت دمای اتاق را قدری افزايش داده و يا از
جوراب هايی که پاها را گرم نگه می دارد استفاده کنند.
3- اتونوميک ديس رفلکسی ( هيپر رفلکسی ):چنانچه ضايعات نخاعی بالای سطح
T6باشد ممکن است فعاليت های جنسی مددجو همراه با ديس رفلکسی باشد و اين
بدين معنی نيست که وی نبايد فعاليت جنسی داشته باشد. او می تواند با
انتخاب و آزمايش حالت های مختلف، موضع مناسبی را انتخاب و زمانی که به
حالت مطلوب دست یافت عمل مقاربت را انجام دهد.( مثلا" سر خود را از تخت
خواب قدری بالاتر قرار دهد و يا در صورت بروز مشکل فعاليت جنسی خود را
لحظه ای قطع کند).باید به مددجو آموزش داده شود که نباید تصور کند که
تنها هيپر رفلکسی عامل ايجاد مشکلات جنسی خواهد بود. مشکلات مثانه و يا
اجابت مزاج از ديگر عوامل ايجاد کننده مشکلات جنسی قلمداد می گردند. پس
لازم است بداند که هيپررفلکسی يک تهديد جدی است که به او اطلاع می دهد
بدنش با چه مشکلی مواجه است و برای رفع آن چه اقداماتی را بايد انجام
دهد.هر عاملی که منجر به ايجاد درد می شود و ممکن است باعث هيپررفلکسی
شود را،جدی تلقی کرده و اقدامات لازم را در زمینه کاهش و يا بر طرف
کردن آن انجام دهد.مددجویان علائم زير را جدی تلقی کنند :
تعريق صورت، بازوها و
قفسه سينه ( در بالای سطح ضايعه ) ، قرمزی پوست صورت، بازوها و قفسه
سينه ( در بالای سطح ضايعه)، سردردهای شديد، افزايش ناگهانی فشار
خون،گرفتگی بينی، تار شدن ديد چشمها، کاهش ضربان قلب، مشاهده يک يا چند
علامت نام برده شده می تواند نشان دهنده وجود مشکل باشد که ضرورت دارد
اقداماتی مانند آنچه که گفته می شود را انجام دهند:لباس های تنگ و
چسبان را از تن خود خارج کند. سعی کند به طريقی روی تخت بنشيند.با
استفاده از سوند اقدام به تخليه ادرار نمايد.( اگر از سوند دائم
استفاده می کند ضمن چرخش ( فشار ملايم ) لوله سوند از دفع ادرار
اطمينان حاصل کند و در صورت وجود هر گونه مشکل در دفع ادرار ضمن رعايت
اصول بهداشت نسبت به تعويض سوند اقدام کند).اگر احساس خوب و مناسبی
ندارد سعی کند نسبت به انجام عمل اجابت مزاج اقدام نمايد. برای اين کار
بهتر است ضمن استفاده از دستکش يکبار مصرف و با مايع نرم کننده مدفوع
خود را خارج کند اگر بنا به هر دليلی شخصا قادر به انجام اين کار نيست
می تواند از ديگران کمک بگيرد.در صورتی که با انجام مراحل ياد شده هنوز
احساس مناسبی ندارد ضرورت دارد سريعا به مرکز درمانی مراجعه تا در اين
زمينه بررسی بيشتری انجام گردد.
4-تغييرات وضعيت بدن : آموزش به مددجو درخصوص اینکه نسبت به سطح ضايعه
،قسمت هايی از بدن فاقد حس و حرکت خواهد بود ضروریست بنابراین بايد
بداند که در هنگام مقاربت چه حالتی برای او مناسب و چه شرايطی برايش
نامناسب است اگر قصد دارد روی ويلچر حرکات جنسی را انجام دهد سعی کند
هر عاملی که موجب تحرک و جنبش بيشتری می شود را تقويت کند) مانند قرار
دادن بالش و يا گذاشتن تجهيزات کمکی( وخود را جهت يک ارتباط مطلوب با
شريک جنسی آماده نمايد.
5-تجويز دارو :یادآوری این نکته که اکثر داروهای تجويز شده می تواند
عوارضی را روی ميل جنسی ايجاد کند از اهمیت بسزایی برخوردار است.
داروهايی مانند: داروی ضد اسپاسم، داروی کنترل کننده فشار خون، داروی
قلبی، ضدافسردگی و ...
6-افسردگی : بسياری از افراد پس از ابتلا به ضايعه نخاعی تجربه افسردگی
را دارند . در زمان داشتن افسردگی ميل جنسی کاهش می يابد و فرد تمايلی
جهت انجام رابطه جنسی ندارد. اگر مددجو احساس می کند که اکثر اوقات
دچار افسردگی می شود بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و يا با افرادی
که به او روحيه می دهند هم جهت شود.
