تربيت كودكان يكي از دغدغه‌هاي اكثر خانواده‌هاست. از
ديدگاه اسلامي نيز كودكان امانت‌هايي الهي هستند كه در دستان پدر و مادر قرار
دارند و مهم‌ترين وظيفه والدين تربيت صحيح آنان است. بيشتر پدر و مادرها تربيت
فرزند را كاري ساده تلقي مي‌كنند و بر اين باور هستند كه هر كسي مي‌تواند از
عهده اين امر برآيد، اما تربيت كودك نياز به آگاهي و آشنايي با نحوه عملكرد و
اصول آن دارد. همه خانواده‌ها دوست دارند كودك خود را به بهترين شيوه ممكن
تربيت كنند، از سوي ديگر تربيت امر پيچيده‌اي است كه ظرايف و لطافت‌هاي خاصي
دارد كه اگر درست و به موقع انجام نگيرد، اثر منفي آن بيشتر است. تحقيقات حوزه
روان‌شناسي كودك، اصول و روش‌هاي متعددي را متناسب با سنين مختلف يافته است. در
اين راه كارشناسان تربيتي بر چند نكته مهم تاكيد دارند تا به كمك آن تربيت
كودكانمان را بهتر انجام دهيم.
10 فرمان تربيتي
1- مقايسه نكنيد: هيچ‌گاه كودك خود را با ديگران مقايسه نكنيد. در مقايسه بين
فرزندان، كودكي كه امتياز نمي‌آورد دچار احساس خودكم‌بيني مي‌شود و اعتمادش را
نسبت به پدر و مادر از دست مي‌دهد.
2- توهين نكنيد: در تربيت كودك هيچ‌گاه به او توهين نكنيد. اهانت و تحقير كودك،
سرزنش‌هاي مداوم و انتقادهاي بيجا و به‌كارگيري تعبيرات غيرمحترمانه از
مهم‌ترين عواملي هستند كه موجب مي‌شود كينه و نفرت در دل كودك جاي گيرد.
3- داستان بگوييد: داستان گفتن يكي از شيوه‌هاي آموختن به كودك است. داستان
بايد الگوي صحيح و متناسب با سن كودك را ارائه كند، بيان زيبايي‌ها و نيكي‌ها،
با روح لطيف كودك سازگار است. توجه داشته باشيد اگرچه جنبه‌هاي تخيلي داستان
براي كودك لذتبخش و مفيد است لكن نبايد در آن افراط كرد؛ همچنين داستان نبايد
ترس‌آور باشد.
4- محبت كنيد: محبت، نياز اساسي و ضروري هر انسان بويژه كودكان است. محبت،
مهم‌ترين عامل سلامت روح كودك است و نبود آن موجب ناهنجاري‌هاي رواني خواهد شد.
كمبود محبت، زمينه‌ساز بسياري از بزهكاري‌ها و آشفتگي‌هاي اجتماعي است. به
وسيله محبت حساب شده، مي‌توان نابساماني‌هاي رواني كودكان را اصلاح كرد و آنها
را به سوي هدف مورد نظر، سوق داد. كودكي كه دچار محروميت از محبت است، امنيت
ندارد.
5- وقت بگذاريد: بهترين روش براي حفظ آرامش روحي فرزندان، همنشيني با آنان و
مراقبت از احوال آنهاست. لحظاتي كه پدر و مادر در كنار فرزندانشان مي‌نشينند و
با آنها سخن مي‌گويند يا بازي مي‌كنند، بهترين لحظات و بالاترين ارزش‌ها براي
فرزندان است؛ چراكه وقتي كودك احساس كرد كه پدر به او توجه داشته، ناراحتي و
خوشحالي او برايش مهم است.
6- بحث نكنيد: هيچ‌گاه در حضور كودك مشاجره نكنيد. كودكي كه در خانه، شاهد
مشاجرات لفظي و عملي پدر و مادر خود باشد، امنيت خود را در معرض خطر مي‌بيند.
7- توضيح دهيد: غالبا كودك علت آنچه را كه شما عيب مي‌دانيد، نمي‌داند؛ لذا قبل
از سرزنش، او را توجيه كنيد تا فاصله‌اي بين فهم شما و او ايجاد نشود.
8- درست رفتار كنيد: پدر و مادر الگوي عملي كودك خود هستند. كودكان بايد نسبت
به نوع رفتارهايي كه از آنان انتظار است، شناخت كافي داشته باشند؛ اين شناخت در
مشاهده حاصل مي‌شود، پس مراقب رفتارهاي خود باشيد.
9- عجله نكنيد: درآموزش كودك خود هرگز عجله نكنيد. سرعت بالا و تشديد آهنگ
فراگيري، منجر به تاخير قابل ملاحظه‌اي در مراحل بعدي مي‌شود.
10- عيب‌جويي نكنيد: هرگز عيب كودك را نزد ديگران بازگو نكنيد. اين‌كار موجب
تحقير كودك مي‌شود و نتيجه معكوس دارد. همچنين هرگز عيب فرزندتان را، بزرگ‌تر
از آنچه هست جلوه ندهيد.