شايع‌ترين نوع اختلال عملکرد جنسی در مردان مبتلا به آسيب نخاع،اختلال
در نعوظ و انزال است. ناتوانی در دستيابی به ايجاد و حفظ يک نعوظ مناسب
جهت دستيابی به يک مقاربت جنسی مناسب اولین اختلال مهم در مبتلایان به
آسیب طناب نخاعی است.
دومين اختلال
مهم در این افراد اختلال در انزال است.اختلالات جنسی در مردان مبتلا به
آسیب طناب نخاعی شامل نعوظ، انزال و ارگاسم است که سه پدیده کاملاً جدا
از همدیگر می باشند.
باتوجه به محل
ضایعه،ممکن است مبتلا به یک، یا دو و یا هر سه نوع اختلال جنسی شود.
فقط 20-10 درصد مردان مبتلا به آسیب طناب نخاعی می توانند با رابطه
جنسی انزال داشته باشند. از آن طرف یک دوم تا دو سوم این مردان توانائی
خود در رسیدن به ارگاسم از دست می دهند.
حتی اگر مکانیسم
انزال در این مردان بطور طبیعی رخ دهد، ممکن است آنها با رسیدن به
ارگاسم همان لذت جنسی قبل از آسیب نخاعی را نتوانند تجربه کنند.به
طورکلی اختلال عملکرد جنسی در اين بيماران می تواند کيفيت زندگی فرد را
تحت‌تاثير قرار داده و آن را کاهش دهد،که می تواند به دلیل ایجاداختلال
درارتباط و صمیمیت در زندگی زناشویی و مشکلات روحی روانی باشد.
درمان اختلال
نعوظ در این مردان، جدا از درمان سایر مشکلات این بیماران نیست. اولین
قدم درمانی تجویز داروهای خوراکی است.البته به علت آسیب به اعصاب آلت
تناسلی، درمان با داروهای خوراکی چندان مؤثر نمی باشد.
ممکن است همراه با
تجویز داروی خوراکی بیمار نیاز به تحریک لمسی ناحیه دستگاه تناسلی
داشته باشد. گاهی بعلت مشکلاتی، این بیماران نمی توانند دارو مصرف کنند
و یا تجویز عده‌ای از داروها در آنها ممنوع است، در این موارد باید از
اقدامات درمانی دیگر سود برد.
قدم دوم درمانی در
این بیماران استفاده از شیافهای داخل مجرائی است. که هم مؤثر و هم خیلی
کم عارضه است. اگر این روش درمانی مؤثر واقع نشود، می توان برای بیمار
از داروهایی که داخل آلت تناسلی تزریق می کنند، استفاده نمود. این روش
درمانی در این بیماران بسیار مؤثر است. برای اینکار داروهای مختلف در
بازار وجود دارند، بسته به شرایط بیمار، پزشک نوع داروی وی را مشخص
خواهد کرد. گاهی نیزهیچکدام از روشهای درمانی فوق مؤثر نمی افتد، در
این موارد می توان برای بیمار از انواع مختلف پروتزهای آلت تناسلی
استفاده کرد. پروتزهای آلت تناسلی انواع گوناگون دارند و بسته به نیاز
بیمار می توان نوع مناسب را برای بیمار انتخاب کرد. انجام مشاوره با زن
و شوهر برای بهبود مسايل ارتباطی نيز از راهکارهای مفيد در اين زمينه
است.
-مقاله"ازضایعات نخاعی تا ناتوانی جنسی"،خلیقی هومن،دی ماه1391،انتشار:
دنیای مجازی سلامت
-مقاله"عملکرد جنسی در مردان مبتلا به ضایعات نخاعی"،صفری نژاد
محمدرضا،تیرماه سال1390،انتشار:دنیای مجازی سلامت ایران
-مقاله : Developing Guidelines on Sexuality and Reproductive Health
inAdults with Spinal Cord Injury، اقتباس از سایت :
http://www.stanleyducharme.co/ ، ترجمه مهندس عباس کاشی،بهمن آبان ماه
سال ۱۳۹۰ ، انتشار: انجمن معلولین ضایعات نخاعی استان تهران
-ALEXANDER CJ,SIPSKI ML,FINDLEY TW,"SEXUA ACTIVITIES DESIRE AND
SATISFACTION INMEN PRE-AND POST-SPINAL CORD INJURY" ARCH SEX
BEHAV,(۱۹۹۳),JUN,۲۲(۳):۲۲۷-۲
-RAMOS AS,SAMSO JV,"SPECIFIC ASPECTS O ERECTILE DYSFUNCTION IN
SPINAL CORDINJURY",INT J IMPOT RES,(۲۰۰۴),OCT;۱۶ SUPPL۲:S۴۲-۵
-SIPSKI M,ALEXANDER CJ,GOMEZ M O,"EFFECT OF LEVEL AND DEGREE O
SPINAL CORDINJURY ON MALE ORGASM",SPINAL CORD,(۲۰۰۶ ),DEC
۴۴(۱۲):۷۹۸-۸۰۴
|
